AKP ve MHP ortaklığında sunulan ve muhalefetin itiraz ettiği içtüzük değişikliği dün komisyonda kabul edildi.
Fotoğraf: Reuters
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Yine AK Parti MHP el ele verirler, iç tüzük çalışmalarını yaparlar” demişti.
Yeni içtüzük neler içeriyor?
AA’nın aktardığına göre, yeni içtüzüğe göre Meclis, milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulu’nca (YSK) ilanını takip eden beşinci gün yerine üçüncü gün saat 14.00’te çağrısız olarak toplanacak.
Milletvekilleri ant içerek göreve başlayacak. Ant içmek istemeyen milletvekilleri, milletvekili sıfatından kaynaklanan haklardan yararlanamayacak. Teklif, Danışma Kurulu önerileri üzerinde görüşme yapılmayacağı hükmünü getirdi.
Grup önerileri üzerinde her parti grubuna tanınan 10’ar dakikalık konuşma hakkı teklifle kaldırıldı. Danışma kurulunun oy birliğiyle karar alamadığı ve siyasi parti gruplarının önerilerini ayrı ayrı genel kurula getirdikleri durumlarda, öneriyi veren gruptan bir milletvekili beş dakikayı geçmemek üzere önerinin gerekçesini açıklayacak.
Açıklamanın ardından, diğer gruplardan birer milletvekiline de isterlerse üçer dakika söz verilecek.
Genel kurulun çalışma saatleri düzenlendi
Fotoğraf: meclishaber.gov.tr
Doğrudan gündeme alma önerisinin üzerine komisyon, hükümet ve teklif sahibi beşer dakikayı geçmemek üzere söz alabilecek. Genel kurul işaret oyuyla karar verecek.
Bu istemler, her hafta salı günü ayrı bir siyasi parti grubundan bir milletvekili tarafından yerine getirilmek kaydıyla bir tane olmak üzere işleme alınacak. Bir milletvekili bir yasama yılında bu kapsamda bir defadan fazla istemde bulunamayacak.
Teklif, Meclis Genel Kurulu’nun çalışma saatlerini de yeniden düzenledi.
Salı, çarşamba ve perşembe günleri 15.00-19.00 saatlerinde çalışan Genel Kurul’un, teklifle salı günleri saat 15.00’ten 21.00’e, çarşamba ve perşembe günleri saat 14.00’ten 21.00’e kadar çalışması öngörülüyor.
Meclis Tv’den yapılacak televizyon yayınında, önemli ve özel haller saklı kalmak kaydıyla bu toplantı günleri ve saatleri esas alınacak.
Frak zorunluluğu kalktı
Teklifle, meclis başkanının frak giyme zorunluluğu kaldırıldı.
Başkanlık kürsüsünde başkan ve görevli katip üyeler, koyu renk elbise giyecekler. Genel Kuruldaki milletvekilleri, bakanlar, TBMM idari teşkilat memurları ve diğer kamu personelinden erkekler, ceket ile pantolon giyecek ve kravat takacak; kadınlar ise ceket ve etek veya ceket ve pantolon giyecek.
Görevlilerin kıyafeti ise başkanlık divanı tarafından tespit edilecek.
Fotoğraf: DHA
Yoklamaya ilişkin değişen maddeye göre, başkan birleşimi açarken tereddüde düşerse yoklama yapacak.
Teklif milletvekillerinin, genel kurulda tasarı ve tekliflerin maddeleri ile verilen önergeler üzerinde yoklama isteminde bulunmasını kaldırdı. En az 20 milletvekili, ayağa kalkarak veya önerge vererek, görüşmeye tabi tezkerelerin oylanmasıyla kanunların maddelerine geçilmesi ve tümünün oylanmasında, işaretle oylamaya geçilirken yoklama isteyebilecek.
Yoklama sonucunda, üye tamsayısının en az üçte birinin mevcut olmadığı anlaşılırsa, oturum en geç bir saat sonrasına ertelenebilecek. Bu oturumda da toplantı yeter sayısı yoksa birleşim kapatılacak.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 15 Temmuz oturumunda… (Fotoğraf: Reuters)
Yeni içtüzük bir milletvekili veya bakana, geçen birleşim tutanağında yer alan bir beyanın düzeltilmesi hakkında beş dakikayı geçmemek üzere tanınan söz hakkını da kaldırdı. Bir milletvekili veya bakan, beyanının düzeltilmesi istemini Meclis’e yazılı olarak verecek.
