GÜLŞAH GÖRÜCÜ
gulsahgorucu@gmail.com
Şimdilerde yine “Ah, kimselerin vakti yok, durup…” albüm kritiklerini okumaya, şarkının sonunu getirmeye ya da gidilen konserlerin hepsini baştan sona dinlemeye.
Ama ben hem anlatacağım, hem de sizler için hazırladığım şarkı listesiyle, yılı bitirmeden, yılın 15 saatini dinleteceğim.
2016’nın son günü Diken’e ‘2016’da müzikte neler oldu peki?‘yi yazarken zorlanmıştım aslında. 2018’i yazmak daha da zor oldu, itiraf ediyorum. Ama yine de bir cevabım var: 2018’de müzikte neler oldu?
Haftabaşından bu yana sürüyle yabancı ve yerli yayın, radyo, kurum, ve alanının en prestijli akademileri ‘2018’in EN’leri listelerini paylaşmaya başladı bile. Ama onlar da, ana akımı bile parçalanmış ve bütün tersanelerine girilmiş müzik endüstrisinin tutunamadığı listeler oldu. Yine ve yine, ve bir süredir böyle.
O listelere bakıldığında, elektronik müziğin içerik ve lojistik kolaycılığını elinin tersiyle iten ve R&B, rap ve trap olduğunu görüyoruz. Peki bu kulağınıza gelen ancak adını koyamadığımız janrın tam olarak, kapsayacak bir kelime var mı? Daha endüstri bulamadı, o yüzden çağımızın janrına ‘şey’ diyorum şimdilik ve o ‘şey’in sadece 2018’de değil, önümüzdeki senelerde de ön planına çıkacağından eminim. Bizi terk eden rock müziğin boşluğunu 2000lerde hip-hop doldurmuştu evet, şimdi de işte bu ‘şey’ dolduruyor ve bu hiç de kötü bir haber değil.
Bu yıl neresinden bakarsanız bakın herkesin kendi kulvarından koştuğu ve uzun yıllardır endüstrideki yakalayamadığımız çoğulculuğu yakaladığımız yıl oldu.
En iyi albümler deyince akla hemen The Blaze geliyor, ne iyi geliyor hem de! Bu senenin, şüphesiz ki, en iyileri olmaya aday bir albümle ‘Dancehall’ ile geldiler. Eylül’dü aylardan ve o ay kocaman bir dans pistine dönüştü: ‘Heaven’, ‘Places’ ve ‘Breath’ bu albümün içinde dinlerken içimize çiçek açtıran şarkılardan.
Bu seneki en iyi canlı performans da onlarındı.
The Carters mesela, “Müzikte en fazla nereye kadar gidebilirsin?” sorusunun yanıtını verdi adeta. Gezegenin böyle ikililere ihtiyacı öyle bir var ki! Hep oldu dünya kurulduğundan beri. Düşünsene Jay-Z’sin, düşünsene Beyonce’sin ve bir de ikilisin, ve bir de albüm yapıyorsun.
Bu durumda yapılan albüm pek tabii ki ‘Everything Is Love’ gibi oluyor, ‘Apeshit’ de haliyle senenin iyi şarkılarından oluyor. The Carters, bu kayıtlarıyla birlikte ile çağdaş R&B ne ise onun üst sınırını çizdi ve artık bundan sonra bu janrda üretelinler için her şey daha zor olacak.
Drake’in ‘Scorpion’ albümü de yine The Carters ile aynı kulvarda koştu.
Drake şarkısı ‘In My Feelings’, halka mal oldu. Kamboçya’daki pirinç işçilerinden Hülya Avşar’a, kilometrelerce insan ‘Kiki, do you love me? Are you riding? Say you’ll never ever leave from beside me’ diye diye yollarda durup durup ‘Kiki challenge’ dediğimiz şeyi yaptı.
Eels yine başucu kitabı gibi bir albümle, ‘The Deconstruction’ ile geldi 2018’e. Albümün açılış parçası hem bu yıla hem de albüme adını veren parça oldu. Herkes kendine pay çıkarmalı.
Amen Dunes’un albümü ise en beklenen ve aramıza katıldığı için çok mutlu eden bir albüm oldu: ‘Freedom’. Bu albümün içinde bir de bir şarkı var, ‘Believe’, dinlemeli, dinlettirilmeli. YVES TUMOR, ‘Safe In The Hands of Love’ ile heyecanlandırdı bu yıl, FATHER JOHN MISTY, ‘God’s Favorite Customer’ı ile üzdü, SNAIL MAIL, ‘Lush’ ile ‘singer-songwriter’ janrında bu senenin en ama en iyi örneğini verdi.
