EMİR GÜNEY*
Dünya Kupası’nın ilk tur maçlarında beklentilerimizi karşılayan maçlar olduğu kadar ezber bozan sürprizlere de tanık olduk.
Fotoğraflar: Reuters
E Grubu’nun açılışını yapan Kosta Rika-Sırbistan maçından Kosta Rika’nın Real Madrid’li kalecisi Keylor Navas’ın kurtarışları ve Sırp Aleksandar Kolarov’un şahane serbest vuruş golü dışında pek bir şey hatırlamak mümkün değil. Zaten bu maçı aslında hemen ardından oynanan Almanya-Meksika maçının ısınma turu olarak düşünebiliriz.
F Grubu’nun açılış maçında son şampiyon Almanya sahnedeydi. Löw’ün öğrencileri 1958 ve 1962’de Brezilya’dan sonra kupayı peş peşe kazanan ikinci ülke olarak tarihe geçmek istiyordu. Belki de bu yük ve baskı yüzünden, deneyimli yıldızlarla genç yeteneklerin harmanlandığı Almanya, Meksika’ya 1-0 boyun eğdi. Her ne kadar Meksika mücadelesiyle takdiri hak etse de Almanların aceleci ve bol basit hatalı futbolu sonlarını hazırladı.
Henüz kesin konuşmak için erken ancak Almanya ‘tartışmasız favori’ unvanındaki ‘tartışmasız’ sıfatını bu maç sayesinde kaybetti. Maçın son düdüğüyle birlikte Meksika’daki sevinç gösterilerinin sebep olduğu iddia edilen yapay deprem ise Orta Amerika ülkesindeki futbol sevgisinin boyutlarını güzel özetliyor.
VAR gene devrede
Gecenin son maçıysa kadrosu ve form durumu nasıl olursa olsun her daim şampiyonluk adayı olan Brezilya ile göçmen ağırlıklı kadrosuyla sürpriz kovalayan İsviçre arasındaydı. Maçın 12’nci dakikasında gelen Coutinho’nun müthiş golü birçok spor programının jenerik videosu olmaya adaydı. İkinci yarının başıyla birlikte VAR sisteminin tekrar görücüye çıktığı bir pozisyonda İsviçreli Steven Zuber maça beraberliği getirdi.
Bu golde VAR sisteminin önemini ve kısıtlamalarını bir kez daha görmüş olduk. Yavaşlatılmış tekrarda Zuber rakibini itiyor gibi gözükse de VAR’ın ‘bariz hata’ tanımına girmeyen şüpheli bir pozisyon olması sebebiyle hakem verdiği kararın arkasında durdu ve gol kararı geçerli oldu. Maçın son düdüğüne kadar bastıran Brezilya aradığı golü de bulamayınca aynı günde iki şampiyonluk adayının birden puan kaybetmesine tanık olduk.
İsveç-Güney Kore maçı beklenildiği gibi İsveç’in yoğun baskısı ve G. Kore defans hattının cansiperane savunmasıyla geçti. Nihayetinde ikinci yarının ortalarında maçın hakeminin önce vermediği sonrasında VAR görüntülerini izleyerek verdiği penaltı kararıyla İsveç golü buldu ve maçı kazandı. İsveç böylece 1958’de ev sahipliği yaptığı kupadan bu yana ilk defa bir grup açılış maçını da kazanabilmiş oldu.
Maçtan önceki gün basın toplantısında G. Kore teknik direktörü Kim Tae-yong’un yaptığı açıklama ise akılları karıştırdı. ‘‘Rakiplerimizin taktiklerimizi anlamamaları ve onların akıllarını karıştırmak için oyuncularımızın bazılarının forma numaralarını değiştirdik. Bazı oyuncularımızı tanıyor olabilirler ancak Batılılar için Asyalıları birbirinden ayırmak zordur. Bu yüzden bu taktiği kullandık’’ açıklamasını yapan teknik adamın bu sözlerini tersten de olsa ırkçı bir söylem olarak yorumlayanlar oldu.
Sinekler ve böcekler maçın önüne geçti
G Grubu’nun favorilerinden ve her kupada ‘bu sefer olacak galiba’ dedirten takımlarından Belçika, geride kalan maçlar arasında en az sürprize sahne olan müsabaka oldu. Zayıf rakibi Panama karşısında oynadıkları etkili futbol ve aldıkları 3-0’lık galibiyetle formda olduklarını gösterdiler.