Görüşmeye yer olup olmaması, başkanı gündeme veya Meclis’in çalışma usullerine uymaya davet gibi usule ait konular, diğer işlerden önce konuşulacak.
Bu yolda bir istemde bulunulması halinde lehte ve aleyhte en çok ikişer kişiye tanınan 10’ar dakikalık söz hakkı, teklifle üçer dakikaya indirildi.
Tasarı ve tekliflerin komisyonlara havalesine itiraz eden milletvekiline oturumun başında tanınan söz hakkı, itirazın yazılı olarak Meclis Başkanlığı’na iletilmesi şeklinde değiştirildi.
Anayasa değişikliği oylamasından… (Fotoğraf: DHA)
Anayasa değişiklikleri hariç, kanun tasarı ve tekliflerinin tümü açık oylamaya tabi işlerden değilse en az 20 milletvekilinin talebi halinde açık oyla, aksi takdirde bu oylamalar ile maddelerin oylamaları işaret oyuyla yapılacak.
Değişiklik önergeleri aykırılık sırasına göre okunup işleme konulacak. Aynı mahiyetteki önergelerden en kısa olanı okunup, diğer önergelerin sadece imza sahipleri okunarak birlikte işleme alınacak. Beşten fazla imzalı önergelerde ilk beş imza okunup, önerge tutanağa eklenecek.
Teklifle, Meclis Genel Kurulu’nda, genel görüşme ve Meclis araştırması önergelerinin özetlerinin okunması kaldırıldı.
Açık oylama
Anayasa, kanunlar ve içtüzük gereğince işaret oyuna yahut gizli oya başvurulması zorunlu olmayan hallerde açık oylama yapılması en az 20 milletvekilinin yazılı istemine bağlı olacak.
Bu husustaki önergelerin, oylamaya geçilmeden önce başkanlığa verilmiş olması gerekli olacak. Başkan, oylamaya geçmeden önce, açık oy istemi olduğunu bildirecek ve önerge sahiplerinden en az 20’sinin Genel Kurul salonunda bulunup bulunmadığını tespit edecek.
Oylamaya ilk olarak açık oy isteminde bulunan üyelerden başlanacak. Önerge sahiplerinden en az 20’si genel kurul salonunda bulunmaz veya noksan imza herhangi bir milletvekili tarafından kabul edilmez veya oylamaya katılmazlarsa, açık oylama istemi düşecek.
Açık oylama önergesinde imzası bulunanlardan en az 20 milletvekilinden herhangi birinin oyunu kutuya atmadığı tasnif sonunda anlaşılırsa, yapılan oylama, işaret oyu niteliğinde işlem görecek.
Döviz ve pankarta kınama cezası
AKP Antalya milletvekili Gökçen Özdoğan Enç. (Fotoğraf: Reuters)
“Kınama cezasını gerektiren haller” başlığı altında yer alan düzenlemede de değişiklik yapıldı.
Buna göre, “TBMM’nin bina, tesis, eklenti ve arazisine silahlı olarak girmek” ve “genel kurulun çalışma düzenini ve huzurunu bozucu döviz, pankart ve benzeri materyali getirmek ve kullanmak” hükümleri, kınama nedenleri arasında olacak.
İçtüzüğün, “Meclisten geçici çıkarma cezası” başlığı altındaki bölümü, “Görüşmeler sırasında cumhurbaşkanına, TBMM’ye, başkanına, başkanlık divanına, başkanlık görevini yerine getiren başkanvekiline, milletvekiline, Türk milletinin tarihine ve ortak geçmişine, Anayasa’nın ilk dört maddesinde çerçevesi çizilen anayasal düzene hakaret etmek ve sövmek, Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü esasında Anayasa’da düzenlenen idari yapısına aykırı tanımlamalar yapmak” şeklinde düzenlendi.
Para cezası
@yelizadeley isimli bir Twitter hesabından canlı yayın yapan AKP’li vekil Ahmet Hamdi Çamlı. (Fotoğraf: DHA)
İçtüzüğün, “Disiplin cezalarında savunma ve özür dileme” alt başlığı, “Disiplin cezalarında savunma, özür dileme ve kesinti” şeklinde değiştirildi.
Söz konusu başlık altındaki hükümlerde yapılan değişiklikle, geçici olarak Meclis’ten çıkarma cezasına uğrayan bir milletvekili izin alıp kürsüden açıkça af dilerse, izleyen birleşimden itibaren Meclis’e girme hakkını kazanacak.
Ayrıca, kınama cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte biri, Meclisten geçici olarak çıkarma cezasına çarptırılan milletvekilinin bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte ikisi kesilecek.