Onlarca yıl hapis cezasıyla karşı karşıyayken savcıyla anlaşarak ‘sanık’ken ‘tanık’ konumuna geçen Rıza Sarraf, New York’ta görülen ’Atilla’ya karşı ABD davası’nda dördüncü kez hakim karşısına çıktı.
İtiraflarını sürdüren Sarraf, 17 Aralık 2013’te yolsuzluk ve rüşvet operasyonunda tutuklandıktan sonra hapisten çıkabilmek için rüşvet verdiğini söyledi.
Bugünkü duruşmaya Sarraf’ın Hakan Atilla’yı suçlayıcı sözlerinden çok, savunma makamının, Sarraf’ın ‘yalan söylüyor olabileceği’ni gösteren konuşma çözümlerini mahkemeye sunması vurdu. Buna göre Sarraf, hapisteyken, hapishaneden çıkmak için işlemediği suçları itiraf etmesi gerektiğini söylemiş.
Diken, ilk üç gün olduğu gibi dördüncü duruşmayı da Amerikalı adliye muhabirlerinin tweet’lerinden dakika dakika aktardı.
00:45 Yargıç, “Bugünlük bu kadar. İyi ilerleme kaydettik. Yarın 9:15’te görüşürüz” dedi (TSİ 17:15)
00:05 Savcılık, İngilizce çözümleri kanıt dosyasına eklenen bazı tapeleri Türkçe olarak dinletiyor.
23:55 Sarraf, swift mesajlarının işlevini anlatıyor; şema çiziyor.
Sarraf’ın ‘yalan’ına koruma tedbiri
23:50 Daily Beast muhabiri Katie Zavadski, ‘Sarraf’ın yalan söylüyor olabileceği’ne ilişkin çözümün, henüz mahkemede ele alınmadığından kamuya açıklanamayacağı için koruma tedbiri kapsamında kayıtlardan çıkarılmış olabileceği görüşünde.
23:45 Savunma makamının, Sarraf’ın ‘yalan söylüyor olabileceğinin kanıtı’ olarak sunduğu görüşmenin yazılı çözümü, kayıtlardan çıkarıldı. Nedenine dair açıklama yapılmadı (Reuters). Görüşmede Sarraf, “Bu ülkede hapisten çıkmak için işlemediğin suçları itiraf etmek zorundasın” diyordu.
23:35 Kısa bir ara.
23:30 Bir sürü swift mesajı… ABD bankalarının işe nasıl dahil edildiği ortaya konuyor.
22:50 Kanıt dosyasına peş peşe e-mailler ekleniyor. Bri 28 Ekim 2014 tarihli. Sarmayeh Exchange’deki bir hesaba ait hareketler..
22:38 İran bankası Sarmayeh Exchange (İran’da özel bir banka) yetkilisi Ali Zadeh’den email. Konu: Swift…
Sarraf: “Bu banka şubeleri arasında bir tür mesajlaşma.”
17 Aralık’tan sonra eski usul devam
22:33 Sarraf: “17 Aralık’tan sonra eski usulle işimi sürdürdüm… Altın ve gıdayla.”
22:30 Savcı: “Ali Fuat’a (Aslan’ın halefi, dönemin Halkbank genel müdürü Ali Fuat Taşkesenlioğlu) hiç rüşvet verdiniz mi?”
Sarraf: “Ne ben rüşvet teklif ettim ne de o istedi öyle bir şey.”
22:25: Sarraf: “17 Aralık’tan sonra Halkbank’tan hiç kimseye rüşvet vermedim.”
22:20 Sarraf, 2013’te tutuklandıktan sonra insanların gıda ticareti yapan bir şirket sahibi olduğunu yemediğini anlatıyor: “Gıda ticareti yapan biri olarak görümem pek uygun değildi artık.” (17 Aralık soruşturmasında tutuklanan Sarraf 28 Şubat 2014’te salıverilmişti)
22:10 İkinci oturum başlamak üzere.
Avukatlardan karşı hamle
20:10 Avukatlar ellerinde Atilla’nın savunmasına katkı yapacak beş kayıt bulunduğunu söyledi.
