Üniversitelerarası Kurul (ÜAK), para karşılığı yayınlanan araştırma ve bildirilerin akademik yükseltmelerde kullanılamayacağına yönelik karar aldı.
AA’nın haberine göre ÜAK, kararını Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’ın önerisiyle aldı.
Ajansa konuşan Prof. Dr. Saraç, Türkiye’deki akademik yayınların sayısına bakıldığında bir sorun görünmediğini, asıl sorunun pek çok ülkede olduğu gibi yayınların niteliğinde olduğunu dile getirdi.
Dergilerdeki araştırmaların niteliğinden yakınan YÖK başkanı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunun sebebi araştırıldığında ‘yağmacı’ şeklinde tanımlayabileceğimiz para karşılığı yayın yapan dergilerin giderek artması gösterilebilir. Aslında bu, bütün dünyada bir sıkıntı, bizim ülkemize has bir durum değil. Avrupa Üniversiteler Birliği de bunun üzerine çalışıyor fakat henüz alınmış bir kararları yok. Biz ilk defa bir karar aldık ve artık bu yağmacı dergilerdeki yayınların akademik yükseltmelerde kullanılmasına müsaade etmeyeceğiz. Üniversitelerarası Kurul da YÖK’ün önerisiyle bu kararı almış oldu. Bundan sonra açık ve net şekilde ifade ediyoruz ki yağmacı dergilerde yayın yapanlar, bu yayınlarını akademik yükseltmelerde kullanamayacak. Ancak yağmacı yayıncılık ile mücadeleyi YÖK’ün son zamanlarda önem verdiği açık erişim/açık bilim çalışmalarına zarar vermeden yürüteceğiz.”
Prof. Dr. Saraç, bazı konferanslarda da para karşılığı bildirilerin sunulduğunu belirterek bunların da akademik yükseltmelerde kullanılamayacağını kaydetti.
‘Yağmacı’ dergiler nasıl anlaşılır?
Para karşılığı akademisyenlerin yazılarını yayınlayan dergilere ‘yağmacı’ (predatory) deniyor. Söz konusu karardan önce beş üniversite rektörü konuyla ilgili bir rapor hazırladı. Raporda ‘yağmacı’ denen dergilerin özelliklerine de yer verildi.
Bahsedilen dergilerin özellikleri şöyle:
*Makale işleme ücretinin ödenmesi zorunlu tutulur.
*Makaleleri hızlı yayınlama sözü verilir/hızlı yayın yapılır.
*İlan edilen konu dışında, birbirinden bağımsız birçok alanda makalelere yer verilir.
*Yayın ilkeleri açıklaması eksiktir.
*Yayın ilkelerinde açıkça makalelerde özgünlük, önem ve etki aranmadığını belirtilir.
*Yayınlanan araştırmanın telif hakkını saklama veya koruma politikası olmaz.
*Hakem sürecinin gerçekçi işletilmez, hakem görüş ve önerileri yazar ile paylaşılmaz.