Şimdi bu söylediklerimizi günümüz Türkiye’si özelinde somutlaştıralım ve çeşitli örnekler verelim. Evrensel gazetesinde 27 Temmuz’da yayınlanan Uğur Zengin imzalı habere göre iktidarın toplamı 190 milyar lirayı bulan ve 21/b denilen usulle, yani adrese teslim ihalelerle ihya ettiği inşaat şirketlerinin neredeyse hiçbiri doğru dürüst vergi ödemiyor.
Örneğin devletten bu yöntemle aldığı 28.9 milyar liralık kamu ihalesiyle ilk sırada yer alan Taş Yapı 2019, 2020, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında hiç vergi vermemiş. 12.7 milyarlık ihale alan Rönesans Holding, 6.3 milyar liralık ihale alan Özgün İnşaat, 4.5 milyar liralık ihale alan Özgün İnşaat ve 3.3 milyar liralık ihale alan Limak 2023 yılında hiç vergi vermemiş.
Şimdi bu ihalelerin çoğunun Hazine garantili projeler olduğunu ve hemen hepsine milyarlarca liralık ödeme yapıldığını aklımıza getirelim ve bu ödemelerin dolara endeksli olduğunu, öte yandan devletin bu ihaleleri alan şirketlerin borçlarını TL’ye çevirdiğini hatırlayalım. Yani bu şirketler vergi vermedikleri gibi, Hazine’den sürekli dövize endeksli garanti ödemesi alıyor, borçlarını ise iktidarın yaptığı düzenlemeyle döviz değil TL üzerinden ödeyerek bir de oradan vurgun yapıyorlar.
Ancak burada bir hatırlatma yapmamız gerekiyor: Meseleyi sadece “beşli çete” olarak adlandırılan ama sayıları kırka yaklaşan bu şirketlere indirgemek gerçeğin ancak bir bölümünü görmek anlamına geliyor; çünkü bu çeteye dâhil olmayıp sermaye çetesine dâhil olan diğer birçok şirket de çeşitli yöntemlere başvurarak vergi ödemiyor.