ABD Başkanı Donald Trump, Suriye’deki harekatı dolayısıyla Türkiye’ye karşı alınan yaptırım kararlarını açıkladı. Trump’ın yazılı açıklamasına göre, ilk etapta çelik tarifeleri yükseltilecek, Türkiye ile ticaret görüşmeleri derhal kesilecek. Trump, bundan sonraki adımlar için insan hakları ihlallerine bakılacağını, buna göre daha geniş mali yaptırımlar, malvarlıklarının dondurulması ve Türk yetkililerin ABD’ye girişlerinin engellenmesi gibi daha geniş çapta yaptırımların söz konusu olabileceğini belirtti. Yaptırımların, Türkiye hükümetinin halihazırdaki ve geçmişteki yöneticilerine karşı uygulanacağı da açıklamada yer aldı.
Trump’ın, yakında uygulanması için talimat vereceği Türkiye’ye karşı yaptırım kararına ilişkin açıklamasında yer alan önemli başlıklar şöyle:
- Demir-çelik tarifeleri yüzde 50 arttırılacak.
- Türkiye ile 100 milyar dolarlık ticaret hacmini de içeren ABD Ticaret Bakanlığı’nın ticaret görüşmeleri derhal sona erdirilecek.
- Trump’ın imzalayacağı talimata göre ciddi insan hakları ihlalleri, ateşkes ilanının zora sokulması, yerinden edilmiş insanların evlerine dönüşlerinin engellenmesi, mültecilerin ülkelerine iade edilmeye zorlanması ya da barışa, güvenliğe ve Suriye’nin istikrarına tehdit oluşturulması halinde, ABD yönetimi, daha güçlü yaptırımlar için yetkilendirildi.
- Talimatla yönetim, mali yaptırımlar, malvarlıklarının dondurulması ve ABD’ye girişlerinin engellenmesini de içeren daha geniş yaptırımlar uygulama konusunda yetkilendirildi.
- Yaptırımlar, Türkiye hükümetinin, kuzeydoğu Suriye’deki istikrarı bozucu faaliyetlere katkıda bulunan halihazırdaki ve geçmişteki yöneticilerine uygulanacak.
ABD liderinin yazılı yaptırım açıklamasında, ‘IŞİD’in yüzde 100 bitirildiği’ tekrarlanırken, Türkiye’nin bu kazanımları ‘tehlike’ olarak görmemesi gerektiği kaydedilerek Türkiye’nin bölgedeki etnik ve dinsel azınlıkları korumakla yükümlü olduğu belirtildi.
Açıklamada, ayırım gözetmeksizin sivillerin hedef alınması, sivil altyapının tahribi, etnik ve dinsel azınlıkların hedef alınmasının ‘kabul edilemez’ olduğu vurgulandı. Buna ek olarak mültecilerin geri dönüşünün güvenli, gönüllü ve onurlu biçimde gerçekleşmesi gerektiği kaydedildi.
Trump’ın açıklamasında, Türkiye’nin askeri harekatıyla, sivillerin, barışın, güvenliğin ve bölge istikrarının tehlikeye atıldığı belirtildi.
ABD lideri, Türkiye’nin harekatının, insani krize ve muhtemel savaş suçlarına yol açacağı konusunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı açıkça uyardığını da kaydetti.
Türkiye’nin bölgedeki IŞİD militanlarının yakalanmasından da şimdi ve gelecekte sorumlu olacağını belirten Trump, buna karşılık Türkiye’nin ‘işgal’ hareketinin insani etkilerini yatıştıracakmış gibi görünmediğini ifade etti.
Trump, ABD askerlerinin Suriye’nin kuzeydoğusundan çekilmesi emrini verdiğini, ancak IŞİD’in 2014’deki gibi yeniden bölgede hayat bulmaması için ABD askerlerinin Suriye’de kalmaya devam edeceğini vurguladı. Trump, bu amaçla ABD birliklerinin, Suriye’nin güneyindeki et Tanf askeri üssünde IŞİD karşıtı faaliyetlerine devam edeceğini açıkladı.
Açıklamasında son olarak Türkiye’ye tehdidi yineleyen ABD lideri, Türk liderlerin ‘tehlikeli ve yıkıcı’ bir yol izlemesi halinde, Türk ekonomisini tamamen mahvetmeye hazır olduğunu bir kez daha dile getirdi.