ABD’nin İdlib’deki kimyasal saldırı sonrası Suriye’ye ait bir hava üssüne füze saldırısı düzenlemesi, uluslararası kamuoyunun gündemine yerleşti.
Suriye hükümetine yakınlığıyla bilinen Rusya ve İran saldırıyı kınarken Suudi Arabistan, İsrail ve Türkiye’den de ‘tam destek’ açıklamaları geldi.
Humus yakınlarındaki El Şayrat hava üssünü hedef alan hava harekatı Türkiye saatiyle 03.40 civarında gerçekleşti. Doğu Akdeniz’de konuşlu iki savaş gemisinden 59 Tomahawk füzesiyle üssün farklı noktaları vuruldu.
Pentagon hava harekatının tek seferlik olduğunu açıkladı. Saldırıda altı kişinin hayatını kaybettiği duyuruldu. Florida’da kameraların karşısına geçen ABD Başkanı Donald Trump, vurulan hava üssünün kimyasal saldırının çıkış noktası olduğunu söyleyip, ‘medeni ülkeleri’ ABD’nin yanında olmaya çağırdı.
Rusya BM’yi acil toplantıya çağıracak
ABD’nin bombardımanına Esad’ın destekçisi Rusya’nın ne yanıt vereceği merak konusu oldu. Rus haber ajansı RIA’ya konuşan Rus yetkili Viktor Ozerov, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne acil toplantı çağrısı yapacaklarını söyledi.
Ardından Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov aracılığıyla açıklama yapan Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırının ‘egemen bir devlete’ yönelik gerçekleştirildiğini söyledi. Putin, füze saldırısının ABD-Rusya ilişkilerine de zarar verdiğini belirtti.
Kurtulmuş: Rejim cezalandırılmalı
Saldırıya Türkiye’den ilk yorum Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’tan geldi. FOX TV yayınına katılan Kurtulmuş, “Askeri üssün vurulması olumludur, anlamlıdır. Rejim uluslararası alanda cezalandırılmalı” diye konuştu.
Suudi Arabistan’dan tam destek
Suriyeli muhaliflere ve radikal gruplara yakınlığıyla bilinen Suudi Arabistan, hava saldırısına tam destek açıkladı.
Suudi Arabistan’ın dışişleri bakanlığına yakın bir kaynak, Trump’ın hamlesini ‘cesur’ diye nitelendirirken, Suudi Arabistan’ın ABD’nin Suriye’ye askeri operasyonlarına ‘tam destek’ verdiğini söyledi. Kaynak, saldırının Esad’ın davranışlarının bir sonucu olduğunu vurguladı.
Muhalifler memnun
Muhaliflerin birliği Suriye Ulusal Koalisyonu da hava saldırısını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, Suriye hükümetinin ‘yasaklanan silahları’ kullanmasını durdurmak için saldırıların devam etmesini umduklarını açıkladı.
İlk kınayan İran
İran ABD’nin hava saldırısını kınadığını açıkladı. Dışişleri sözcüsü, tek başına yürütülen askeri operasyonların Suriye’de terörizmi güçlendirdiğini söyledi.
İsrail’den tam destek
İsrail saldırıya ‘tam destek’ açıkladı.
Başbakan Binyamin Netanyahu, “Trump kimyasal silahların kullanılması ve yayılmasını tolere etmeyeceği yönünde hem söz hem eylem olarak güçlü ve net bir mesaj gönderdi. İsrail, Trump’ın bu kararına tam destek vermekte ve Esed rejiminin korkunç eylemlerine karşı verilen bu kararlılık mesajının sadece Şam’da değil, aynı zamanda Tahran’da, Pyongyang’da ve diğer yerlerde de yankılanmasını ümit etmektedir” dedi.
Fransa: Önceden bilgilendirildik
Fransa saldırı öncesinde bilgilendirildiğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, “Suriye’nin geleceği (Cumhurbaşkanı Beşar) Esad’da değildir, Amerikalılar pozisyonlarına açıklık getirmeye başladı” dedi. Fransa, Cumhurbaşkanı François Hollande ile Almanya Başbakanı Angela Merkel’in konuyla ilgili görüşeceğini duyurdu.
Polonya hızlı davrandı
Polonya saldırıya destek açıklayan ilk Avrupa ülkeleri arasında yer aldı. Hükümet sözcüsü, ABD’yi ‘dünya barışının garantörü’ olarak niteleyip, “Bazen harekete geçmeniz gerekir” dedi.
Britanya: Yeni bir askeri harekatın başlangıcı değil
Britanya savunma bakanlığı füze saldırısını yeni bir askeri harekatın başlangıcı olarak görmediklerini açıkladı.
Savunma Bakanı Michael Fallon, saldırının tek bir üsse yapılan, kısıtlı bir müdahale olduğunu belirtirken, bunun ABD’nin bir operasyonu olduğunu, ABD’nin kendilerine harekata katılmakla ilgili bir talepte bulunmadığını açıkladı.
Hükümetten yapılan açıklamada da Britanya’nın ABD’ye tam destek verdiği belirtilerek, harekatın ‘barbarca kimyasal saldırılara’ karşı uygun bir yanıt olduğu kaydedildi.
Çin temkinli
Suriye hükümetinin bir diğer müttefiği Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Çin’in ilgili tarafları politik anlaşmalara riayet etmeye çağırdığını belirtirken, Suriye’deki çatışma ortamını daha da şiddetlendirecek uygulamalardan kaçınmanın hayati olduğunu açıkladı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, şu anda bir zirveye katılmak için Trump’la birlikte Florida’da bulunuyor.
Japonya’dan destek
Japonya Başbakanı Şinzo Abe ABD’nin füze saldırısını desteklediklerini belirterek, bu saldırıların kimyasal silah kullanımının yaygınlaşmasını önleyeceğini söyledi.
Almanya’ya göre ‘anlaşılabilir’
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, Esad rejiminin askeri alanlarına ABD’nin saldırmasını ‘anlaşılabilir’ bulurken, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin, Suriye’de masum halka karşı barbarca kimyasal silah kullanımına net ve kesin bir cevap verememesini görmek dayanılamazdı” diye konuştu.