İsveçli sürücülerin yol güvenliğini artırmak için çarpışma deneylerinde kullanılmak üzere tasarlanan ‘geyik maketi’ bu yılın Ig Nobel ödülünü kazandı.
Geyik çarpışma testi maketi, vahşi hayvanlara çarpan arabaların nasıl parçalanacağını göstermek için IT mühendisi Magnus Gens tarafından geliştirildi. Magnus bu yılın ‘Güvenlik Mühendisliği’ ödülünü kazandı.
Nobel’in parodisi
Bilim mizah dergisi Annals of Improbable Research tarafından verilen Ig Nobel ödülleri, Nobel’in bir parodisi olarak ‘saçma olduğu düşünülen’ bilimsel çalışmalara veriliyor. Açılımı ‘ignoble’ (not noble) olan ödüller 1991 yılından beri düzenleniyor.
Bu yılki diğer ödüller arasında, yasal belgelerin anlaşılmazlığını inceleyen bir araştırmaya verilen Edebiyat Ödülü ve ördek yavrularında yüzüşünü anlamaya çalışan araştırmaya verilen Fizik Ödülü var.
Tören genellikle ABD’deki Harvard Üniversitesi’nde yapılıyor, ancak son birkaç yıldır pandemi sebebiyle çevrimiçi düzenleniyor.
Amaç geyik kazalarına dikkat çekmek
İsveç’te her yıl geyik kazalarının sayısının binleri bulduğu düşünülüyor. Bunlardan on veya daha fazlası araçta bulunanların ölümüyle sonuçlanıyor.
Magnus, BBC News’e verdiği demeçte, ödülünden ve aslında on yıl öncesine ait olan yüksek lisans tezinin konusu olarak yürütülen araştırmasına duyulan ilgiden gurur duyduğunu söyledi.
Gerçek dünyadaki bir hayvanı kopyalayacak bir maket yapmak için önce geyiğin anatomisini inceleyen Magnus, sadece boyutu ve şekli değil, aynı zamanda vücudundaki değişen yoğunlukları da modellemek için ‘geyik mankeni’ bir dizi kalın kauçuk levhadan yaptı ve demir halatlarla bir çerçeveye astı. Daha sonra arabalar modele doğru sürüldü.
Bazı araç üreticileri, devam deneyleri için Magnus’un geyik model tasarımını aldı.
Ig Nobel 2022 ödüllerinde kazanan her takım, Zimbabwe’den 10 trilyon dolarlık bir banknot ve kağıt kupadan oluşan bir ödül aldı. Bu kupa, dişleri olan üç boyutlu bir dişli yapmak için basılabilen ve birleştirilebilen bir PDF belgesi olarak verildi. Dişlinin dişleri insan dişlerinin resimlerinden oluşuyor.
Ig Nobel 2022 kazananlarının tam listesi
Uygulamalı Kardiyoloji Ödülü: Eliska Prochazkova ve meslektaşları; yeni romantik partnerler ilk kez karşılaştığında ve birbirlerine ilgi duyduklarında kalp atış hızlarının senkronize olduğuna dair kanıt arayıp buldukları için.
Edebiyat Ödülü: Eric Martínez ve meslektaşları; yasal belgeleri anlamayı gereksiz yere zorlaştıran şeyleri analiz ettikleri için.
Biyoloji Ödülü: Solimary García-Hernández ve Glauco Machado, kabızlığın akreplerin çiftleşme olasılıklarını etkileyip etkilemediğini ve nasıl etkileyeceğini araştırdıkları için.
Tıp Ödülü: Marcin Jasiński ve meslektaşları, bazı toksik kemoterapi tedavisi süreçlerinde, prosedüre ‘dondurma’ eklendiğinde hastaların daha az zararlı yan etkiye maruz kaldıklarını gösterdikleri için.
Fizik Ödülü: Frank Fish ve meslektaşları, ördek yavrularının yüzmeyi nasıl başardıklarını anlamaya çalıştıkları için.
Mühendislik Ödülü: Gen Matsuzaki ve meslektaşları, insanların bir düğmeyi çevirirken parmaklarını kullanmalarının en verimli yolunu keşfetmeye çalıştıkları için.
Sanat Tarihi Ödülü: Peter de Smet ve Nicholas Hellmuth, ‘Antik Maya Çömlekçiliğinde Ritüel Lavman Sahnelerine Çok Disiplinli Bir Yaklaşım’ adlı çalışmalarıyla.
Barış Ödülü: Junhui Wu ve meslektaşları, dedikoducuların ne zaman doğruyu ve ne zaman yalan söyleyeceklerine karar vermelerine yardımcı olacak bir algoritma geliştirdikleri için.
Ekonomi Ödülü: Alessandro Pluchino ve meslektaşları, başarının neden en yetenekli insanlara değil de en şanslılara gittiğini matematiksel olarak açıkladıkları için.
Güvenlik Mühendisliği Ödülü: Magnus Gens, bir geyik çarpışma testi mankeni geliştirdiği için.