Fatih Sultan Mehmet tarafından 1455 yılında kurulan tarihi Haliç Tersanesi’nin Taşkızak tersanesi kısmına beton santrali kuruldu.
Fotoğraflar: DHA
Kasımpaşa-Sütlüce Tüneli’ne beton sağlamak için kurulan santrali, Beyoğlu bölgesinden sorumlu olan İstanbul 2 numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu raportörü fark etti.
Tersanede yapılacak her türlü işlem hakkında yetkili tek kurum olan Koruma Kurulu, kendisinden izin alınmadan yapılan işlem için suç duyurusunda bulunmaya hazırlanıyor.
İnşaat alanı olarak görüldü
Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gül Köksal, Haliç tersanesinin gemi üretim alanlarının şehir merkezlerinin dışına çıkarılmasıyle atıl duruma düştüğünü ve kamu denetiminden uzaklaştığını belirtti.
Köksal, Sembol Uluslararası Yatırım ile Ekopark Turizm-Fine Otel’den oluşan konsorsiyumun 2013 yılında Haliç Tersanesi’nin iki kolu olan Taşkızak ve Camialtı Tersaneleri’ni içeren Haliçport ihalesini kazanmasıyla bu sürecin hızlandığını belirtti.
Aynı zamanda Haliç Dayanışması üyesi olan Köksal, tersanenin tarihsel öneminin göz ardı edildiğini belirterek, “Haliç tersanesinin bütünsel olarak korunması gerekiyor. Ancak tersanenin toprak değeri üretim değerinden daha yüksek olduğu için, üretim değeri düşürüldü. İnşaat alanı olarak görüldü” diye konuştu.
Altı asırlık birikim feda ediliyor
Tersanede üretimin az da olsa hala devam ettiğini vurgulayan Köksal, şunları söyledi: “İstanbul deniz ulaşımının yoğun olduğu bir deniz kenti. Haliç Tersanesi, Bizans’tan Osmanlı’ya, Osmanlı’dan cumhuriyete kadar kentteki deniz ulaşımının ve araçlarının geliştirilmesi için üretimin halen devam ettiği önemli bir yer. Bu kültürel mekanı geliştirmek, korumak ve gelecek nesillere taşımak, uluslararası bir duyarlılıkla korumamız gerekir. Oysaki altı asırlık birikim, 40 50 yıllık yatırımlar uğruna feda ediliyor.”
Üretim işlevini sürdüren en eski tersane
Dünyada hala üretim işlevini sürdüren en eski tersane olarak kabul edilen Haliç Tersanesi; Haliç, Camialtı ve Taşkızak tersanelerinden oluşuyor.
Kendi döneminde dünyanın en büyük tersanesi olma özelliğini taşıyan bu endüstriyel miras alanında ahşap, yelkenli gemiler inşa havuzları, kışlaları, yelken dikim, kürek yapım atölyeleri, dökümhane, cami, mektep, hamam ve çeşmeler yer alıyor. Taşkızak Tersanesi’nde 1827’de ilk yüzer havuz, 1827’de ilk buharlı gemi, 1886 yılında Abdülhamid ve Abdülmecid adı verilen ilk denizaltı gemileri inşa edildi.