Kapatılan 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasının kilit ismi Rıza Sarraf ABD’de dolandırıcılıktan tutuklandı.
İran kökenli Türkiye vatandaşı işadamı, tüm suçlamalardan hüküm giymesi durumunda 75 yıl hapis cezası alabilir.
Tutuklanması, ABD adli makamlarının Federal Soruşturma Bürosu’yla (FBI) birlikte uzun süredir Sarraf’ın izini sürdüğünü de ortaya çıkardı.
17 Aralık yolsuzluk soruşturmasında Sarraf’ın rüşvet alıp verme ve altın kaçakçılığı suçlarından 37 yıla kadar hapsi istenmişti. Ne var ki İran kökenli işadamı, 28 Şubat 2014’te tahliye edilmiş, dava sonucunda da aklanmıştı.
Sarraf, dört eski bakan hakkındaki yolsuzluk fezlekelerinin de merkezindeki isimdi, fezlekedeki ifadeyle ‘suç örgütünün lideri Sarraf’tı.’ Bakanlar istifa etmiş, ancak AKP’lilerin oylarıyla Yüce Divan’a gitmekten kurtulmuştu.
Sarraf, gerek iddianamedeki gerekse fezlekelerdeki suçlamaları reddetmiş, kendisine yönelik bir ‘algı operasyonu’ yürütüldüğünü savunmuştu.
Cumartesi gözaltı, dün tutuklama
ABD adalet bakanlığınca yapılan açıklamaya göre 33 yaşındaki işadamı, cumartesi günü Florida eyaletinin Miami kentinde gözaltına alındı.
Gözaltı kararı, çok daha önce hazırlanıp New York Güney Bölgesi’ndeki federal mahkemeye sunulduğu anlaşılan bir iddianameye dayandırıldı. Söz konusu iddianameye göre Sarraf, İranlı adamı 29 yaşındaki Kamelia Cemşidi ve yine İran’ın en büyük bankalarından devlete ait Bank Mellat’ın üst düzey yöneticilerinden 65 yaşındaki Hüseyin Necefzade’yle birlikte, İran’a uygulanan yaptırımları delmek amacıyla bir şebeke kurup yüz milyonlarca dolarlık yasadışı bankacılık işlemi yapmıştı.
Bu iddianame doğrultusunda dün yine Miami’de federal mahkemede hakim karşısına çıkarılan Sarraf tutuklandı.
Ayrıntılı anlatım
ABD adalet bakanlığının açıklamasına göre iddianamede hem İran hem Türkiye vatandaşı olduğu vurgulanan Sarraf’ın, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Royal Holding A.Ş. dahil bir şirketler ağının sahibi ve yöneticisi olduğu, Cemşidi’nin Royal Holding’de çalıştığı, ikilinin Necefzade’yle birlikte İran hükümeti ve İran’ın başka kurumlarının yararına olacak biçimde birtakım bankacılık işlemlerini gizleyerek İran’a yönelik ekonomik yaptırımları deldiği belirtildi.
İddianamede üçlünün Türkiye ve BAE’deki firmaları aracılığıyla 2010’dan 2015’e kadar İranlı şahıslar ve Bank Mellat dahil kurumların ABD yaptırımlarına yakalanmadan iş yapmalarına yardım ettiği de kaydedildi.
Üst düzey yetkililer konuştu
İddianame üzerine konuşan yetkililerden Ulusal Güvenlikten Sorumlu Adalet Bakanı Yardımcısı John Carlin, “Sarraf, Cemşidi ve Necefzade, İran hükümeti ve İranlı işletmeler adına milyonlarca dolarlık işlemlerde bulunarak ABD yaptırımlarını deldi, ulusal güvenlik çıkarlarını korumak için tasarlanmış ABD yasalarını hiçe saydı” dedi.
Davayı üstlenen New York Güney Bölge Başsavcısı Preet Bharara, “Davalılar yıllarca ABD’nin İran ve İran kurumlarına karşı yaptırımlarını ihlal etme ve delmeye yönelik tertiplere karıştı, dünya genelindeki kurumlar yoluyla kara para aklayarak İran’a karşı ABD yaptırımlarını hiçe saydı ve federal suç işledi” diye konuştu.
FBI New York Saha Ofisi Direktör Yardımcısı Diego Rodriguez, “Davalılar neredeyse beş yıl süreyle, 2010’dan 2015’e kadar İran kurumları adına yapılmış mali işlemleri gizleyerek İran’a karşı ABD ve uluslararası ekonomik yaptırımları delmek için komplo kurdu” dedi. Rodriguez, “Bu suçlamalar, gerçek iş ortaklarının kimler olduğunu saklamaya çalışanlara mesaj göndermeli” ifadesini de kullandı.
75 yıla kadar hapis cezası
Fotoğraf: DHA
Bu saptamalar doğrultusunda Sarraf, Cemşidi ve Necefzade ABD’yi dolandırmak, İran’a ABD yaptırımlarını düzenleyen Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası’nı ihlal etmek, banka dolandırmak ve kara para aklamakla suçlandı.
Bu suçlara verilebilecek en ağır cezalar ise sırasıyla şöyle: Beş yıl hapis, 20 yıl haps, 30 yıl hapis ve 20 yıl hapis. Dolayısıyla Sarraf tüm suçlamalardan suçlu bulunmasıı ve hakimin üst sınırdan ceza vermesi durumunda 75 yıl hapis cezası alabilir. Tabii ortakları da…
Türkiye’deki şirketler
İddianamede şebekenin Türkiye ayağındaki şirketler şöyle sıralandı: Royal Holding A.Ş., Durak Döviz Exchange, Asi Kıymetli Madenler Turizm ve ECB Kuyumculuk İç ve Dış Sanayi Ticaret Limited Şirketi.
Ayrıca Türkiye dışındaki şu şirketlerin ismi de iddianamede yer aldı: Al Nafees Döviz Bürosu (BAE), Royal Emerald Investments ve Gunes General Trading LLC.
Avukatı konuşmadı
Reuters davayla ilgili haberinde Sarraf’ın avukatı soruları yanıtsız bıraktığını, Cemşidi ve Necefzade’ye de ulaşılmadığını kaydetti. Sarraf’ın çıkaraldığı mahkmede diğer iki isim gıyaben tutuklandı.
Haberde Sarraf’ın tutuklanmasının İran ile Batı arasındaki ilişkilerin düzeldiği bir zaman denk geldiğine dikkat çekildi.
Zencani de idama mahkum edilmişti
Fotoğraf: Reuters
Sarraf’ın ortağı olarak da anılan İranlı işadamı Babek Zencani de bu ay başında İran yargısınca yolsuzluk suçundan idam cezasına çarptırılmıştı.
