Türkiye’de kültür sanat alanında hiçbir etkinliğe katılmayanların oranı yüzde 70.
Fotoğraflar: iksv.org
Toplumun yüzde 85’inin en sık yaptığı etkinlik televizyon izlemek
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) Türkiye’de kültür sanat hayatına katılımın irdelendiği ‘Kültür Sanatta Katılımcı Yaklaşımlar’ başlıklı raporunda iki araştırmanın sonuçlarına yer verildi.
GfK adlı şirketi haziran-eylül 2016 tarihli araştırmasının sonuçlarına göre en yüksek katılım 18-24 yaş aralığında ve yüksek gelir grubundan.
“Bilet satın alarak yılda bir veya daha çok etkinliğe giderim” diyenlerin oranı yüzde 20. Ücretsiz etkinliğe katılanların oranı yüzde 10, hiç etkinliğe katılmayanların oranıysa yüzde 70.
İPSOS’un 2016’da Türkiye çapında gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarını içeren ‘Türkiye’yi Anlama Kılavuzu’na göre ise toplumun yüzde 49’u hiç sinemaya gitmemiş; yüzde 39’u hiç kitap okumuyor; yüzde 66’sı konser, tiyatro ya da opera gibi herhangi bir etkinliğe katılmamış; yüzde 81’i hiçbir enstrüman çalmıyor; yüzde 47’si dergi okumuyor ve yüzde 86’sı bir hobi kursuna hiç gitmemiş.
Yüzde 85’lik bir kesimse en sık yapılan etkinliğin televizyon izlemek olduğunu söylüyor.
Katılımcılık pratikleri açısından bakıldığındaysa, ankete katılanların yüzde 82’sinin herhangi bir kültür-sanat alanıyla uğraşmadığı görülüyor.
Uğraşanlar arasında bir enstrüman çalan ya da çalmayı öğrenenler yüzde 7 oranındayken, resim veya heykel kursuna gidenler yüzde 4, tiyatro oyunculuğu yapanlar ya da oyunculuk kursuna devam edenler yüzde 3 oranında.
Katılımın önündeki engeller
Raporda kültür sanata katılım önündeki engeller arasında önyargıların yanısıra sosyal çevre ve eğitim sisteminden kaynaklı sorunlar ve maddi faktörler sayılıyor.
Raporun yer verdiği TÜİK verileri de bunu kanıtlıyor. Yıllar içinde hane halkı harcaması artarken, kültür sanata ayrılan payın düşmekte olduğu görülüyor. Hane halkı kültür sanat tüketim harcamalarının oranı 2013’te yüzde 3.1’den 2014 yılında yüzde 3’e, 2015’te ise yüzde 2.9’a düştü.
Türkiye’de çocuk, yaşlı ve engelli nüfusun kültürel etkinliklere erişiminin yeterli olmaması katılımın önündeki bir diğer engel. Kültür mekanlarının bu nüfus yapısına yeterince uygun olmadığı belirtiliyor.
Büyükşehirlerde trafik sıkıntıları, toplu taşıma eksikliği ve kurumların etkinlikleri duyurmadaki eksiklikleri de katılımı sınırlandırıyor.