Sonar Araştırma şirketinin araştırmasına göre yurttaşların yüzde 44,6’sı başkanlık sistemine ‘Hayır’ derken, ‘Evet’ diyenlerin oranı yüzde 42,3.
Fotoğraf: Reuters
BirGün’den Dursun Caymaz’ın haberine göre ankete cevap vermeyenler oransal olarak dağıtıldığında ‘Hayır’ diyenlerin oranı yüzde 51,3’e çıkıyor ve ‘başkanlık’ referandumdan geçmiyor.
Ankette, AKP ve MHP’nin ‘Evet’ oyunu, CHP ve HDP’nin ‘Hayır’ oyunu desteklemesi durumunda ise başkanlık sistemine ‘Evet’ diyeceklerin oranı artarak yüzde 49,7’ye ulaşıyor. Cevap vermeyenler hesaba katıldığında ise bu oran %55,1’i buluyor.
Anketin hata payının 1,34 olduğu belirtildi.
Anayasa değişikliği teklifi 18 maddeden oluşuyor
‘Başkanlık sistemi’ni de içeren anayasa değişikliği teklifine ilişkin maddeler Meclis’te kurulan komisyonda kabul edilmişti. Komisyona 21 madde olarak gelen teklif, 18 maddeye düşmüştü.
Komisyonda kabul edilen maddeler özetle şöyle:
* Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak.
* Milletvekili seçilebilme yaşı 25’ten 18’e indirilecek.
* Askerlikle ilişiği olan kişilerin milletvekili adaylığına başvuramaması öngörülüyor.
* Genel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir, aynı gün yapılacak. Gelecek seçim 3 Kasım 2019’da.
* Meclis, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.
* Yazılı soru önergesi, en geç 15 gün içinde cevaplanacak. Milletvekilleri, yazılı soruları bakanların yanı sıra cumhurbaşkanı yardımcılarına da yöneltebilecek.
* Mili Güvenlik Kurulu’nda (MGK) Jandarma Genel Komutanı yer almayacak. MGK; cumhurbaşkanının başkanlığında, cumhurbaşkanı yardımcıları, adalet, milli savunma, içişleri, dışişleri bakanları, genelkurmay başkanı ile kara, deniz ve hava Kuvvetleri komutanlarından kurulacak.
* Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Seçilme şartı olarak gösterilen ‘doğuştan Türk vatandaşı’ ifadesi ‘Türk vatandaşı’ olarak değiştirildi.
* Cumhurbaşkanı ve TBMM’ye karşılıklı olarak fesih yetkisi verildi. Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.
* Cumhurbaşkanı’na altı ayı geçmemek koşuluyla OHAL ilan etme yekisi verildi. Buna seferberlik de eklendi. Maddede şöyle deniyor: “Cumhurbaşkanına seferberlik, ayaklanma, savaş gibi hallerde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir. Olağanüstü hal kararı verildiği gün Resmi Gazete’de yayınlanır ve yürürlüğe girer. TBMM gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir ve olağanüstü hali kaldırılabilir.”
* Cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.
* Cumhurbaşkanı; cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek. Üst düzey kamu yöneticilerinin atanma ve görevden alınmasını kararnameyle belirleyecek.
* Disiplin mahkemeleri haricinde askeri mahkemeler kurulamayacak. Yalnızca savaş halinde askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemelerin kurulabilecek.
* Askeri yargıdan gelen üyelerin çıkarılmasıyla Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) üye sayısı 15’e indirilecek.
* Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üye sayısının 13’e çıkarılmasını öngörülüyor. HSYK adı ‘Hakimler ve Savcılar Kurulu’ olarak değiştirilecek.