Rusya’yla siyasi gerilimin Türkiye’ye faturasının 5 milyar doları bulabileceği tahmin edildi.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl sonu itibariyle 31 milyar dolardı. TÜİK verilerine göre, Rusya’ya geçen yıl 5.9 milyar dolar ihracat yapıldı, ithalat ise 25.3 milyar dolar oldu. Bu yılın ilk 10 ayında ise Rusya’ya ihracat 3.07 milyar dolar, Rusya’dan ithalat ise 17.3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Suriye sınırında bir Rus jetini düşürmesinin ardından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, önceki gün Türkiye’ye ekonomik yaptırım öngören bir kararname imzalamıştı.
Ortak tahmin en az 5 milyar dolar
Reuters’e konuşan uzmanlara göre yaptırımlar ihracat, turizm ve bavul ticaretini vurarak gelecek yıl Türkiye’nin cari açığını en az 5 milyar dolar artırabilir.
Kararname, Türkiye’ye özel uçak seferlerinin ve tur firmalarından Türkiye paketlerinin durdurulmasını, bazı Türk ithal ürünlerinin yasaklanmasını, Türk firmaları ve vatandaşlarının ekonomik aktivitelerinin sonlandırılmasını veya azaltılmasını öngörüyor.
‘2016’da cari açık 40 milyar doları aşar’
Rusya’nın uygulayacağı yaptırımların ilk etapta ihracat, turizm, bavul ticareti ve tarım sektörünü olumsuz etkileyeceğini söyleyen Finansbank Ekonomisti Deniz Çiçek, “Bu çerçevede gelecek yıl cari açığa Rusya kaynaklı 5-10 milyar dolarlık negatif etki görebiliriz. Ancak bu noktada önemli olan bu alanlarda Türk şirketlerinin pazarlarını ne kadar çeşitlendirebileceği. Eğer bu çeşitlilik yaratılabilirse, söz konusu kaybın daha sınırlı kalmasını bekleyebiliriz” dedi.
Rusya gerilimi öncesinde gelecek yılki cari açık tahmininin bu yıla paralel olarak 37 milyar dolar olduğunu belirten Çiçek, “Eğer gerilim azalmaz ve yaptırımlar sıkı bir şekilde uygulanırsa, cari açık 2016’da 40 milyar doları aşacaktır” diye konuştu.
Hedef 34 milyar dolar ama…
Orta Vadili Program’da cari açığın bu yıl 36.7 milyar dolarla GSYH’nın yüzde 5.2’si; 2016’da ise 34 milyar dolarla GSYH’nın yüzde 4.9’u olacağı tahmin ediliyor.
Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç da şunları söyledi: “Rusya ile ticari ilişkilerimizde muhtemelen bir süre sorun yaşıyor olacağız. Özellikle ihracat ve turizm kaynakları odaklı hesapladığımız maliyet 5-8 milyar dolar arasında. Yani 2016’da 35 milyar dolar hesapladığımız cari açığımız üzerinde riskler mevcut, bu rakam 40 milyar doların üzerine çıkabilir. Diğer müteahhitlik ve Rusya’da bulunan şirketlere dair rakamsal maliyet hesaplamak oldukça güç; yine de bahsi geçen rakamdan daha yüksek maliyetler söz konusu olacaktır.”
Cari açığın finansmanında en önemli kalemlerden turizmin de Rusya’nın vatandaşlarına Türkiye’ye gelmeme uyarısında bulunması ve operatörlerin tur iptalleri ardından darbe alması bekleniyor.
Türkiye’ye en çok turist gönderen ikinci ülke Rusya
Türkiye’ye en çok turist gönderen ikinci ülke Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısı Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ve rubledeki değer kaybının etkisiyle son dönemde zaten azalmıştı. Yeni eklenen yaptırımların ardından mevcut durumda Rus turistlerden elde edilen yıllık 4 milyar dolarlık gelirin 1 milyar dolar seviyelerine gerileyebileceği belirtiliyor.
TÜİK verilerine göre Türkiye’nin turizm geliri 2014’te 34.3 milyar dolar, bu yılın ilk dokuz ayında ise 24.9 milyar dolar olmuştu.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu da Rusya’ya ihracattaki gerilemenin kasım ayı ve sonrasında daha da belirgin olacağını söyledi. Kömürcüoğlu, “Hafta sonu açıklanan ekonomik yaptırımlar Rusya krizinin etkilerinin derinleşebileceğine işaret ediyor. Bizim hesaplamalarımız önümüzdeki yılda dış ticaret ve turizm üzerinden 5 milyar dolar civarında doğrudan bir negatif etkinin olabileceğine işaret ediyor” dedi.