• ROTA
  • 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • EKONOMİ
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • YAZARLAR
  • SANAT
  • SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Cezası hafif, bedeli ağır: Sokağa çıkma yasağı, diktatoryal bir yetkidir

09/10/2014 13:07


 

ali topuzALİ TOPUZ

[email protected]

Hiç kimse kaynağını kanundan almayan bir yetkiyi kullanamaz.


Sokağa çıkma yasağı, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması bile değil, askıya alınması anlamına gelir. Mevcut hukuku askıya almak, bir olağanüstü yetkidir, bir diktatoryal yetki.

Kanunda iki kaynak

Fotoğraf: DHA

Fotoğraf: DHA

 

Mevcut hukukta sokağa çıkma yasağı ‘yetkisi’ iki durumda verilmiştir: Resmi olağanüstü hal ilanından sonra olağanüstü hal idaresine ve sıkıyönetim ilanından sonra sıkıyönetim komutanına. İki durum da Anayasa’da tanımlanmış hukuku askıya alma müesseseler, böyle olmakla da son derece tartışmalı.

Fakat biz bu tartışmayı bırakalım. Çünkü şu anda ne ilan edilmiş bir olağanüstü hal yönetimi, ne de ilan edilmiş bir sıkıyönetim söz konusu. O halde ilan edilen sokağa çıkma yasakları hukukun evrensel prensiplerine aykırı.

Dolayısıyla durum şu: Sıkıyönetim ilanı olmadan sıkıyönetim yetkileri kullanılıyor, olağanüstü hal ilanı olmadan olağanüstü hal uygulanıyor.

1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu’nun 3’üncü maddesinde, sıkıyönetim komutanının yetkilerini düzenleyen madde şöyle:

Madde 3/l.   “Sokağa çıkmayı kayıtlamak ve yasaklamak ve gerektiğinde sivil savunma tedbirlerinin tümünü veya bir kısmını aldırmak;”

2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’nun a ve b bentleri de şöyle:

“a) Sokağa çıkmayı sınırlamak veya yasaklamak,

b) Belli yerlerde veya belli saatlerde kişilerin dolaşmalarını ve toplanmalarını, araçların seyirlerini yasaklamak,”

Dayanaksız bir dayanak

Fotoğraf: DHA

Fotoğraf: DHA

 

Son sokağa çıkma yasakları için hukuki gerekçe olarak kullanılan 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11/C maddesi ise şöyle:

“C) İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteaallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir.
Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymıyanlar hakkında 66 ncı madde hükmü uygulanır.”

Üstünde yorum yapmaya çalışmak utandırıcı olmaz mı şimdi bu maddenin? Sıkıyönetim Kanunu ve Olağanüstü Hal Kanunu, açıkça yazıyor ‘sokağa çıkma yasağı’ yetkisini; esasen bu bile uygulamayı ‘hukuki’ hale getirmeye yetmezken, yetkiden hiç söz etmeyen bir maddeyi ‘hukuki mesnet’ diye göstermek ayıp değilse nedir? Gösteren utanmayınca, gören utanır çaresiz.

Al 100 liranı git

Erciş'te bir Kuran kursunu 'koruyan' eli sopalılar Fotoğraf: DHA

Erciş’te bir Kuran kursunu ‘koruyan’ eli sopalılar Fotoğraf: DHA

 

Bir de, bu yasağa uymayınca ne oluyor? Madde 11/C diyor ki, madde 66 uygulanır. Madde 66 diyor ki, Kabahatler Kanunu Madde 32 uygulanır. KK Madde 32 de diyor ki, 100 lira para cezası uygulanır.

Hiç kimse kaynağını kanundan almayan bir yetkiyi kullanamaz. Bir kişi hariç: Kanunu askıya alan kişi. Bir diktatör. Valiler, diktatöryel aklın, ruhun ve bedenin minik modelleridir. Siyasal bir kavşakta ok işaretileridir onlar, demokrasiye giden yol hariç hepsini gösterirler.

Emsalsiz bir cümle

efkan ala sbValiler bu cüreti nasıl gösterir? Elbette merkezin himmetiyle. Hükümetin ve kabineyi oluşturan herkesin tüm emir ve görüşlerine bağlı olmanın yanı sıra, onların tüm yetkilerini de kullanır. Gözü, kulağı hep merkezdedir.

Sokağa çıkma yasaklarına giden yol da İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın iki gün önce söylediği ve merkezin sokağa ve sokağa çıkacaklara bakışını kamilen yansıtan sözüyle açılmıştı. Ne demişti Ala? Henüz eylemlerde kimse ölmemişken şöyle demişti: “Şiddet misliyle karşılık bulacaktır.”

‘Şiddet-eylem’ bağıntısına ilişkin tartışmalara girmeden not edelim: Sadece hükümetten ve onun valilerinden izin alınarak yapılmış eylemleri ‘şiddetsiz eylem’, kalanları şiddet eylemi olarak tanımlayan bir açıklamaydı bu ve tüm sorumluluğu gösteri ve yürüyüş haklarını kullanmak isteyenlere yıkmayı amaçlıyordu. Bildik devlet nutukları.

Savaş değil, yurttaş hukuku uygulanır

Nutkun içindeki ‘misliyle karşılık’ ifadesi ise sokağa çıkma yasağına giden yolu aydınlatıyor: Misliyle karşılık, bir uluslararası hukuk kavramı olup uluslararası şiddet ilişkilerini düzenler; çatışma hukukuna aittir en özetle.

Yurttaşlar haklarını kullanırkan ‘haksızlık’ yaparsa, şiddet, vandalizm vs. uygularsa yapılacak şey bellidir: Kanunlardaki usuller çerçevesinde, kanunlarda yazılı cezaları alırlar.

