Sultan Vahdettin’in beşinci kuşaktan torunu Neslişah Evliyazade, ailesinin Atatürk’e düşman ya da kızgın olmadığını ifade ederek, “Belki ailemin, Osmanlı hanedanının sonu oldu ama Türk halkının da kurtuluşu oldu” dedi.
Anneannesi Hümeyra Sultan’ın Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’ye dönebilen ilk hanedan mensubu olduğunu söyleyen Evliyazade, Mustafa Kemal Atatürk’ün bir baloda anneannesini dansa kaldırdığı günü şöyle anlattı: “Anneannem ölene kadar, ‘Benim Hümeyra Sultan olduğumu bildiği için mi kaldırdı, yoksa öylesine mi dans ettik, hâlâ bilmiyorum’ derdi. Anneannem Atatürk’e bayılmış.”
Evliyazade anneannesinin sürgün yıllarına ilişkin ona aktarılan anılardan ise şöyle söz etti: “Hiç paraları olmadan Nice’e geliyorlar. Biraz sefil bir hayat… Nice’te Alfred Nobel’in evini tutuyorlar. Ben yıllar sonra o evi gördüm. Dedem Vahdettin’in tabutuna bile haciz konuyor, o kadar diyeyim. Yaşadıkları ülkelerde hanedan üyeleri olduklarını da söylemezlerdi, mütevazılıktan. Hepsi çok zeki ve zarif kadınlar. Çok çalışkanlar ve sözleri erkeklerden daha fazla geçiyor. Dahası sürgünde farklı işler yapmak zorunda kaldıkları için karakterleri daha da güçlü. Mesela anneannem sonraki yıllarda Amerika’ya gidiyor. Orada Nato askerlerine Türkçe öğretiyor.”
‘Hanedanın sonu Türk halkının kurtuluşu oldu’
Vahdettin’in ‘vatan haini’ ilan edilmesiyle ilgili, “Ailem buna çok üzüldü, çok kırıcı bir şey. Üstelik Sultan Vahdettin Kurtuluş Savaşı’nı da, Mustafa Kemal’i de destekliyor. Ama yeni yönetimlerde her zaman böyledir ya… Eskisi suçlanır” diyen Evliyazade, ailesinin Atatürk’e kızgın olmadığını söyledi: “Belki ailemin, Osmanlı hanedanının sonu oldu ama Türk halkının da kurtuluşu oldu.”
Evliyazade, Vahdettin’in Atatürk’ü sevip sevmediğine ilişkin soruya ise şöyle cevap verdi: “Sürgündelerken, kalfalardan biri anneannem Hümeyra Hanım’a, İzmir Marşı’ndaki ‘Yaşa Mustafa Kemal Paşa’ sözlerini ‘Kahrolsun Mustafa Kemal’ diye öğretmiş. Anneannem de beş yaşında, ne bilsin… Şarkıyı böyle söylerken Sultan Vahdettin duymuş ve ‘Bir daha benim askerime kahrolsun deme’ diyerek kızmış. Kimsenin böyle bir şey demesine izin vermezmiş.”