• 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT
  • GÜNÜN ESERİ

Türk-Amerikan ilişkileri seçimleri etkiler mi?

11/06/2018 23:02

 

AMBERİN ZAMAN

@amberinzaman

Türk-Amerikan ilişkilerinde neler oluyor? Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo arasında Menbiç konusunda varılan anlaşma Türkiye’nin taleplerini karşılıyor mu?

Reklam

Türkiye ile ABD hazinesi arasında Halkbank’a kesilecek cezaya ilişkin müzakereler nasıl gidiyor? Türkiye’de bir buçuk yılı aşkın süredir düzmece iddialarla rehin tutulan ABD’li pastör Andrew Brunson bu pazarlığın neresinde? Biri cezaevinde diğeri ev hapsinde tutulan Türk uyruklu ABD konsolosluk görevlileri ne olacak? Tüm bunların Türkiye’deki seçimlere nasıl bir etkisi olacak?

Son zamanlarda bu konulara ilişkin yorum bombardımanına tutuluyoruz. Taraflar her birini yaymak istedikleri algıya uygun biçimde paketleyip bizlere sunuyor. Bir bakıyorsunuz pastör, F-35 savaş uçaklarından girmiş, Halkbank’tan dolanıp Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Washington’un göbeğinde şiddet saçan korumalarından süzülerek ABD Kongresi’nde Türkiye’ye yaptırımlar başlığı altında karşımıza çıkıvermiş. Elmalar ve armutlar birbirine karışmış.

Ancak büyük tabloya baktığımızda net olan şu: İkili ilişkilerin geri planında Sovyetlerin dağılmasından beri her iki ülkenin stratejik çıkarları arasındaki makas gittikçe açılıyor. Bu Suriye’de pike ulaştı. ABD’nin Irak işgalinden beri gittikçe zayıflayan güven dibe vurdu. Türkiye’nin NATO üyeliği tartışılır hale geldi.

Reklam

Bir yandan ‘eyvah Türkiye elimizden kayıyor’ endişesine tutulan ABD dışişleri yalpalaya yalpalaya enkazı kaldırmaya çabalarken, Senato ve Temsilciler Meclisi’nde Türkiye’ye karşı ilk kez birlikte cephe alan demokrat ve cumhuriyetçiler gittikçe sertleşerek, ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimini Türkiye’ye karşı tavizkar ve zayıf davranmakla suçluyor.

Tabii ki gerek yönetimde gerekse Kongre’de Türkiye’yi cezalandırmak isteyenlerin derdi Türkiye’deki hukuk devletinin çöküşü veya vatandaşların maruz kaldığı ağır hak ihlalleri değil. Esas dertleri ABD’ye meydan okuyor haline bürünen ve ABD’nin düşmanlarına doğru savrulma sinyallerini veren Türkiye’yi terbiye etmek. Bu da iki kol üzerinden yürüyor. Biri pastör. Diğeri ise S-400 füzeleri.

Netice: Senato’nun Silahlı Hizmetler Komitesi’nde F-35 jetlerinin Türkiye’ye teslimini engellemeye yönelik yasa tasarısının bu hafta onaylanması bekleniyor. Benzer bir yasa tasarısı Temsilciler Meclisi’nden geçmişti. Her ikisinin harmanlanıp ABD’nin devasa savunma bütçesinin bir maddesi şeklinde yer alarak yasalaşacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Diken’e bilgi veren Kongre’ye yakın kaynaklar, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (ve şüphesiz üretici firmalardan da) yükselen itirazların önünü almak için tasarının öncülerinden olan demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve arkadaşlarının Senato’nun 5 Haziran’da açıkladığı yasa tasarısına bazı rötüşler yapacağını bildirdi. Buna göre Türkiye’nin resmi bir törenle üretici firma Lockheed Martin’den teslim alacağı ve anlaşma uyarınca Kasım 2019’da Türkiye’ye uçması planlanan iki F-35’e el konulması amaçlanıyor. Ama Pentagon direniyor.

Pentagon’a göre F-35’leri üreten konsorsiyumun üyesi olan Türkiye iki uçağın parasını ödediği için şimdiden sahibi. Ancak kaynaklar alışverişin Lockheed ve Pentagon arasında yapıldığını, yani uçakların parasını Pentagon’un ödediğini, dolayısıyla uçakların Türkiye’ye tesliminin Pentagon’un inisiyatifinde olduğunu savunuyor.

Türkiye S-400’leri almaktan vazgeçerse, hele ki yerine Patriot füzelerini almaya karar verirse mesele tatlıya bağlanır. Ancak görünen o ki Türkiye’nin Rusya ile Suriye’de filizlenen askeri işbirliği her şeyden öte ABD’nin YPG ile işbirliğine endeksli. Yani ABD Türkiye’nin YPG ile ilgili kaygılarını gidermedikçe S-400’lerin alımı masada kalacak gibi görünüyor. Bu manada Menbiç anlaşması Ankara açısından hayati bir güven testi oluşturuyor.

Brunson’a gelince… Önümüzdeki hafta yine Shaheen ve arkadaşlarının kaleme aldığı ABD vatandaşlarının ‘illegal’ şekilde tutuklanmasında ‘rol alan’ Türk yetkililerine vize yaptırımı öngören yasa tasarısı Senato’da yeniden oylanacak. Kongre’ye yakın kaynaklar bu kez Dışişleri’nin meseleyi diplomatik yöntemlerle çözmesine zaman tanımayan daha sert bir formülün söz konusu olduğunu belirtti.

