Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) verilerine göre son 13 yılda teknoloji ürünlerinde alım gücü artarken, beslenme gibi temel harcama kalemlerinde azaldı.
Fotoğraf: Reuters
Merkezin açıkladığı rapora göre TÜİK Madde Fiyatları üzerinden son 13 yıldaki fiyat hareketleri incelenerek, yurttaşların enflasyon karşısındaki alım gücü hesaplandı.
En ciddi alım gücü kaybı yüzde 41 ile beyaz peynir, yüzde 36 ile zeytinyağı, yüzde 26 ile kira, yüzde 23 ile dana eti, yüzde 19 ile yumurta, yüzde 18 ile ekmek ve yüzde 16 ile domateste.
Buna karşılık alım gücü fotoğraf makinesi için üç kat, bilgisayarda da iki kat artarken, uçak bileti için alım gücü artışı yüzde 61, süt için yüzde 35, patates için yüzde 16 oranında.
TÜFE artışı yüzde 200’e yakın
Rapordaki verilere göre Kasım 2003-Kasım 2016 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 177,6 artış gösterirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 195 oldu.
Aynı hesaplamaya göre nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar için TÜFE yüzde 204, emeklilerde yüzde 201, nüfusun en yoksul yüzde 20’lik kesimi için yüzde 203 ve en zengin yüzde 20’lik dilim için ise yüzde 192 olarak gerçekleşti.
‘Gizli yoksullaşma’
Raporda enflasyonun en çok yoksulları etkilediği bilgisine yer verilirken, genel enflasyon rakamları ile farklı grupların enflasyonlarının arasındaki farktan ileri gelen ‘gizli yoksullaşma’ oranları da hesaplandı.
Buna göre Kasım 2003-Kasım 2016 döneminde gizli yoksullaşmayı en yoğun olarak yaşayanlar, işteki duruma göre yüzde 10.72 ile ‘yevmiyeliler,’ mesleğe göre yüzde 9.42 ile ‘nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar,’ temel gelir kaynağına göre yüzde 10.24 ile ‘diğer transferlerle geçinenler,’ gelir gruplarına göre yüzde 9.27 ile ‘en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunda yer alanlar.