1999 doğumlu şarkıcı Lindsey Jordan’ın projesi Snail Mail, indie-rock’ı sırtında tek başına taşıyor. Kurt Vile’ı ad es geçmemek lazım: ‘Bottle It In’i yayınladı o da bu sene. Çok dinlenecek bir albüme benziyor. Bu ayardaki başka bir isim ise Leon Bridges! Tabii ki Leon Bridges! Kendisi ve albümü ‘GOOD THING’ ‘zımba gibi’ albüm, ‘mis gibi’ retro-soul.
Diğer sekmede de, sanki 60’ların sonundan beri orada bir yerlerde olan Greta Van Fleet var. Albümün adı ‘Anthem of the Peaceful Army’, albümün en iyi şarkısı aşağıda.
Justice de var gibi yok gibi oldu bu sene, önceki kayıtlarını birleştirdi, adına da ‘WWW’ dedi, ‘continous mix’ albümü yaptı… Bu senenin iyi performanslarından biri de onundu.
O sırada Nine Inch Nails ‘Bad Witch’i, The Brian Jonestown da ‘Something Else’ albümlerini çıkardı. Bob Moses’ın Mayıs sonunda yayınladığı kayıt ise bir acayipti, ‘Heaven Only Knows’. Bana deseler ki bugünün sound’u ne şu anda, galiba bu şarkıyı söylerdim.
2018’de birden ne olduğumuzu şaşırdığımız başka bir kayıt da Childish Gambino’nun ‘This Is America’sı oldu. ABD’nin hangi kirli ve kanlı hikayesine mesaj var diye düşündürdü.
Sonra Lana Del Rey ‘Venice Bitch’ diye bir şarkı yaptı; sonra ‘Shallow’ geldi Lady Gaga’dan. Yayınlandığında 2018 Eylül’dü, ‘A Star Is Born’ soundtrack albümünde 12’nci sıradaydı. Şarkıda söz önce Bradley Cooper’da. Diyor ki “Bana bir şeyler anlat kızım, mutlu musun bu modern dünyada?”, sonra Lady Gaga devam ediyor. “Boşluğu doldurmaya çalışmaktan yorulmadın mı oğlum sen de?”
Moses Sumney de bu yıl kendini gösterdi. Üç şarkılık bir kısaçalarla geldi. ‘Black in Deep Red, 2014’ dedi ismine, ‘Rank & File’ ile daha başka nasıl müzik yapabileceğini gösterdi. Kanye West ise, olmasa olmazdı, ‘ye’ ile geldi, yedi şarkılık aşırı eğlenceli bir yol albümü yaptı.
‘Mutluluk hazımsızı’ Thom Yorke tabii ki karşısına geçip melankolinin fitilini ateşledi. Tam da beklediğimiz gibi, tam da şaşırmayacağımız gibi: ‘Suspirium’.
Thom Yorke çok sevdiği kadını, hayat arkadaşını kaybedeli oldu biraz. Radiohead’le yıkımını yaşatmıştı dinleyene 2016’da, ‘A Moon Shaped Pool’da aslında ama tabii ki yetmedi.
‘Suspirium’daki Thom Yorke, yaşlanmış acının Thom Yorke’u. Acısı kadar kendisi de yaşlandı tabii.
Bir de Ariana Grande gibi kadınlar var, ‘thank u, next’ gibi bir şarkı yapabiliyor ve tüm eski aşklarına sevgilerini yolluyor. Birine sevgiyi öğrettiği için, birine sabrı, birine de acıyı öğrettiği için teşekkürlerini sunuyor. Kendi içerisinde esprisini de barındıran bir ‘şey’, minnettarlığın 2018’deki en gamsız yansıması.
Art Brut gibileri için de güzel bir yıl oldu 2018, ‘Wham! Bang! Pow! Let’s Rock Out!’ ‘Olley!’ ‘Mansionair’ ve ‘Technicolour’ da listeye girmesi gereken şarkılardandı.
‘Simulation Theory’ ise Muse’a “Neden böyle oldu?” diye sormayı gerektiriyor sanki. Dirty Projectors ise 2018’in en iyi albümlerinden birine imza attı.
Caz Nubya Garcia ile, The War and Treaty ile, Sons of Kemet, Portico Quartet ile yaşadı. Dony McCaslin albümü ‘What About The Body’ ile yine şaşırtmadı.
Víkingur Ólafsson, ‘Bach Reworks (Pt. 1)’ ile klasik müziğin bence sınırlarını kayganlaştırdı. Nils Frahm, ‘All Melody’ ile tuş sesleri arasındaki sessizliğin bile seve seve dinlenebilmesini sağladı.
LP, tupturuncu bir kapakla geldi aramıza, belki ‘Lost On You’ olmadı ama ‘Girls Go Wild’ yine zamanla büyüteceği bir şarkı oldu. LCD Soundsystem, New York Electric Lady Studios’da kaydettiği parçaları yayınladı, ‘home / i want your love’ tekrar aramıza, hem de bu sefer birleşip katıldı.
