Yapay zeka destekli araştırmaya göre 2025’in başında Yunanistan’ın Santorini adası ve çevresinde kaydedilen 28 bini aşkın deprem derinlerden yükselen bir magma hareketinden kaynaklandı.
Deprem fırtınası nedeniyle yılbaşında Santorini’de OHAL ilan edilmiş, yanardağ patlaması riskiyle birçok kişi başka bölgelere göç etmişti.
Almanya’daki Helmholtz Jeobilim Merkezi (GFZ) ve GEOMAR Okyanus Araştırmaları Merkezi yapay zeka desteğiyle bölgedeki sismik krizi ayrıntılı biçimde haritalandırdı.
TRT’nin aktardığı araştırmaya göre yaklaşık 300 milyon metreküp magma, yer kabuğunun derinliklerinden yükselerek deniz tabanının dört kilometre altına kadar ulaştı. Bu süreçte magma çevresindeki kayaları kırarak binlerce depremi tetikledi. En şiddetli depremler beş büyüklüğünü aştı.
Santorini ve Kolumbo bağlantısı
Santorini tarih boyunca birçok volkanik patlama yaşadı.
Yakınındaki Kolumbo sualtı yanardağı da aktif bir volkan.
Nature dergisinde yayınlanan çalışma, magma hareketinin Santorini’de küçük bir yükselmeye, ardından yeniden çöküşe yol açtığını, bunun da iki yanardağ arasında daha önce bilinmeyen bir hidrolik bağlantıya işaret ettiğini gösterdi.
Yapay zeka ve deniz tabanı sensörleri
GFZ ekibi, devasa sismik veri setlerini işleyen özel bir yapay zekâ yöntemi geliştirdi.
GEOMAR’sa Kolumbo krateri çevresine yerleştirdiği deniz tabanı sensörleriyle hem sismik sinyalleri hem de deniz tabanındaki 30 santimetreyi bulan çökmeyi kaydetti.
Bu sayede magma akışının zamanı, yönü ve hızı yüksek doğrulukla takip edildi.
Araştırmacılar bu tür ayrıntılı verilerin bölgedeki volkanların gelecekteki aktivitelerinin daha iyi izlenmesini sağlayacağını belirtiyor.
GEOMAR’dan Prof. Heidrun Kopp “Bu bulgular düzenli olarak Yunan makamlarıyla paylaşıldı. Amacımız, olası yeni depremlerde en hızlı ve doğru değerlendirmeyi sağlamak” dedi.
Atina Üniversitesi’nden Prof. Paraskevi Nomikou’ysa şöyle konuştu: “Böylesine aktif bir jeolojik bölgede süreçleri anlamak, halkın güvenliği için hayati önem taşıyor.”