Kaynaklardan birine göre yasanın onaylanması halinde Kongre tarafından yaptırımları uygulaması için yetkilendirilen Trump yönetimi, Brunson’un tutukluğunun devam etmesi halinde bu yetkiyi kullanmak zorunda. Hedefte Brunson’un davasına bakan yargıçların ve savcıların olduğu dillendiriliyor.

Tüm bu gelişmelerin Türkiye’de seçimlere günler kala seyrediyor olması Türkiye’yi yakından izleyen analizcileri ikiye böldü. Kongre’de gelecek herhangi bir cezanın seçmenlerin Erdoğan’ın etrafında kenetlenmesine yol açacağına inananlar var. Niyet bu olmasa da Menbiç mutabakatının seçimlerden önce açıklanmasını da Erdoğan’ı güçlendiren bir ödül şeklinde yorumlayanlar var. Oysa dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye seçmeninin temel derdi geçim, Menbiç, F-35 değil.

Filed Under: Agora

Tüm yazılar: Amberin Zaman

SON HABERLER

Ya lidersindir ya değilsindir

Patronluğu ahkam kesmek, disiplini bağırıp çağırmak, liderliği ise “Ben yaptım oldu” demek sanan azımsanmayacak bir grup insan var etrafımızda.

Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a video: Rastgele…

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hesabını etiketleyip, ‘Rastgele…’ yazarak esnafın yaşadığı ekonomik sıkıntıları anlatan bir video paylaştı.

HDP’li Katırcıoğlu’na ‘terör propagandası’ gerekçesiyle soruşturma

HDP İstanbul Milletvekili Erol Katırcıoğlu hakkında ‘terör örgütü propagandası yaptığı’ gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.

Bakanlık ‘fahiş fiyat artışları’ nedeniyle marketlerden savunma istedi

Ticaret Bakanlığı, son dönemde ayçiçek yağı, yumurta, tavuk ve bebek maması fiyatlarına yönelik şikayetler üzerine tedarikçi ve marketlerden savunma istedi.

Aşı gönüllüsü gazeteci Yılman: Birileri belli ki hata yapmış, kobay gibi hissediyorum

Çinli Sinovac firmasının ürettiği aşı için Türkiye’de düzenlenen üçüncü faz çalışmalarında gönüllü olan gazeteci Sevilay Yılman: “Belli ki birileri çalışmada bir yerlerde hata yapmış. Kobay gibi kullanılmış da bir kenara atılmışım gibi bir duygudayım.”

Hayret verici bir ‘anayasa’ yorumu!
Kendi evlatlarını yiyen ülke!

DİKEN’İ TAKİP EDİN

Osman Kavala 1179 gündür tutuklu

AGORA

Ya lidersindir ya değilsindir

Mehmet Aksel

1921 Anayasası’nın 100’üncü yılı kutlu olsun

Murat Sevinç

Türklüğü benimsemeyen Ermeni’ye de mi ‘Türk’ denecek!

Murat Sevinç

GÜNÜN 11’İ

Selcan Taşçı Hamşioğlu: Milletvekili AK Parti’den ayrılırsa ‘hain’, CHP’den ayrılırsa ‘kahraman’

Ali Ece: Beşiktaş rüzgarı fırtınaya döndü

Hilmi Türkay: Ne diyeyim sana Erol Hoca?

Muharrem Sarıkaya: Ekonomi seçime götürecek veya muhalefete kazandıracak kadar batık değil

Zafer Arapkirli: Demokrasiyi duymak bile istemiyorlar

Ussal Şahbaz: Bir strateji olmayınca, fırsatları kaçırmaya devam ediyoruz

Emin Koramaz: Saraylılar yarattıkları bu ‘sözde’ gündemlerle giderek daralan saflarını sıklaştırmaya çalışıyor

Ünal Özmen: Yoksul ülkeler okullarını kapatırken gelişmiş ülkeler açık tutmanın yollarını arıyor

Dilek Güngör: Umarım, işlerin bir tek faiz silahıyla dönmeyeceğini anlamışızdır

Abdulkadir Selvi: Berberoğlu’nun milletvekilliğinin iadesi için ‘dosyanın durdurulması’ kararı istenecek

İbrahim Kahveci: Temel sorun faiz değil yönetim

Çevrimiçi, yerçekimsiz Gogol

İstanbul Havalimanı’nda bir dakika sanat…

Üç ‘Rebecca’

Şakir Eczacıbaşı’nın fotoğraf sergisinden 10 ‘seçilmiş an’

Bilinmeyen bir cisim yaklaşıyor!

Yeni Bond filminin vizyon tarihi üçüncü kez ertelendi: 8 Ekim’de gösterime girecek

Arnold Schwarzenegger aşı olup çağrı yaptı: Yaşamak istiyorsan benimle gel

Britanya’nın en yaşlı tek yumurta ikizlerini Covid-19 ayırdı: Biri hayatını kaybetti, diğeri taburcu oldu

Afrika fillerini gözlem uydusuyla sayıyorlar

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • AGORA
  • SANAT
  • GÜNÜN ESERİ
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • DİKEN 5 YAŞINDA
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • Email
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi