GİZEM SEHER
@gizem_seher_
‘İzmir’de gerçekleşen şüpheli bir kadın ölümü… ‘İntihar’ diye kapatılan bir dosya… Kızı Kıvılcım’ın intihar ettiğine inanmayan bir anne… Tüm engellere rağmen gerçeğin peşinde koşan, üç kuşaktan üç kadın: Polis Derya, fizik öğrencisi Nehir, emekli Leman… Bu üç kadın sadece Kıvılcım’ın şüpheli intiharı ardındaki gerçek ile değil kendi geçmişlerindeki kayıpların yası ile de yüzleşiyor.‘
Bu sözlerle başlayan bir hikayenin peşinden Postane’nin merdivenlerini çıkıyorum. Neyse ki bu defa hikaye bir kurgu: Polisiye podcast dizisi Kıvılcım. Kadınların, kuirlerin, ‘kimilerinin‘, ana akım medyada ve sanatta çok temsil edilmeyenlerin hikayelerine ses veren ‘K’nın Sesi Podcast’, polisiye podcast dizisi Kıvılcım’ı tanıtmak üzere bizi ortak kültürel üretimlere ev sahipliği yapan Postane’de buluşturdu.
K’nın Sesi Podcast’in üçüncü sezonunda ilk dört bölümüyle dinleyiciyle buluşan Kıvılcım, intihar ettiği iddia edilen genç bir kadının şüpheli ölümünün araştırıldığı sürükleyici bir hikayeyi anlatıyor. Ödüllü oyun yazarı Duygu Dalyanoğlu’nun kaleme aldığı senaryoyu, deneyimi Ankara Radyosu yıllarına dayanan Ayşenil Şamlıoğlu yönetiyor. Projede aynı zamanda oyuncu olarak yer alan bu ikiliye Nazlı Bulum, Ayça Damgacı, Erol Babaoğlu, Tilbe Saran, Gün Koper gibi deneyimli oyunculardan oluşan geniş bir kadro eşlik ediyor. Yapım koordinatörlüğünü Nihal Albayrak’ın üstlendiği oyunun üç boyutlu ses tasarımı ve özgün müzikleri ise Beril Sarıaltun’a ait.
Kıvılcım’da ‘her şeye vakıf’ erkekler yok
Türkiye’de kadınların merkezde olduğu ilk polisiye podcast dizisi olma özelliğini taşıyan Kıvılcım’ın yaratıcı ekibini yakalamışken soruyorum: “Oyunu kadınların merkezde olduğu bir podcast dizisi yapan ne?” Oyunun yazarı Duygu Dalyanoğlu yazar, yönetmen, oyuncular, ses tasarımı gibi yaratıcı ekibin çoğunlukla kadınlardan oluşmasının yanı sıra hikayenin merkezindeki ana karakterlerin de kadın olduğunu vurguluyor: “Şüpheli bir kadın intiharını kadınlar araştırıyor. Yardım aldıkları kişiler, örneğin bilirkişi olarak gittikleri fizik profesörü bir kadın. Oyunda erkek karakterler de var tabii ancak bu erkekler polisiyelerde sık karşılaştığımız ‘her şeye vakıf’ erkekler değil.”
Yönetmen Ayşenil Şamlıoğlu, Kıvılcım’ı kadınların merkezde olduğu bir podcast dizisi yapan önemli bir noktaya daha değiniyor: “Bu oyun, kadınların bu coğrafyadaki ve tüm dünyadaki var oluşları ve yaşadıkları üzerinden yapılan bir iş. ‘Acı, yaşayan üzerinde nasıl bir etki bırakıyor, acının dokunduğu yerde neler oluyor’ sorularına büyüteç tutmak istedik. Ne yaparsanız yapın, ister podcast ister resim ister müzik, bizim coğrafyamızda kadınların yaşadıkları göz ardı edilemez. Kadınların alanı sürekli küçültülmeye çalışılırken, bu alanı en güçlü biçimde savunmak bizim önceliğimiz olmalı.”
Radyo tiyatrosuyla aynı lezzet
Ankara Radyosu’nun unutulmaz ses tiyatrosu ‘Arkası Yarın’ın da uzun yıllar yönetmenliğini yapan Ayşenil Şamlıoğlu, ses tiyatrosunun podcast formatıyla yeniden canlanarak bir zamanların radyo tiyatrolarından alınan lezzetin yeni bir yorumla yeniden üretildiğini de ekliyor. “Bugünün podcastiyle radyo tiyatrosu aynı lezzeti verebilir mi” diye soruyorum: “Bence veriyor. Aradaki tek fark şu: Radyoda biz tüm efektleri kendimiz yapardık. Stüdyoya girdiğimizde taş zemin, tahta zemin de olurdu ki nasıl bir zemin gerekiyorsa bir kişi konuşurken diğeri yürürdü. Bugün teknoloji sayesinde buna gerek kalmadı” diyerek cevaplıyor.
Üç boyutlu ses tasarımı
Ayşenil Şamlıoğlu’nun bahsettiği teknolojinin cambazlarından, oyunun dinleyiciyi hikayenin bir parçasıymış gibi hissettiren üç boyutlu ses tasarımının mimarı Beril Sarıaltun’a ise ‘ses’i hikayenin adeta ‘bir karakter’i haline getirebilmesinin sırrını soruyorum:
“Kıvılcım bir müzisyen, ses tasarlarken ve Kıvılcım’ın elinden çıkmış besteleri yaparken ‘o ne yazmıştır’ diye düşünerek ilerledim. Oyundaki her bir atmosferi ayrı ayrı kurdum, örneğin anne temasını kurarken anneleri düşünerek bir tasarım yaptım. Oyundaki annenin geçmişteki ve günümüzdeki meseleleri bir araya getirebileceği bir kurgu hayal ettim ki ses kurgusunun oyundaki temel rolü geçmişin hayaletini hatırlatmak oldu.”
Suçun sıradanlaştığı bugünlerde suçu merkeze alan kurmacaların popülerliğini koruması düşündürücü olsa da Kıvılcım, adaletsizliği ve çürümüşlüğü su yüzüne çıkarmada polisiye kurgusunu ustalıkla kullanan bir iş. Oyunda sesini duymadığımız ama besteleriyle var olan Kıvılcım karakteri üzerinden ses tiyatrosunun en önemli unsurlarından biri olan müziği başrole taşıyan oyun, iyi bir metin ve iyi bir oyuncu kadrosuyla da kelimeleri ve vokalleri de bu başrolün paydaşları haline getiriyor.
Yaratıcı ekip ipucu vermedi
Dizinin ilk dört bölümü Spotify, Apple Podcastler gibi platformlarda ve K’nın Sesi web sitesinde yayınlanmışken gece boyunca dinleyicilerin “Katil kim” sorusuyla yaratıcı ekibi sıkıştırması, dizinin sürükleyiciliğini gösteren en önemli kanıtlardan biri olsa gerek. Merak etmeyin, yaratıcı ekip dışında hiçbirimiz katilin kim olduğunu henüz öğrenemedik. Kalan dört bölümü 31 Ekim’de yayınlanacak olan Kıvılcım hakkında spoiler almamak için bir an önce dinlemenizi öneririm. Üç boyutlu ses tasarımının doyasıya tadını çıkarmak ve tiyatro izleme deneyimine yakın bir deneyim yaşamak için ise kulaklıklarınızı takmayı unutmayınız.
