Anayasa Mahkemesi (AYM), Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER) dilekçe yazan astsubaya verilen disiplin cezasını ‘ifade özgürlüğünün ihlali’ olarak değerlendirdi.
Fotoğraf: Reuters
Habertürk’ten Fevzi Çakır’ın haberine göre astsubay A.T., 20 yıl Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Komutanlığı birliklerinde çalıştıktan sonra Ocak 2012’de Edirne 54’üncü Mekanize Piyade Tugayı Muhabere ve Elektronik Bilgi Sistemleri (MEBS) Bölüğü’ne atandı.
Burada astsubaya ikmal astsubaylığının yanı sıra tugaydaki notbookların, kışladaki bina, arazi ve ağaçların, kreşteki LCD televizyonun, mühimmat, benzinlik, kazan dairesi, jeneratör ve bulaşıkhanenin sorumluluğu verildi.
Ancak görevlendirmenin adil olmadığından şikayet eden A.T., durumu BİMER’e gönderdiği dilekçeyle bildirdi.
Eski yerine tayin istedi
Astsubay, dilekçede kendisine ayrımcılık yapıldığını ve komutanlarının ezdiğini iddia ederek birçok haksız görevlendirmeye maruz kaldığını anlattı.
Dilekçede şöyle dendi: “Bu bölükte çalışmaya devam edersem, buradan sağlıklı çıkmam mümkün değil. Başıma gelecek her şeyden amirlerim sorumludur. İki yıldır bir sürü sağlık problemim çıktı. MEBS Bölüğü’nde çalışmak istemiyorum. Ben işlerin kursunu ve eğitimini almadım. Bir insan her işi yapabilir mi? Her şeyden önce ben şu an yaptığım işi sevmiyorum. Bir insanın sevmediği işi asla tam anlamıyla yapabileceğine inanmıyorum. Okuyup kursunu gördüğüm ve 20 yıl görev yaptığım Genelkurmay GES Komutanlığı’nın Edirne’deki birliğine yani eski görev yerime tekrar tayin olmayı istiyorum.”
‘Dilekçe yazdın, cezalısın’
Dilekçenin ardından 2014’ün temmuz ayında astsubaya “27 Ocak 2014’te BİMER’e başvuruda bulunmanız, TSK Disiplin Kanunu’na göre usulsüz müracaat ve şikâyette bulunmak disiplinsizliği kapsamına girdiğinden sizi uyarma cezası ile cezalandırıyorum” denerek ceza verildi.
Astsubayın itirazı da reddedildi.
AYM’de kazandı
A.T., cezanın kesinleşmesinin ardından AYM’ye bireysel başvuru yaparak BİMER’e şikâyet dilekçesi vermesi nedeniyle disiplin cezasıyla cezalandırılmasının ifade özgürlüğünün, uzman olmadığı alanlarda çalıştırılması nedeniyle de angarya yasağının ihlal edildiğini savundu.
AYM, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vererek A.T.’ye 4 bin lira tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
Gerekçe: Kişisel sorunlar değil
Kararda özetle şu tespitlere yer verildi: “Şikâyet dilekçesi, saldırgan bir üsluptan çok yardım isteği içeren ve çaresizliğini vurgulayan ifadeler içermektedir. Disiplin amiri, başvurucunun şikâyet usulüne aykırı davrandığından bahisle disiplin cezası vermiştir. Başvurucunun şikâyet konusu ettiği hususların, askeri yapı içinde ve sıralı amirler nezdinde çözülebilecek kişisel sorunlar olduğu, askeri makamlara zarar doğurabilecek veya itibar kaybı oluşturacak özelliği taşımadığı, dilekçenin ulaştırıldığı BİMER’in kamu kurumları içinde yer aldığı ve içeriğinin kamuoyuna yansımadığı anlaşılmaktadır. Amirlerine yaptığı başvuruların sonuçsuz kalması nedeniyle BİMER’e dilekçe gönderilmesine ‘uyarma’ cezası ile yaptırım uygulanmasının, demokratik toplum düzeninde gerekli bir müdahale olmadığı değerlendirilmiştir. Anayasa’nın 26. Maddesi’nde güvence altına alınan ifade özgürlüğü ihlal edilmiştir.”
AYM, ihlalin ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin Milli Savunma Bakanlığı’na gönderilmesini kararlaştırdı.
Bakanlığın, karar uyarınca A.T. hakkında verilen disiplin cezasını kaldırması bekleniyor.
Yüksek Mahkeme, A.T.’nin angarya yasağının ihlal edildiğine dair iddiasına ilişkin olarak başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle ret kararı verdi.
Mevzuat ne?
Askerlerin Meclis’te yapılacak müracaat dışındaki şikâyet ve taleplerinin, TSK İç Hizmet Kanunu uyarınca sıralı amirler takip edilerek yapılması öngörülüyor. Bu şikâyet usulüne riayet edilmemesi, TSK Disiplin Kanunu’nda disiplin cezasını gerektiren bir eylem olarak nitelendiriliyor.