Zugzwang, Almanca bir terim. ‘Zorunlu hareket’ diye tercüme edilebilir. 1800’lerin ikinci yarısından bu yana kullanılan bir satranç hamlesinin de adıdır aynı zamanda.
Hamle sırası size gelir. Tek hamle seçeneğiniz vardır ve o hamleyi yaparsanız kaybedersiniz. Üstelik “ben bu sefer oynamayayım” diyerek oyundan çıkma şansınız yoktur.
Siyaset, siyasetçileri sıkça bu duruma sokar ve mecbur kaldıkları o son hamle, hep yenilgilerine kapı aralar.
Muharrem İnce’nin CHP içinde liderlik mücadelesini bırakıp ayrılarak yeni parti kurma hamlesi, bir Zugzwang durumudur mesela.
İktidarın CHP’li belediyeleri köşeye sıkıştırmak için yaptığı hamleler de Zugzwang durumudur.
AK Parti’nin son zamanlarda, aşırı muhafazakar tabanının taleplerine bağlanıp kalması da bir Zugzwang durumudur.