KEMAL GÖKTAŞ
kemalgoktas@diken.com.tr
@kemalgoktas
İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin yargılanmalarının hak ihlali olduğuna karar verdiği barış imzacıları ile ilgili olarak çok tartışılacak bir karara imza attı. Mahkeme, AYM kararını dikkate almayarak, hakkında yurt dışına çıkış yasağı konulan akademisyenin yasağın kaldırılması için yaptığı başvuruyu reddetti. Mahkemenin ret kararına hiçbir gerekçe yazmaması da dikkat çekti.
‘Barış Akademisyenleri’nin ‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildirisini imzalayan akademisyen hakkında önce İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. Mahkeme yetkisizlik kararı ile dosyayı akademisyenin ikamet yeri olan Ankara’ya gönderdi. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi ise hakkında ‘terör suçundan soruşturma’ olduğu gerekçesiyle akademisyen hakkında yurt dışına çıkış yasağı getirdi ve ardından dosyayı yetkisizlikle tekrar İstanbul’a gönderdi. İki mahkeme arasındaki yetki uyuşmazlığını çözen Yargıtay, davanın İstanbul’da görülmesine karar verdi. İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi ise yetkisiz bir mahkemenin verdiği yurt dışına çıkış yasağını kaldırmadı. Avukatının bu yasağın kaldırılması için yaptığı başvuruda, yargılanan akademisyenin, hakkında soruşturma sürerken defalarca yurt dışına gidip döndüğü belirtildi.
AYM kararına rağmen
AİHM’in konuya ilişkin kararlarında da “Soruşturma sürecinde çok defa yurtdışına çıkmış ve her defasında geri dönmüş bir kişi için, kaçma riskinden bahsetmek daha zordur” dendiği hatırlatılan başvuruda şöyle devam edildi:
“Başvurucunun 2016 yılında Barış Bildirisi’ne imza atmaktan yargılandığı dosyada, aradan geçen 3 yılda hiçbir tedbire başvurulmadığı, başvurucunun bu süreçte yurt dışında yaşayan kızını bir çok kez ziyarete ettiği, değişik akademik toplantılar ve çalışmalara katıldığı, her seferinde yaşamını sürdürdüğü, eşi ve kızının yaşadığı Ankara’ya dönerek yaşamına devam ettiği hususları dikkate alındığında, yurt dışına çıkış yasağının yerinde bir tedbir olmadığı açıktır.”
Mahkeme bu başvuruyu reddetti ancak Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararının yayınlanmasından sonra akademisyenin avukatı bir kez daha yasağın kaldırılması için mahkemeye başvurdu. Başvuruda, AYM kararına göre yurt dışına çıkış yasağının derhal kaldırılması gerektiği belirtildi.
Buna rağmen 37. Ağır Ceza Mahkemesi, başvuruyu yine reddetti. Ret kararında “Sanık hakkında verilen adli kontrol kararında usul ve yasaya aykırı bir yön olmayıp düzeltilecek bir husus bulunmadığından itirazın reddine…” denmekle yetinildi.
Yetkisiz mahkemenin kararıyla yasak
Haklarında dava açılan yaklaşık 800 akademisyen arasından sadece dosyaları Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ne düşen beş-altı akademisyene yurt dışı çıkış yasağı konulmuştu. Üstelik mahkemenin, kendisinin dosyaya bakmaya yetkili olmadığına dair yetkisizlik kararlarında akademisyenlere yurt dışı yasağı getirmesi ayrıca dikkat çekti.