Devlet üniversitelerinde rektörlük seçimlerini kaldıran 676 sayılı KHK vakıf üniversitelerini de kapsıyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi (Fotoğraf: bilgi.edu.tr)
18 Ekim tarihinde ‘Akademik Yıl’ açılış töreninde konuşan Erdoğan, ‘görünüşte demokratik’ olarak tanımladığı rektörlük seçimlerinin üniversitelerde ‘gruplaşmaları, hizipleşmeleri, kırgınlıkları’ artıran bir işleve büründüğünü savunarak şunları söylemişti: “Üniversite içinde zaten çok yıkıcı bir şekilde yaşanan bu süreç YÖK’ün ve cumhurbaşkanının takdiriyle daha da sıkıntılı bir boyut almaktadır. Bunun için rektör atamalarındaki mevcut usulden vazgeçilmesi, üniversitelerimizin de ülkemizin de yararına olacaktır diye düşünüyorum.”
29 Ekim gecesi Resmi Gazete’de yayınlanan 676 sayılı KHK’yla rektörlük seçimleri kaldırılmıştı.
2547 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde yer alan “Devlet üniversitelerinde rektör, profesör akademik unvanına sahip kişiler arasından görevdeki rektörün çağrısı ile toplanacak üniversite öğretim üyeleri tarafından seçilecek adaylar arasından Cumhurbaşkanınca atanır” ifadesi değiştirilerek “Devlet üniversitelerinde rektör Yükseköğretim Kurulu tarafından önerilecek, profesör olarak en az üç yıl görev yapmış üç aday arasından Cumhurbaşkanınca atanır” denilmişti.
Atamalar mütevelli heyetinin yetkisinden çıktı
Vakıf üniversitelerinde ise rektör adaylarının seçimi ve rektörün atanması vakıf mütevelli heyeti tarafından yapılıyordu.
Habertürk’ten Pervin Kaplan’ın haberine göre KHK ile bu madde “Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör; mütevelli heyetinin YÖK’e teklifi ve YÖK’ün olumlu görüşü üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır” diye yeniden düzenlendi.
Böylece vakıf üniversitelerinde rektör atamaları, mütevelli heyetinin yetkisinden çıktı.
Meclis’teki AKP teklifi tepkiler üzerine geri çekilmişti
Koç Üniversitesi (Fotoğraf: ku.edu.tr)
Geçen ağustos ayında AKP’nin üniversitelerde rektörlük seçimlerinin tamamen ortadan kaldırılmasına dair önergesi, muhalefet partisi milletvekillerinin tepkisi üzerine geri çekilmişti.
Meclis’te görüşülen torba yasa tasarısının YÖK’e ilişkin 14’üncü maddesiyle ilgili verilen önergede, devlet üniversitelerinde rektörlerin YÖK tarafından önerilmesi, profesör olarak en az üç yıl görev yapmış üç aday arasından cumhurbaşkanının seçim yapması istenmişti.
Önergenin gerekçesi ise şöyle açıklanmıştı: “Rektörlük seçimleri üniversitelerde haksız uygulamalar, kırgınlıklar ve kişisel çekişmelere yol açmakta ve yükseköğretim kurumlarında kaos ortamının oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle üniversitelerde seçim sisteminin terk edilerek atama sisteminin getirilmesi ile bu sıkıntıların ortadan kalkmasının sağlanması amaçlanmaktadır.”
CHP ve HDP, önerinin Anayasa’ya aykırı olduğunu söylemiş, MHP ise ‘siyasi ahlaksızlık’ diye tepki vermişti.
İstanbul Üniversitesi’nde ‘Tükel tartışması’
AKP tarafından çekilen önergenin metni
Mevcut uygulamada, üniversitelerde yapılan rektörlük seçiminde en çok oy alan adaylar YÖK’e bildiriliyor. YÖK’ün belirlediği üç ismin cumhurbaşkanının onayına sunulmasının ardından, cumhurbaşkanı kendisine sunulan üç adaydan birini rektör olarak atıyordu.
Erdoğan, cumhurbaşkanlığı seçildiği ilk aylarda, İstanbul Üniversitesi’ndeki seçimlerde en yüksek oyu almasına karşın Prof Dr. Raşit Tükel yerine Prof. Dr. Mahmut Ak’ı atamıştı.
Türkel’in ‘sandığın iradesi’ne bir saldırı olarak değerlendirdiği bu karar o günlerde oldukça tartışılmıştı.