Kamuoyunda yeni ‘torba yasa’ olarak bilinen, enerji ve madenciliğe dair kritik değişiklikler içeren kanun teklifinde, Anadolu’nun her yerinde mantar gibi biten maden, enerji tesislerine verilen imtiyazlar, kimilerine göre, artık özel mülke el koymaya kadar vardırılıyor.
Komisyon görüşmelerine katılan, takip eden siyasetçi, uzman ve sivil toplum temsilcileri, Kısa Dalga’dan Mehveş Evin için değerlendirdi.
Gelecek günlerde 44 maddelik ‘Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin Meclis’te oylanması bekleniyor.
Kanun teklifinde yer alan düzenlemelerden bazıları şöyle:
* Maden şirketlerine, ruhsat alanı dışında tesis kurma imkanı getiriliyor.
* Maden şirketlerinin kamu alacaklarının takibinden vazgeçilebilecek.
* Kimyasal ve zehirli gazı havaya salan lastik, çöp gibi maddelerin yakılması, ‘yenilenebilir enerji’ sayılıyor ve teşvik ediliyor. ‘Biyokütle’ adı verilen santrallerin önü açılıyor.
* Jeotermal alanların ihale bedelleri taksitlendirilecek, JES’lerin sayıca daha fazla artmasının önü açılacak.
* BOTAŞ ve TPAO’nun daha önce yurtdışında kurduğu şirketlere, Türkiye’de denetimden, kanundan uzak enerji şirketi kurma imkanı cumhurbaşkanı iznine bağlanıyor…
* Elektrik dağıtım şirketlerinin kar etmelerini sağlamak için yeni kolaylıklar getiriliyor.
* Artık TEDAŞ ve EPDK, acele kamulaştırma kararı verebilecek. Bunun anlamı; vatandaşın özel mülküne, toprağına ‘kamu yararı’ adına el koyabilecek…
Kim, ne dedi?
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu: “Tümüyle şirketleri koruyup kollayanlarla hazırlanıyor yasalar. AKP’li vekiller bizzat itiraf ediyor: Maden şirketleriyle oturup toplantı yaptık, diyorlar. 89 AKP’li vekil, corona salgının başladığı nisan ayı itibariyle canla başla, tüm yaz boyunca bu yasa değişikliği üzerinde çalışmış… Muhalefet partileri ve sivil toplum, alt komisyon toplantısından iki gün önce bundan haberdar oluyor.”
Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü Süheyla Doğan: “Şirketlere, faaliyet ruhsatının dışında yeni tesis yapma hakkı çıkarıyorlar. Bu alanlar, genelde ormanlık alanlar olacak. Atık havuzlarını ruhsatlı alanlarının dışına taşıyabilecekler.”
Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Özdağ: “Facia büyük. Türkiye’nin ürettiği elektriğin yüzde 26’sı YEKDEM’den karşılandı. Yani biz, vergilerimizle elektriğe 38 milyar TL ödedik. Eğer kamusal kaynaktan alsaydık sadece 15 milyar ödeyecektik. YEKDEM ile Limak, Cengiz, Kolin gibi firmaların sponsoru oluyoruz.”