Yedi gazete ve sekiz internet sitesi, yolsuzlukla suçlanan dört eski bakan için kurulan Meclis Soruşturma Komisyonu hakkındaki haberlere getirilen yayın yasağına uymayacağını duyurdu.
Eski ekonomi bakanı Zafer Çağlayan, eski içişleri bakanı Muammer Güler, eski AB bakanı Egemen Bağış ve eski çevre ve şehircilik bakanı Erdoğan Bayraktar’ın ifade vereceği komisyola ilgili haberlere dün akşam Ankara 7’nci Sulh Ceza Hakimliği’nce soruşturma bitim tarihi 27 Aralık 2014’e kadar yayın yasağı getirilmişti.
Yasağa gerekçe olarak Basın Kanunu’nun 3’üncü maddesi gösterilmişti.
Söz konusu madde şöyle:
MADDE 3. – Basın özgürdür. Bu özgürlük; bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser yaratma haklarını içerir.
Basın özgürlüğünün kullanılması ancak demokratik bir toplumun gereklerine uygun olarak; başkalarının şöhret ve haklarının, toplum sağlığının ve ahlâkının, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği ve toprak bütünlüğünün korunması, Devlet sırlarının açıklanmasının veya suç işlenmesinin önlenmesi, yargı gücünün otorite ve tarafsızlığının sağlanması amacıyla sınırlanabilir.
Yayın yasağına uymayacağını duyuran gazeteler şunlar: Cumhuriyet, Evrensel, BirGün, Yurt, Aydınlık, Millet ve Today’s Zaman.
İnternet siteleri ise şöyle: Diken,T24,Bianet, İleri Haber, soL Haber Portalı, Rota Haber, On7yirmi5, Zete.
Cumhuriyet: Reddediyoruz
Yayın yasağına uymayacağını ilk duyuran gazete Cumhuriyet oldu. Cumhuriyet’in açıklamasında, kanunlarda ‘yayın yasağı’ diye bir kavram olmadığı, kararın yasal dayanağı olarak belirtilen Basın Kanunu’nun 3. maddesine göre basının özgür olduğu hatırlatıldı.
‘Reddediyoruz’ başlığıyla duyurulan açıklama şöyle:
“Bu karar hem yasaya, hem hukuka açıkça aykırıdır.
Bir mahkeme ya da hakim istediği konuda ve istediği gibi karar veremez. Yetkisi olmayan bir konuda ya da yasal dayanağı olmadan verilmiş bir yargı kararının yaptırımı bazı hallerde “yokluk”tur.
Yani o karar, ilk alındığı tarihten itibaren hiç verilmemiş sayılır ve baştan itibaren hükümsüzdür.
Kanunlarımızda “yayın yasağı” diye bir kavram, kurum, önlem çeşidi yoktur. Kararın yasal dayanağı olarak belirtilen Basın Kanununun 3. maddesi basının özgür olduğunu yazan maddedir. Basın özgürlüğünü güvenceye alan kanun maddesini yayın yasağına gerekçe yapan bir yargı ve yargıçlık kültürü, demokrasi ve hukuk ironisidir.
Kaldı ki, böylesi yasal dayanaktan yoksun şekli bir mahkeme kararına uymamanın kanunda yazılı bir yaptırımı yoktur.
Bir mahkeme yürütülen soruşturmada, yasaya aykırı da olsa örneğin arama ya da tutuklama kararı verebilir. Çünkü böyle bir yetki ve kurum kanunda açık ve net olarak yazılıdır. Ama kanunda yazılı olmayan yeni bir önlemi, örneğin yayın yasağını kafasından uydurarak bu şekilde karar veremez. Bugüne kadar böyle bir kurum mahkeme kararlarıyla oluştu denerek kanunsuzluk kanuni hale getirilemez.
Cumhuriyet Gazetesi okurları merak etmesin, bu karar bizim açımızdan hem hukuken, hem de yayıncılık etiği ve sorumluluğu gereği yok hükmündedir.
Mecliste soruşturma konusu olacak kadar önemli bir olay hakkında ulaşılan her bilgiyi, nesnel, adil, ölçülü ve dürüst bir şekilde okurlarımıza aktarmaya devam edeceğimizden kimsenin kuşkusu olmasın.”
‘Evrensel: Sansüre boyun eğmeyeceğiz’
Evrensel gazetesi de Basın Kanunu’nun 3’üncü maddesinin basına ‘özgürlük’ tanıdığının altını çizdi.
Evrensel’in açıklaması da şöyle:
“Yayın yasağı kararı, gazetecilik mesleğinin temel ilkesi olan halkın gerçekleri öğrenme ve halkı doğru bilgilendirme hakkına aykırıdır.
17 Aralık komisyonu için getirilen yayın yasağının yasal dayanağı olarak sunulan Basın Kanununun 3. maddesi, “Basın özgürdür” demektedir.
Kaldı ki Evrensel, yasalarla sınırlanmış olan özgürlüklerin genişletilmesi konusunda da kendisini sorumlu saymaktadır.
Bu nedenle yasağa boyun eğmeyecek ve bu konudaki haberleri vermeye devam edeceğiz.
Evrensel gazetesi okurları, 17 Aralık yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili olarak gazetelerinin sansüre boyun eğmeyeceği ve gerçekleri dün olduğu gibi bugün ve bundan sonra da yazmaya devam edeceği konusunda rahat olsunlar.”
‘BirGün: Söylemeye gerek yok, elbette tanımıyoruz’
BirGün gazetesi ise yayın yasağına uymayacağını Twitter hesabından duyurdu: “Söylemeye gerek var mı bilmiyoruz ama yayın yasağınızı elbette ki tanımıyoruz.”
