NUR BANU KOCAASLAN
İstanbul’da çarpık kentleşmenin simgesi haline gelen ‘lüks konut projeleri’ ve kentin siluetini bozan projelerin birçoğu TOKİ iştirakiyle yapılırken TOKİ Başkanı Ergün Turan’ın, “İstanbul’a kıymıyoruz eskisi gibi. Asla yüksek imara izin vermiyoruz. Her şehrin bir yapısı var. Ayrıca her şeyin de bir haram sınırları var” demesi akıllarda soru işareti bıraktı.
Turan, TOKİ’nin belli bir ‘mimari konsept, yaşam felsefesi ve imar disiplini’yle proje ürettiğini öne sürerken, “Ben burayı eleştiren bir yerden geliyorum. İmar, mimari tarz bunun başlıcalarını oluşturuyor. TOKİ’den bazı toplumsal beklentiler var. İstanbul’a kıymıyoruz eskisi gibi. Asla yüksek imara izin vermiyoruz. Her şehrin bir yapısı var. Ayrıca her şeyin de bir haram sınırları var. Bu noktada bazı alanlar su havzası, bazı noktalar ormanlar. Buralara bulaşmamak gerekir” diye konuştu.
Öte yandan başta İstanbul’da TOKİ’nin iştiraki olan Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ile birlikte kent siluetini bozan devasa yapılara arazi tedariki ve imar sağlamada soyunduğu rol, Turan’ın ifadeleriyle çelişir vaziyette.
Diken, TOKİ ve Emlak Konut eliyle İstanbul’un ‘haram sınırları’na dayanan projelerden bazılarını derledi.
Turan’ın asla yüksek imara izin verilmediğini öne sürerken ‘gözardı ettiği’ projelerden bazıları şöyle:
Varyap Meridian
Ataşehir’de bulunan proje, bir Varyap, TOKİ ve Emlak Konut işbirliği projesi.
Ağaoğlu Maslak 1453
Ali Ağaoğlu’na ait Fatih Ormanı’nın içinde yer alan, tartışmaların odağındaki Maslak 1453 projesi TOKİ ve Emlak Konut işbirliğiyle yükseliyor.
İst Marina
Kartal sahilde yer alan İst Marina projesi de DAP Yapı, TOKİ ve Emlak Konut ortaklığında hayata geçirildi.
My Towerland
Ağaoğlu’nun bir başka projesi olan My Towerland de, TOKİ Emlak GYO işbirliğiyle ortaya çıkan ‘eserlerden’.
Sarphan Finans Park
TOKİ Başkanı Turan’ın “İstanbul’a kıymıyoruz eskisi gibi. Asla yüksek imara izin vermiyoruz” sözleriyle anlatmak istediği bir başka ‘residence’ projesi, TOKİ Emlak Konut GYO işbirliğiyle.
TOKİ Halkalı Konutları
TOKİ iştirakli lüks konut projelerinin yanı sıra, orta gelir grubuna yönelik toplu konut projeleri de TOKİ Başkanı’nın ifadeleriyle çelişir nitelikte. TOKİ Halkalı Konutları, bölgedeki diğer yapılardan hayli yüksek olarak inşa edildi.
Mimarlar Odası: TOKİ Başkanı şehirciliğe yeni bir katkı getirmiş
Turan’ın ‘Her şeyin haram sınırları var’ ifadesini değerlendiren Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhcu şöyle konuştu: “TOKİ Başkanı’nın şehirciliğe yeni bir katkısı olduğunu anlıyoruz bu ifadeyle. Çağdaş, bilimsel, katılımcı planlama anlayışı içerisinde haram sınırları nereye oturtmak gerektiği gerçekten verilmesi zor bir karar. Eğer sözkonusu olan yurttaşlık, kentlilik ve komşuluk hakları ise TOKİ bunu tamamen gözardı ediyor ve bugüne kadar işlenmiş sayısız hak ilhalleri söz konusu.”
Muhcu, TOKİ’nin İstanbul’un yanı sıra tüm Türkiye’deki projelerde ana aktör olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kamu arazilerini yüksek yoğunluklu imara açmak ve bir kısım şirketlerin de inşaatlar yapılmasını sağlamak desteklemek. TOKİ arazilerine baktığımızda mutlak yapı yasağı olan, eşsiz doğa parçaları, sit alanları, kıyılar, dere yatağı ya da kentin siluetini etkileyen noktalar olduğunu biliyoruz. Çok sayıda yüksek yapı dikildi ve kentlere çok büyük zararlar verildi. Yeşil donatı alanları azaltıldı, ulaşımla ilgili çok ciddi problemler gündemde. Bu projelerin son zamanlarda işlevsiz kalması, yeterince alıcılarının olmaması nedeniyle yavaşladığı ve durmaya yüz tuttuğunu görüyoruz.”
ŞPO: Kamu arazilerinde projelerle çoktan aşılmamış mıydı?
Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Yönetim Kurulu Üyesi Ayşe Yıkıcı ise, Turan’ın ifadelerini, “TOKİ burada inşaatı gerçekleştiren veya arsa üzerinde inşaat hakkını devreden kurum. İmar hakkını ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve il belediyesi veriyor. Kamu arazilerinde Emlak Konut’la ortaklaşa yapılan projelerde haram sınırı çoktan aşılmamış mıydı? Çünkü hiçbiri için kamu yararı söz konusu değildi” diye değerlendirdi.