BBC, ‘Zeytin Dalı Harekatı’na gerekçe olarak sunulan ‘700’den fazla saldırı’nın izini sürdü. Türkiye’ye 700 değil, 15’i Afrin’den olmak üzere 26 saldırı ve taciz atışı yapılmış.
Fotoğraf: Reuters
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, harekatın 12’nci günü 1 Şubat’ta, CNN’in internet sitesi için bir makale kaleme almış, geçen yıl Afrin’den Türkiye’deki şehirlere yönelik 700’den fazla saldırı yapıldığını yazmıştı.
Aynı günlerde Başbakan Binali Yıldırım da, Afrin’den Hatay, Kilis ve civardaki karakol ve üslere 700’ye yakın saldırı gerçekleştirildiğini söylemişti.
BBC’nin, dünyanın dört yanından haber ve iddiaların doğruluğunu incelediği ‘Reality Check’ birimi, Yıldırım ve Kalın’ın ‘700 saldırı’ iddiasını araştırdı.
Birim, Genelkurmay açıklamaları dahil olmak üzere çok sayıda açık kaynaktan inceleme yaptı. İncelemeler sonucunda 1 Ocak 2017 ile 20 Ocak 2018 tarihleri arasında hükümet yetkililerinin iddia ettiği gibi 700 civarında değil, yalnızca 26 taciz ateşi ve saldırının yapıldığı tespit edildi.
En çok saldırı nisan ayında gerçekleşti
İlk ‘saldırı’ haberi 22 Mart tarihinde Reyhanlı’dan gelmişti. Genelkurmay açıklamasında, keskin nişancı ateşi sonucunda Bükülmez Hudut Karakolu’nda görevli bir askerin hayatını kaybettiği belirtilmişti.
Genelkurmay’a göre Suriye tarafından saldırı ve taciz atışlarının en çok yoğunlaştığı dönem nisan ayının sonlarıydı. Genelkurmay, o günlerde YPG kontrolü altındaki bölgelerden 11 sınır karakoluna 13 saldırı düzenlendiğini, dokuzunun Afrin’den gerçekleştirdiğini belirtmişti.
Benzer biçimde 2017 yılında Afrin bölgesinden en son 30 Haziran’da Hassa’da bulunan Gökhan Hudut Karakolu’na taciz atışı gerçekleştirildiği kaydedilmişti.
Genelkurmay, 2018 yılında da 19-20 Ocak tarihlerinde Afrin’den yapılan taciz atışlarına ‘misliyle karşılık verildiğini’ açıklamıştı.
20 Ocak’ta da ‘Zeytin Dalı Harekatı’ başlatılmıştı.
Aradaki fark Genelkurmay’a soruldu
Fotoğraf: DHA
‘Reality Check’ resmi açıklamalarla açık kaynaklar arasındaki devasa farkın sebebini sormak için hem Genelkurmay, hem de Dışişleri Bakanlığı’yla temasa geçti.
Şubat ayı başında BBC’nin sorularını yanıtlayan Genelkurmay’dan bir kaynak, “Verilen bu 700 sayısı doğrudur. ‘Zeytin Dalı Harekatı’ başlamadan önce hemen her gün sınır karakollarımıza yönelik taciz atışları yapılmıştır” dedi.
BBC’nin kayıtları talep etmesi üzerine yetkili yabancı bir basın kurumu oldukları için izin gerektiğini belirterek, Dışişleri Bakanlığı’na yönlendirdi.
‘Reality Check’, 30 Ocak’ta Dışişleri Bakanlığı ile temasa geçerek, söz konusu saldırıların ayrıntılarıyla ilgili sorular yöneltti ve kayıtlara ulaşmak için izin talep etti.
Talebe yanıt gelmemesinin ardından 13 Şubat’ta bir kez daha Dışişleri Bakanlığı’na e-posta atıldı. Aynı zamanda Londra’daki Türkiye büyükelçiliğiyle de temasa geçildi.
Neredeyse tüm Suriye’yi dahil etmişler
Nihayet Dışişleri Bakanlığı yanıt vererek, “1 Ocak 2017 tarihinden ‘Zeytin Dalı Harekatı’nın başladığı 20 Ocak 2018 tarihine kadar Afrin’den Hatay ve Kilis illerimiz, civardaki karakol ve üslerimiz ve İdlib’de konuşlu gözlem noktalarımıza 700’e yakın taciz gerçekleşmiştir” dedi.
BBC’ye konuşan diplomatik kaynaklar, 700 sayısının yapılan taciz atışlarına ait olduğunu ve bunların da saldırılardan farklı olduğunu belirtti.
Bir diplomatik kaynak, “Sınırın diğer tarafındaki bir çatışma ya da saldırı sırasında Türkiye hedeflenmese de Türkiye’de yan etki olarak hissedilen olaylara taciz atışı diyoruz. Saldırıda ise Türkiye doğrudan hedef gözetilerek vuruluyor” dedi.
Aynı kaynak, 700’den fazla taciz atışına ek olarak, 90’dan fazla da roketli saldırı gerçekleştiğini söyledi.
Ayrıca diplomatik kaynaklar, sayının kapsadığı alanı da genişleterek, yalnızca Türkiye’yi değil, İdlib’deki gözlem noktaları, Azez ile Cerablus arasındaki ‘Fırat Kalkanı Harekatı’ bölgesini de içerdiğini belirtti.
Diplomatik kaynakların bu açıklamalarına rağmen, gerek Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, gerekse cumhurbaşkanlığının resmi Twitter hesabında terim olarak ‘saldırı’ ve alan olarak da Türkiye’ye yönelik ifadeleri kullanıldı.