21:05 Atilla’nın avukatları yargıç Richard Berman’a, Sarraf’ın hapisten çıkmak için yalan söylemek gerektiğini belirttiği görüşmenin kaydının ellerine yeni geçtiğini iletti. Sarraf, hapisteyken yaptığı görüşmede, hapisten çıkabilmek için yalan söylemek gerektiğini belirtiyor. Doğruysa Atilla’nın avukatları bunu Sarraf’ın çarpraz sorgusunda mutlak kullanacaktır.
Breaking: Atilla's attorneys tell Berman they belatedly received audio of Zarrab's jailhouse conversations that you have to lie to secure release. If true, Atilla's lawyers will surely use it to try to discredit Zarrab on cross ex. https://t.co/TECghWUxpu pic.twitter.com/OpBfS6mDcb
— Adam Klasfeld (@KlasfeldReports) December 4, 2017
20:55 Duruşmaya öğle arası verildi.
20:51 Sarraf: “Taşkesenlioğlu’na teminat mektuplarıyla işin yürümeyeceğini, ama eski sistemi sürdürebileceğini söyledim.”
20:50 Sarraf: “Serbest kaldıktan sonra işleri yeniden başlatmak için Halkbank’ın yeni genel müdürü Ali Fuat Taşkesenlioğlu ile irtibat kurdum.”
20:48 Sarraf, hapisten çıkınca Halkbank’a gitmiş.
Savcı: “Kiminle görüştünüz Halkbank’ta?”
Sarraf: “Genel müdürüyle. Aslan’la değil ama, selefiyle.”
Hapiste rüşvet
20:46 Savcı: “Salıverilmek için ödeme yaptınız mı?”
Sarraf: “Evet yaptım efendim.”
Savcı: “Rüşvet miydi bunlar?”
Sarraf: “Kısmen.”
20:40 Sarraf, Türkiye’de hapse girişini anlatıyor…
Savcı: “Türkiye’de hiç hapse girdiniz mi?”
Sarraf: “Evet, tutuklanıp sonra hapse atıldım. Sonra salıverildim. Avukatlarım geldi, konuştuk ve salıverildim.”
20:35 Sarraf: “(Evrak işiyle ilgili) Bankada hem Aslan’la hem Atilla’yla konuştum.”
20:30 Sarraf ile Happani arasında geçen bir konuşma daha dinletilip kanıt dosyasına eklendi. Sarraf, konuşmanın Atilla’nın bir evrak işini halletmesiyle ilgili olduğunu söylüyor.
20:25 Savcı: “Gerçekte altın (İran yerine) hangi ülkeye gönderiliyordu?”
Sarraf: “Tamamı Birleşik Arap Emirlikleri’ne gidiyordu.”
20:10 Sarraf ifadesini sürdürüyor, altın ticaretiyle ilgili Atilla’yla yaptıkları görüşmeleri anlatıyor.
20:05 Bu arada Sarraf’ın daha önce görüştüğüm Türk avukatı (Şeyda Yıldırım), beni iMessage’da bloklamış. Üzüldüm! Bu telefon görüşmeleriyle ilgili soru soramayacağım ona.
‘Sadece Rıza değil, milli mesele’
20:00 Bana gelen tweetler doğruysa, anlaşılan o ki Sarraf’ın avukatı Şeyda (Yıldırım) Erdoğan’ın adamlarıyla temas halindeymiş Sarraf hakkında. Görüşme özetine göre (Erdoğan’ın) danışman(ı), ‘Bu sadece Rıza meselesi değil, milli bir mesele’ demiş.
19:55 Bu telefon görüşmeleri Sarraf’ın tutuklanmasından sonra yapılmış. Ama epey oluyor. (Obama’nın adının geçtiği yere bakın)
These calls happened after Zarrab's arrest, but they appear to have taken place quite a while ago. (See mention of Obama below) pic.twitter.com/JJuqStKxwI
— Katie Zavadski (@katiezavadski) December 4, 2017
19:53 Bu özetler anlaşılır değil. Savunma makamının ne olduklarını anlayabilmek için daha fazla zaman istemesine şaşmamalı.
These phone call summaries are unintelligible. No wonder defense lawyers want more time to figure out what's being said: pic.twitter.com/NArURVPPUS
— Katie Zavadski (@katiezavadski) December 4, 2017
19:50 ABD mahkemelerinde telefon görüşmeleri kaydedilir. Bunlar Sarraf’ın görüşmelerinin özetine benziyor.
