İrlandalı yazar James Joyce’un ‘Ulysses’i başta olmak üzere pek çok eseri Türkçeye kazandıran 89 yaşındaki yazar ve çevirmen Nevzat Erkmen, corona virüsü sebebiyle dün gece hayatını kaybetti.
1996 yılında Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Ulysses çevirisi ile Türkiye Yayıncılar Birliği’nin ‘Yılın Çevirmeni’ ödülünü kazanan Erkmen, Uluslararası Ulysses Vakfı üyesiydi. 1998 yılında James Joyce Merkezi tarafından, İrlanda Cumhuriyeti’nin başkenti Dublin’de düzenlenen ‘Bloomsday’ etkinliklerine katılan Erkmen, psikanaliz, erotoloji, anlambilim, zen, yoga ve taoculuk hakkında çeviriler yayınlayarak Türkiye’de ilk kez bu alanda eser veren isimlerden biri olmuştu.
‘Onu bir kitap insanı olarak hatırlayacağım’
P.E.N Türkiye, aramızdan ayrılan Erkmen için bir açıklama yayımlayarak, “Her zaman, her yaşta ‘Genç kalmayı’ bilen Nevzat Hocamızın ışığı her daim bizimle kalacak. Tüm sevenlerine, yakınlarına, öğrencilerine sabırlar diliyoruz” dedi.
Doğan Kitap Yayın Direktörü Cem Erciyes, Erkmen ile ilgili sosyal medyada şunları söyledi: “Nevzat Erkmen, edebiyat dünyasında tanıdığım en ilginç kişiliklerden birisiydi. Türkiye’de meşrubat fabrikaları kurmuş, sonrasında her şeyi bırakıp yayıncılığa, çevirmenliğe girişmiş birisiydi. YKY Kazım Taşkent serisinden çıkan Ulysses çevirisiyle bir imkansızı başarıp adını duyurmuştu. Ömrü boyunca uluslararası James Joyce cemaatinin aktif üyelerinden biri oldu. Sahibi olduğu Söz yayınlarında Carlos Castenada gibi kendine has yazarların kitaplarını yayımladı. Arada da sıkıldıkça bir kenarda duran piyanoyu çalardı. Onu hep bin bir meraklı, enerjik, başka zamanlara ait bir kitap insanı olarak hatırlayacağım. Toprağı bol olsun.”
Yazar Yekta Kopan ise sosyal medya hesabından, “Zeka oyunları, doğu felsefeleri ve başta Ulysess olmak üzere nice çeviri. Sadece o Joyce çevirisi bile bir koca ömür. Nevzat Erkmen’e saygılarımızla…” paylaşımında bulundu.
‘Dublin insanlarıyla ne oyunlar oynadım‘
Nevzat Erkmen, Yapı Kredi Yayınları’ndan yayımlanan James Joyce’un Ulysses kitabının ‘Çevirenin Sözü’ bölümünde şunları yazmıştı: “Ulysses bir yolculuk. Homeros’un Odysseia’sı da. Hepimizin yaşam serüvenini simgeleyen bir Tinsel-Tensel Yolculuk’tur bu.
Ulysses’i çevirmek de bir yolculuktur-hiç bitmeyecek. O tanımsız labirentte acımasız devlerle kapıştım, fettan deniz kızlarıyla oynaştım, Dublin insanlarıyla ne oyunlar oynadım, sokaklarıyla yoldaş oldum, Joyce’un ulusesini dinledim de dinledim, bir Mr. Bloom olup çıktım.”
Nevzat Erkmen kimdir?
1931’de İzmir’de doğan Erkmen, İzmir Karataş Ortaokulu, İnönü Lisesi ve İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi’nden mezun olduktan sonra, Milli Eğitim Bakanlığı’nın bursunu kazanarak, New York Üniversitesi’nde Pedagoji dalında yüksek lisans ve doktora çalışmaları yaptı.
1980’de Cumhuriyet gazetesinde Zeka Oyunları köşesini yönetmeye başlayan Erkmen, Dünya Zeka Oyunları Federasyonu kurucu üyesi ve Türkiye temsilcisi oldu. 1992-2005 arasında ‘Türk Beyin Takımı’nın kaptanlığını yaptı, 2005’te takımın Onursal Kaptanı oldu. 1995’te Beyin Olimpiyatları’nda Türkiye’ye dünya üçüncülüğü kazandırdı.
James Joyce’tan yaptığı Ulysses (YKY, 1996) çevirisiyle aynı yıl The International James Joyce Foundation üyeliğine kabul edilen Erkmen, İrlanda Cumhurbaşkanı tarafından bir mektupla taltif edildi. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin ‘Yılın Çevirmeni’ ödülünü ve Nokta dergisinin ‘Doruktakiler’ 1996 Çeviri Ödülü’nü kazandı. 1998’de James Joyce Centre tarafından Dublin’de düzenlenen Bloomsday etkinliklerine katıldı.