Grubun diğer maçında ise bir başka görece zayıf takım olan Tunus’u geçmekte zorlanan İngiltere sahne aldı. Kaptanları Harry Kane’in uzatmalarda attığı golle kupaya galibiyetle başlayan İngilizler de Belçika gibi kupalardaki mottolarını devam ettirdiler: ‘‘Kadroları çok iyi ama gene olmayacak gibi…’’
Maçtan sonra en çok tartışılan konularından biri ise özellikle yakın çekimlerde net bir şekilde görülen sinekler ve böcekler oldu. Oyuncuların maç sırasında sıklıkla sinekleri kovalamaya çalıştıkları gözlerden kaçmadı. Volgograd Arena’da oynanacak maçlar için takımlara ‘sinek kovucu sprey çıkarak maçlara çıkmaları’ önerilmiş. Tabii güvenlik önlemleri sebebiyle seyircilerin stadyuma bu spreyleri sokması ise yasaktı. Dolayısıyla halinden memnun bir taraftar kitlesi olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
En çekişmeli grup
İlk tur maçlarını sonlandıracak H Grubu’nun açılışını Kolombiya-Japonya yaptı. Maçın daha ilk dakikalarında ceza alanında gole giden topu elle kesen Kolombiyalı Carlos Sanchez turnuvanın da ilk kırmızı kartını görmüş oldu. Grubun Polonya ile iki favorisinden biri olan Kolombiya neredeyse tüm maçı on kişi oynamak zorunda kaldı. Juan Quintero’nun akıl dolu serbest vuruşu ile beraberliği de yakalamalarına rağmen Japonya maçı 2-1 kazanarak Dünya Kupası tarihinde bir Güney Amerika takımını yenen ilk Asya takımı olma unvanının da sahibi oldu.
Rusya 2018’in en çok kırmızı kart verilen turnuvalardan biri olması bekleniyor. Tabii bu tahmininin ardında VAR teknolojisinin tanıdığı imkân sayesinde gözden kaçan pozisyonların tekrar değerlendirilebilmesi de bulunuyor. Ancak aynı sebepten ötürü oyuncuların kartlık müdahalelerde daha dikkatli olacağı ihtimali ve daha az sayıda kart gösterilmesi ihtimali de mümkün. Hangi görüşün doğru çıkacağını görmek için turnuvanın sonunu beklememiz gerekecek.
İlk tur maçlarının sonuncusu olan Polonya-Senegal mücadelesi de Rusya 2018’in daha şimdiden hayli kabarık ‘sürpriz maçlar’ dosyasına eklendi. Robert Lewandowski önderliğinde maça favori çıkan Polonya, Thiago Cionek’in kendi kalesine attığı gol ile direncini kaybetti. Sert ve disiplinli oynayan Senegal takımı defans-kaleci anlaşmazlığını iyi değerlendiren Mbaye Niang ile 2-0’ı da bulunca Grizegorz Krychowiak’ın son dakikalarda attığı gol ancak teselli sebebiydi. Böylece H Grubu’nun favorileri Kolombiya ve Polonya turnuvaya mağlubiyet ile başlamış oldu. Grupta oynanacak ikinci tur maçları ise dört takım için de final niteliğinde olacak.
Rusya ikide iki
Günün son maçı aynı zamanda ikinci turun da ilk maçı olan Rusya-Mısır mücadelesiydi. Rusya 2018’in açılış maçında Suudi Arabistan’ı 5-0 ile geçen ev sahibi bu maçta ile ilk kez bir Dünya Kupası maçında oynayacak Muhammed Salah’ın takımı Mısır’ı ağırladı. Salah’tan yüksek beklentilerin olduğu bu maçta Rusya özellikle ikinci yarıdaki etkili futbolu ile maçtan 3-1 galip ayrıldı. Salah 73’te maçı 3-0’dan 3-1’e getiren golü attığında ‘acaba’ diyenler olduysa da ev sahibi takım kontrolü kaybetmeyerek aldığı galibiyetle son 16 takım arasına kalmayı neredeyse garantiledi.
Penaltı rekoruna doğru
Turnuvanın şimdiye kadar oynanan maçlarında verilen 10 penaltı kararı Rusya 2018’i bu alandaki rekoru kırmaya şimdiden aday haline getirdi. Rekor 18 penaltı kararı ile Fransa 98’de bulunuyor. Rusya’da şimdiye kadar çalınan bu 10 penaltının üç tanesinin ilk etapta verilmeyip VAR değerlendirilmesi sonucu beyaz noktaya gidilmiş olması bu argümanı daha da güçlendiriyor.
Kupanın ikinci tur maçlarında “Ya tamam ya devam” diyecek birçok takım olduğu için önümüzdeki günlerin daha hararetli ve çekişmeli geçeceğini tahmin edebiliriz. Özellikle şampiyonluk favorisi takımların bolca puan saçtığı ilk tur maçlarından sonra ikinci turda yıldız futbolcuların takımlarını daha fazla sırtlaması gerekecek.
*Kadir Has Üniversitesi Spor Çalışmaları Merkezi Müdürü. UEFA Futbol Hukuku Programı Yerel Koordinatörü. Euroleague Basketball delegesi. Doktora adayı.