In U.S. jails, phone calls are recorded. These appear to be summaries of recordings of Reza Zarrab's jailhouse calls: pic.twitter.com/msJOrAblch
— Katie Zavadski (@katiezavadski) December 4, 2017
19:45: Savunma avukatları öfkeli. Duruşmaların iki hafta ertelenmesini istemişlerdi.
Defense attorneys are pissed – they'd wanted the trial bumped two weeks. pic.twitter.com/QASUAt95nX
— Katie Zavadski (@katiezavadski) December 4, 2017
19:40 Sarraf ifade verirken Atilla’nın avukatları, mahkemeye dilekçe sundu, savcılığın duruşma mühletlerini uymadığını, Sarraf’ın Türkçe telefon görüşmelerinin kayıtlarını vermediğini söylüyorlar. O konuşmalarda Sarraf’ın hapisten kurtulmak için yalan söylemeye hazır olduğunun anlaşıldığını belirtiyorlar.
NEW: While Zarrab is testifying, Atilla's lawyers file papers saying government failed to meet court deadlines, and was late in giving them recordings of Zarrab's Turkish-language phone calls. They say that it looks like in those phone calls, Zarrab was willing to lie to get out: pic.twitter.com/JAXItPpekZ
— Katie Zavadski (@katiezavadski) December 4, 2017
‘(Aslan’a) Ne kadar (rüşvet)?’
19:35: Savcı: “Altın ve gıda işin aynı anda yürüttüğünüz de oldu mu?”
Sarraf: “Elbette.”
19:32 Sarraf: “Burda diyorum ki Süleyman bankanın tepe yöneticisi, banka ondan soruluyor, işle ilgi tüm yetki onda.”
19:30 Happani: “(Aslan’a) Ne kadar (rüşvet) göndereceksiniz?”
Sarraf: “Bilmem, bir bakalım gıda vesaire için ne kadar göndermişiz. Toplamda ona göre hesaplayıp gönderelim.”
19:20 Sarraf-Happani (yardımcısı Abdullah Happani) görüşmesi. Halkbank’tan çekilip gönderilecek parayı konuşuyorlar.
19:15 Sarraf: “Ne şirketlerim ne de ben İran’a herhangi bir gıda malzemesi gönderdik.”
Sarraf, Atilla’nın da işin içinde olduğunu anlatıyor
19:10 Sarraf-Atilla konuşması. Sarraf, konuşmada, Atilla’nın gıda sevkiyatının gerçek görünüp görünmeyeceğinden kaygılı olduğunu aktarıyor. Konşimentonun, gemlerin ebatıyla uyumlu olmasından. Sarraf: “Belgelerin daha dikkatli hazırlanması gerektiğini söylüyor.”
19:03 Bugün dördüncü gün. Ve Atilla hakkında en çok bugün konuşuldu. Sarraf, Atilla’nın nasıl da işin içinde bulunduğunu açıklamaya çalışıyor. Önceki günlerde adı geçtikçe Atilla yavaşça başını sallıyordu.
19:00 Söz yeniden Sarraf’ın adı şirketine geldi. Atilla’nın kafası karışmış şirketle ilgili. Çünkü Sarraf altın ticareti için kullandığı şirketi artık gıda ticareti için kullanıyormuş. Sarraf, “Değişti o” demiş.
18:50 Sarraf’ın anlattıkları Atilla’nın perde arkasında iş bitirici olduğu algısını pekiştirecek nitelikte.
Sarraf: “Aslan beni Atilla’ya yönlendirdi, görüşünü almamı istedi. ‘Bir dinle Hakan beyi, sonra bir şey olursa konuşuruz’ dedi.”
18:48 Sarraf altın ve gıda ticaretinde Halkbank’a ödediği komisyonlardan bahsediyor: “En fazla yüzde 1.”
18:45 Sarraf belgelerde iki hata yapmış. İlkinde fazla büyük bir rakam yazmış. İlkinde de buğdayın menşei olarak Dubai’yi yazmış.
Savcı: “Bu niye hata?”
Sarraf: “Dubai’de buğday yetişmez.”
18:40 Sarraf, Aslan’la birçok kez mesajlaştığını, Halkbank’ın İran’a sahte gıda sevkiyatını nasıl gerçekmiş gibi gösterebileciğini konuştuklarını anlatıyor. Daha küçük sevkiyatlarlar, konşimentolar ve teftiş sertifikaları… Sarraf, Atilla’ın da Aslan’ın ekibinde bulunduğunu söylüyor.