Ortadoğu’nun Arctic Monkeys’i Dirty Fly, ‘All That’s Left’, bir gecelik ama tam da 12’den bir hikayenin arka fonuydu, Batı’nın Arctic Monkeys’i de Muse’dan hallice bir albümle geldi, adına da ‘Tranquility Base Hotel & Casino’ dedi, ama bence Arctic Monkeys altımızdan sandalyeyi çekerken her ‘şey’ daha seksiydi. ‘The Internet’ senenin en başarısız canlı performansıydı. Deerhunter dünyanın en kötü müziğini de yapsa da, şarkısı fena değil.
Yukarıda bahsettiğim Snail Mail’in yanında başka şarkıcı ve sözyazarları da doğurdu 2018. Erin Rae geldi ‘Bad Mind’ ile, Adrianne Lenker geldi sonra ‘from’ ile ve bir de Haley Heynderickx, ‘The Bug Collector’ dedi.
Kamasi Washington’dan bahsetmezsem olmaz, Haziran ortası yayınladığı ‘Heaven and Earth’ ile ben zaten buradaydım dedi, ‘Show Us The Way’ şahane bir kayıttı. Joja Smith, Y La Bamba, Sia, MorMor, Yaeji, Migos, Superorganism, Nathalie Prass, Lucy Dacus, Phonte, Turnstile. Bu isimler 2019’un en parlayanları olacak. Atın fava bekleyin.
Post Malone, ‘rockstar (ft. 21 Savage)’ ile 2018’in en çok bahsedilenlerindendi, onu da atlamamak gerek.
Cardi B, ‘I Do’ feat. SZA’yı yazıyorum çünkü mutlaka dinlemişsinizdir.
Bir de ne kaldı? Tabii ki Dua Lipa. Senenin en çok hakkında haber çıkan, en çok konser veren, en çok para kazanan kadın sanatçılarından biri oldu. Bu kadının bu kısa süre içerisinde bu hale dönüşmesi o kadar hoş ki!
Üretim anlamında 36-42 Kuzey paralelleri 26-45 Doğu meridyenleri arasında da fena değildi 2018. Teoman, ‘Koyu Antoloji’yle geldi mesela, muzzamdı, 26 şarkılık Teoman diskografisi bambaşka kılıktaydı. Böyle belki upuzun bir siyah pardesüsü vardı gördüğümde, yanlış hatırlamıyorsam sol elinde içkisi ve diğer elinde sigarası.
Yüzyüzeyken Konuşuruz var sonra, dokuz ‘Akustik Travma’.
Gaye Su Akyol sonra, dünya starı olma yolunda çünkü ‘İstikrarlı Hayal Hakikattir’ onun da dediği gibi. Gözyaşı Çetesi sonra, Tahir Elçi’nin o güzel sesi, ‘Karar’ albümünde tekrar bizimle. Lin Pesto var ortamlarda. Henüz kim olduğu çözülemedi ama güzel bir damar yakaladı.
Sezen Aksu var, olmazsa olmaz. ‘Kürk Mantolu Madonna’ için yaptığı soundtrack ‘Veda’ ile aramızda. Evrencan Gündüz var ‘Mevsim Çiçekleri’ ile. Brek var: albümünün adı ‘Tv Juice’ ve hiç fena değil.
Elektronik müziğin bu taraftan devam etmesini dilediğim bazı şarkılar da oldu inanmazsınız; Tom Demac mesela, ‘White Flowers’ ile. Peggy Gou, ‘It Makes You Forget’ ile, Aphex Twin’den ‘1st 44’ ile. Bir de arada kalanlar; Octavian’dan ‘Hands’ ve Sandra Perri’den ‘In Another Life’.
Güzel albüm kapakları da vardı bu sene: ‘Gabriel Kahane’, ‘Doja Cat’, ‘Tirzah’, ‘Miya Folick’, ‘Young Fathers’, ‘showthai’, ‘Stella Donnelly’, ‘The Decemberists’. Dinlerken kapağını da izletmek istiyorlardı.
Pete Shelley, Roy Clark, Charles Aznavour, Rachid Taha, Mac Miller, Aretha Franklin, Richard Swift, Avicii, Jóhann Jóhannsson ve Dolores O’Riordan. Güzel şeyleri bizim tarafta bırakıp gittiler bu sene.
Söylemeden geçmemek lazım. 2018 bir de 90lar Türkçe popun geri çağırılmasının da yılı oldu. 2019’da daha çok 90’lar Türkçe pop dinleyeceğiz ve eminim ki bundan şikayet etmeyeceğiz.
15 saatlık sıkıştırılmış 2018
Aşağıda da 2018’in sesli dökümü var. Anlatamadıklarım için, 15 saatlik sıkıştırılmış 2018. Anıları da seslerle tutabileceğimizin en büyük kanıtı.
Herkese mutlu yıllar!