NEVŞİN MENGÜ
@nevsinmengu
BM zirvesinde en çok iklim aktivisti Greta Thunberg konuşuldu. Zirvede gözleri dolu dolu, sesi titreyerek yaptığı konuşma gündem oldu. Greta, yetkililere kızıyor, “Doğayı öyle bir kirlettiniz ki bizim geleceğimizle oynadınız” diyor.
Konuşmasında aralarında Türkiye’nin de olduğu ülkeleri suçlaması Greta’yı Türkiye’de de gündem yaptı. Greta, Paris Anlaşması’nı imzalamasına rağmen adım atmayan ülkeleri suçlamıştı, Türkiye de anlaşmayı imzalamasına rağmen gereklerini yerine getirmeyen ülkelerden olduğu için Greta’ya göre suçluydu.
Greta’nın Türkiye’yi suçlaması, normalde konuya eğilmeyecek pek çok kişinin de tepkisine neden oldu.
AKP’nin kadın milletvekillerinden Belma Satır örneğin. Greta için, “Öğretilmiş, tiyatral, politik, riyakar” demiş. Gencecik bir çocuğu tanımlarken kullanmak için çok acımasız ifadeler. Donald Trump da Greta ile dalga geçmeyi tercih etti, “Ne neşeli bir çocuğa benziyor” diye tweet attı.
Greta, Türkiye’de bölünmüşlüğümüzü perçinledi. Bir kısmı Greta’yı cesur ve haklı bulurken, bir kısmı yapmacık ve proje buluyor.
Greta liderlere “Çocukluğumu çaldınız” dediği için öfkelenen çok oldu. “İsveçli bir kızın çocukluğu ne kadar çalınmış olabilir, Ortadoğu’da insanlar ne yapsın” diyenler var. “Greta’nın ülkesi en büyük silah tüccarlarından, önce dönsün kendi ülkesine baksın” diyenler var.
Greta şu anda 16 yaşında. İlk, geçen sene, iklim değişikliği konusunda bir şey yapmadığı için suçlu olduğunu düşündüğü İsveç parlamentosu önünde oturma eylemi yaparak tanındı. Okula gitmedi, oturma eylemi yaptı. Annesi babası da Greta’nın kendisini bu şekilde ifade etmesini destekledi.
Greta, Asperger sendromlu. “Sendrom Greta’yı Greta yapan şey” deniyor. Belki de bu sendrom nedeniyle Greta iklim değişikliği konusunda bu kadar hassas ve tutkulu.
Öte yandan o jenerasyon için “Greta Thunberg etkisi” tanımlaması da yapılıyor. Bu yeni nesil, susup kenarda oturan, yetişkinlerin her dediğini haklı sayan cinsten değil. Sorguluyorlar, bilgiye ulaşıyorlar, öğreniyorlar. Konular hakkında bilgi ve fikir sahibiler. Fikirlerini de yüksek sesle söylemekten çekinmiyorlar. Yani aslında şu anda 15-16 yaşında olanlar genelde bir anlamda Greta gibiler. “Özgüvenli ve yüksek sesliler” diye analizler yapılıyor.
Greta muhtemelen pek çok konuda haklı. Ancak Greta’nın BM’deki konuşmasını izlerken içim cız etti. Gözleri öfkeden dolmuş bu genç kız çocuğu için aslında üzüldüm. Fikir sahibi olmak, fikirlerini tutkuyla söylemek; genç insanların bunları yapması harika bir şey. Yaşlı iktidarların zarar verdiğini düşünenlerdenim. Ama fikir savunucusu olmanın biraz daha ötesinde Greta.
Greta’nın artık muhtemelen kendine ait bir hayatı olamayacak, çünkü o bir sembol. Bundan sonra her attığı adım izlenecek, yaptığı yapacağı her yanlış çok ağır biçimde yüzüne vurulacak. Onu destekleyenler, biraz da belki arkadan ittirenler nedeniyle omuzlarına çok ağır bir yük bindi. Greta bir çocuk olmanın ötesinde sembol bir aktivist.
Greta oy kullanacak yaşta değil, evlenmek istese kendi başına evlenemez çünkü bilim, Greta’nın daha bu kararları verebilecek olgunlukta olmadığını söylüyor. Ama Greta tüm dünya televizyonları kameralarının önünde dünya liderlerine kafa tutuyor.
Bir çocuğu bu ağır yükün altına sokmak sanki pek adil değil gibi geliyor bana. Onu çılgınca alkışlayanlar da, hunharca eleştirenler de acaba çocuk kalbinde nasıl yaralara yol açıyor bilmiyorum. Sadece bu sorumluluğu alma kararını vermek için Greta’nın çok genç olduğunu düşünüyorum. Umarım fazla üzülmezsin Greta.