18:30 Rakip bir şirketten (Bughi?) söz ediliyor.
Savcı: “Rekabet içinde miydiniz?”
Sarraf: “Hem evet hem hayır.”
Savcı: “Açıklar mısınız?”
Sarraf: “Rakip değildiki çünkü onlar gerçekten gıda malzemesi gönderirken biz göndermiyorduk. Rakiptik, çünkü onlarda Halkbank’taki İran parasını kullanıyordu. O yüzden benim çekebileceğim paraya azaltıyorlardı. Halkbank’ta ne kadar çok para olursa benim için o kadar iyiydi.”
18:25: Aynı konuda Aslan ile Sarraf arasında mesajlaşmalar…
18:23 Savcı: “Bu niye önemliydi?”
Sarraf: “Çünkü gönderilen bir gıda maddesi yoktu.”
18:22 İran’a giden bu gemiler çok küçük tonajlıydı. Büyük gemilerin izi sürülebilirdi.
18:20 (Mesajda) Sarraf, Aslan isterse işlemleri 5’er milyon dolarlık yapabileceğini söylüyor.
Aslan: “Daha iyi olur.”
18:15 Aslan’dan Sarraf’a mesaj: “Toplamlar, gerçek gıda ihracatıyla uyumlu değil.”
Savcı: “Ne demek istiyor?”
Sarraf: “İran’dan gönderilen miktar, çok fazla olduğu için, gerçek gıda ticareti miktarına uymadığını söylüyor.”
18:13: Sarraf da mahkeme salonunda. Koyu renk blazer ceket ve beyaz gömlek giymiş. Savcılar soru sormayı sürdürecek.
18:10 Yargıç beklenen jüri üyesinin geldiğini söyledi. Duruşma başlamak üzere.
18:00 Önceki duruşmalarda uyuyan jüri üyesi men edilmişti. Bugün de bir jüri üyesinin hala gelmediği anlaşılıyor.
17:55 Duruşma gecikti. Haber yok. Sarraf yok.
17:35 Yargıç gelip herkese oturmasını söyledi. Sarraf şu an salonda görünmüyor. Jüri üyeleri bekleniyor.
17:30 Davayı izleyelen gazetecilerden Adam Klasfeld, kanıt dosyasına giren tapeleri YouTube sayfasından yayınlayacağını, görselleri de Instagram hesabından paylaşacağını duyurdu.
Day four of the testimony of Turkish gold trader Reza Zarrab is about to begin. I will be… https://t.co/2FVCJTql6c
— Adam Klasfeld (@KlasfeldReports) December 4, 2017
Merhaba, everyone. Before trial gets started today, here's one of the same audio files that I posted on Friday on YouTube, where I'll post recordings from now on – as many folks have requested. https://t.co/nv6OXYDbyI
— Adam Klasfeld (@KlasfeldReports) December 4, 2017
17:25 Sarraf yerini aldı. Savcılar cuma günü soruları bitirmeyi planlıyordu. Ama bu işi salı, hatta çarşambaya kadar sürebilir.
New York Times muhabirinin ilk 5’i
17:05 Davayı başından beri izleyen New York Times muhabiri Benjamin Weiser kendince Sarraf’ın en ilginç beş ifadesini sıraladı:
5. Eski Halkbank genel müdürü Süleyman Aslan niye pay istedi: “Çok fazla risk aldığını ve bu yüzden tedirgin olduğunu söyledi. Bir şekilde geleceğini garantiye almak istiyordu.”
4. Halkbank’tan ne kadar para çekti: “Birkaç milyar.” Yargıç: “Milyar ne? Avro? Dolar? Sarraf: “Avro.”
3. Eski ekonomi bakanı Zafer Çağlayan’la nasıl tanıştı: “Ailece gittiğimiz bir balık restoranının müdavimi. Orada karşılaşıp tanıştık.”
2. Neden ABD’li savcılarla işbirliğine gitti: “İşbirliği sorumluluğumu kabul edip hapisten bir an önce çıkmanın en kolay yoluydu.”