Yurttaş düşman değilse bu cümle ne?

‘Mukabeleyi bilmisil’,  ‘düşman’a aynı şekilde cevap vermeyi deyimler. Yurttaş düşman değilse bu cümle ne? Bu cümle ‘hukuki’yse, yurttaş ne? Düşman mı?

Hatırlatalım, son şiddet dalgasında ilk can kaybı haberi Varto’dan gelmişti, bir yurttaş güvenlik güçlerince öldürülmüştü.
Ne yapsak? Buyrun 100 liranızı, askerinizi, polisinizi, tankınızı, TOMA’nızı alıp gidin desek işe yarar mı?

Filed Under: Agora

Tüm yazılar: Ali Topuz

SON HABERLER

Dünyayı ‘doğa pozitif’ tavır kurtaracak

Bugün 22 Mayıs Dünya Biyoçeşitlilik Günü. En küçük mikroorganizmadan en … Devamı...

‘Hikaye’ olma hikayeler yaşa

PSK. DR. FEYZA BAYRAKTAR [email protected] Hayatımızın … Devamı...

Çukurova’da buğday hasadı zamanı

Türkiye'nin önemli tahıl üretim merkezlerinden Çukurova'da buğday hasadı … Devamı...

Eski kocasını öldürtmek için iki kez kiralık tatil tuttu; ikincisinde FBI ajanına denk gelince yakayı ele verdi

ABD'nin Kentucky eyaletinin Louisville kentinde eski kocasını öldürmek için … Devamı...

Mitingden izlenimler: CHP’liler Kılıçdaroğlu’nun adaylığına nasıl bakıyor?

TUĞBA ÖZER @tugbaaozerr 'Milletin Sesi' mitingine katılan CHP’liler … Devamı...

Aralıklı açlık diyeti: Doğru mu yanlış mı?

MESUDE ERŞAN @mesudersan [email protected] Aralıklı açlık … Devamı...

Prens Charles ve eşi Camilla dizi oyuncusu oldu

İngiliz tahtının varisi Prens Charles (73) ve eşi Cornwall Düşesi (74), … Devamı...

Bakanlık duyurdu: Türkiye’de maymun çiçeği vakası görülmedi

Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türkiye'de bugüne kadar … Devamı...

Mimar ve mühendisler Gezi davası kararını protesto için Kadıköy’de

Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Gezi davasında verilen … Devamı...

Yazarlar yazılarından sessizce çekilmesini bilmeli!

MUSTAFA ALP … Devamı...

Sokaklar neden mi karışıyor? Bizi aptal yerine mi koyuyorsunuz?
Kürtler bitmesin, kavga bitsin!

Ara

DİKEN’İ TAKİP EDİN

Osman Kavala 1664 gündür hapiste

YAZARLAR

‘Hikaye’ olma hikayeler yaşa

Psk. Dr. Feyza Bayraktar

Yazarlar yazılarından sessizce çekilmesini bilmeli!

Mustafa Dağıstanlı

Kılıçdaroğlu aday olursa…

Levent Gültekin

İsveç Köftesi, Kürt Böreği

Bahadır Kaynak

Yekta Kopan’ın özrü, Gezi’nin sızlayan kemikleri…

Dağhan Irak

Akrep’te Ay Tutulması

Neslihan Kazdal

Buluşalım artık!

Psk. Dr. Feyza Bayraktar

GÜNÜN 11’İ

Gözde Bedeloğlu: Elimizde sadece şükür ve sabır kaldı

İhsan Çaralan: Erdoğan’ın ‘U dönüşler’ini bilenler ‘veto’dan ‘evet’e geçmesinin sürpriz olmayacağını da biliyor

Orhan Bursalı: Türkiye ordusuyla dış operasyonları yürütüyorsa, SADAT’ın bu konuyla ne ilişkisi var?

Ege Cansen: Sadece bu bile yılda minimum 1 milyar dolar tasarruf

Nilgün Cerrahoğlu: Gelinen son durak Asrika; uğramadığımız kıta yok

Ahmet Taşgetiren: Almanya ve Japonya’nın başardıklarını başaramamış olmanın matematiği

Mehmet Barlas: AB’yi şimdi yeni bir enerji krizi bekliyor

Necati Doğru: Boğaziçi örnek oldu

Nagehan Alçı: ‘Ben iktidar olduğumda’yla başlayan cümleler Kılıçdaroğlu’nun aday olacağını gösteriyor

Reha Kapsal: İsmael’in Beşiktaş adına talep ettiği bu oyun büyük takım oyunu olamaz

Emre Bol: Sürekli geç kalınan sezonlardan sıkıldı

Kız çocuğu NBA maçından kaçırılıp 10 gün sonra bulundu: Sekiz tutuklama

Toprak altında kalan köpek yavrularını itfaiye kurtardı

ABD’de çıplak foto şantajı 17 yaşındaki gencin intiharına sebep oldu

Araştırma: Artan sıcaklıklarla uykusuz her gece!

Yuvadan düşen yavru kartallar koruma altında

İlkokul öğrencisi görme engellilerin hayatını kolaylaştırmayı amaçlayan şapka tasarladı

Ethereum’un yaratıcısı: Artık milyarder değilim

‘Gözü dışarda erkek’ ‘meme’ini gören Elon Musk’ın tepesi attı

FOX TV sunucusu Selçuk Tepeli’den canlı yayında çiftçi tepkisi

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • EKONOMİ
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • YAZARLAR
  • SANAT
  • SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • DİKEN 5 YAŞINDA
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • E-mail
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi