Bilim insanları, Covid-19 salgının yeniden ortaya çıkma ihtimali nedeniyle sosyal mesafe önlemlerinin 2022’ye kadar geçerli olabileceğini savundu.
Bilim dergisi Science’taki makaleye göre tek seferlik tecrit uygulamaları salgını kontrol altına almada yeterli olmayabilir. Makalede önlemlerin devam etmemesi durumunda ikinci dalganın ilkinden daha hızlı ve etkin yayılabileceği belirtildi.
‘Çoğunluk enfeksiyon karşısında zayıf’
Araştırmaya göre, Covid-19’a karşı aşı veya etkili bir tedavi yöntemi bulunamaması halinde salgının 2025’e kadar dahi tekrar ortaya çıkacağı durumlar yaşanabilir.
Harvard Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Birimi’nde epidemiyoloji profesörü Marc Lipstich şunları söyledi: “Enfeksiyonlar iki şekilde yayılıyor: Enfeksiyon kapan insanlar ve enfeksiyona karşı zayıf olan insanlar. Bizim henüz farkında olmayabileceğimiz, çok olağanüstü boyutlarda bir sürü bağışıklığı yok ise, nüfusun çoğunluğu halen enfeksiyon karşısında zayıf. Salgının yaz aylarında sona ereceği öngörüleri, enfeksiyonun yayılma şekliyle ilgili bildiklerimizle örtüşmüyor”
‘Virüsün gelişimi büyük bir bilinmeyen’
Makalede, yeni tedavilerin, geliştirilecek aşının veya bakım kapasitesindeki artışın sıkı sosyal mesafe önlemlerini azaltabileceği, ancak salgın tedavisinde olumlu gelişmelerin kaydedilememesi durumunda, gözetim ve sosyal mesafe uygulamalarının 2022’ye kadar sürdürülmesi gerekebileceği belirtildi.
Bilim insanları, önümüzdeki beş yılda toplam vaka sayısının, mevcut genel enfeksiyon verilerinin, enfekte olanların bağışıklık kazanıp kazanmadığının ve bağışıklık kazanılmışsa bunun ne kadar süreyle koruma sağlayacağının önemli göstergeler olacağına işaret ediyor.
Araştırmacılar, bunların ‘büyük bir bilinmeyen’ olduğunu belirtirken, uzun vadeli tahminlerde bulunmanın son derece zor olduğu konusunda da uyarılarda bulunuyor.
‘Virüsün uzun vadedeki etkileri spekülatif’
Covid-19 salgınında bağışıklığın kalıcı hale gelmesiyle virüsün beş yıl içinde ortadan kaybolabileceği öngörülüyor. Virüsün uzun vadeli etkilerinin bilinemeyeceğini belirten profesör Lipsitch şunları söyledi: “Tahminlerimize göre, bir yıla yakın bir süre için bağışıklık kısmi bir koruma sağlayabilir. Uzun vadede nasıl etkileri olacağı ise gerçekten spekülatif.”
‘Matematiksel modeller kullanmak oldukça önemli’
Rotterdam’daki Erasmus Üniversitesi Tıp Merkezi’nde Viroloji Bölümü Başkanı Marion Koopmans, enfekte olanların antikor tepkisini inceliyor. Profesör Koopmans, tam ve kalıcı korumanın bir solunum virüsü için gerçekdışı olduğunu şu sözlerle anlattı: “Covid-19’a yakalanmış ve iyileşmiş kişilerin bu virüsü daha hafif atlatacağını görmeyi umuyoruz.”
Edinburgh Üniversitesi’nde epidemiyoloji profesörü Mark Woolhouse ise şunları söyledi: “Daha önce yayımlanmış çalışmaların aksine, Covid-19’un dinamiklerini birkaç yıl boyunca keşfetmek için matematiksel modeller kullanmak oldukça önemli. Mevcut verilerin, teyit edilmemiş bir dizi varsayıma dayandığını da unutmamak gerekiyor. Bu nedenle, çalışmalarımız, kesin tahminler olarak değil olası senaryolar olarak görülmeli.”
‘Corona dünya nüfusunun yüzde 40 ila 70’ine bulaşacak’
Araştırmada adı geçen profesör Marc Lipsitch geçtiğimiz aylarda, yeni tip corona virüsünün bir yılda dünya nüfusunun yüzde 40 ila 70’ine bulaşacağını öngörmüştü. Virüsün bulaştığı herkeste ciddi hastalık görülmeyeceğini ifade eden Lipsitch şunları söylemişti: “Birçoğu yüksek ihtimalle belirti göstermeyecek ya da hafif hastalık geçirecek. Virüsün yayılma potansiyeline ilişkin yapılan hesaplamalarda yanılıp yanılmadığımızı görmek için daha çok test yapılması gerekiyor.”