1. Tutuklandığında FBI’a niye yalan söyledi: “Neyle karşı karşıya olduğumu bilmiyordum. Uzun bir yolculuktan sonra şoka uğramıştım Doğru yanıtları veremedim. Çok korkmuştum.”
17:00 Savcılar bugün Sarraf’a sorular sormayı sürdürecek. Savcıların işi bugün ya da yarın sabah bitebilir. Ardından Atilla’nın avukatları Sarraf’ı çarpraz sorguya alacak.
Bugüne kadar neler anlattı…
Birinci duruşma: Sarraf, ilk duruşmada eski ekonomi bakanı Zafer Çağlayan’a en az 45-50 milyon avro rüşvet verdiğini söyledi.
İkinci duruşma: Sarraf’ın ikinci duruşmadaki en çarpıcı ifadesi, İran’a yönelik ABD yaptırımlarının delindiği bankacılık işlemleri için dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan’dan onay ve talimat geldiğini söylemesiydi.
Sarraf, eski Halkbank genel müdürü Süleyman Aslan’a da milyonlarca dolar rüşvet verdiğini (bir keresinde 2 milyon dolar) aktardı.
Davanın tek sanığı Atilla lehindeki ifadeleri dikkat çeken Sarraf Atilla’nın ne rüşvet istediğini ne de aldığını söyledi.
Üçüncü duruşma: Sarraf’ın üçüncü günden en fazla akılda kalan ifadesi ise eski Halkbank genel müdürü Süleyman Aslan için, “Ne zaman selam versem borçlu çıkıyordum” demesiydi.
Sarraf, ilk iki günün aksine, Atilla için suçlayıcı ifadeler de kullandı: “Yasada bir açık buldu, böylece altın işini de sürdürebildik… Yöntemi Aslan ve Atilla’yla finalize ettik.”
Duruşma öncesi hakimin, “Önümüzde bu davanın çok ötesinde etki yaratacak bir tape var” demesi ‘heyacan’ın dozunu yükseltti, ancak beklenti boşa çıktı.
Sarraf konuştu: Aslan’a ne zaman selam versem borçlu çıkıyordum
VİDEO | Amerika’nın Sesi’nden Sarraf’ın üçüncü duruşmada söyledikleri (1 Aralık)
Sarraf’ın ‘sadece bir yıllık’ rüşvet dökümü: Çağlayan’a 18 kalemde, 140 milyon lira
Sarraf’ın üç aylık rüşvet dökümü: Çağlayan’a transfer, saat ve pırlanta
Savcılık ‘hafıza tazeliyor’: Sarraf’ın ‘ekonomik cihat’ mektubu açık edildi
Sarraf izlenimleri: Çok kibardı; şehvetle anlattı
Sarraf bu kez Erdoğan’ı ‘andı’: İran işi için bizzat onay verip talimat gönderdi
VİDEO | Amerika’nın Sesi’nden Sarraf’ın ikinci oturumda söyledikleri… (30 Kasım)
VİDEO | Amerika’nın Sesi’nden Sarraf’ın ilk oturumda söyledikleri… (30 Kasım)
Sarraf’ın itiraflarına Erdoğan’dan ilk yorum: Doğru olanı yaptık, ambargoyu delmedik
Sarraf konuştu: Çağlayan’a en az 45-50 milyon avro rüşvet verdi
VİDEO | Amerika’nın Sesi’nden Sarraf’ın ilk oturumda söyledikleri (29 Kasım)
VİDEO | Amerika’nın Sesi’nden Sarraf’ın ikinci oturumda söyledikleri (29 Kasım)
Sarraf, Çağlayan’a ‘hediye ettiği’ saatin ödeme dökümünü verdi: 463 bin avro
Sarraf’ın ‘itirafname’sinden: Suçluyum, hür irademle kabul ediyorum
Sarraf, 26 Ekim’deki gizli duruşmada tüm suçlamaları kabul etmiş, bir de ‘cabası’ var
‘Atilla davası’nın açılış duruşmasında karşılıklı salvolar…
Sarraf’ın itirafçılığı sorulan AKP sözcüsü: Tiyatrodaki oyunu tanımıyoruz
Kesinleşti: Sarraf suçunu kabul etti, Atilla’ya karşı tanıklık edecek
‘Sarraf davası’nda adı geçeceklerin tam listesi: Erdoğan da var, Gülen de