CANAN COŞKUN
[email protected]
@canancoskun
Giresun’un Eynesil ilçesinde 12 Nisan 2018’de evinin önünde yaralı olarak bulunup müdahalelere rağmen kurtarılamayarak henüz 11 yaşında hayatını kaybeden Rabia Naz Vatan’ın şüpheli ölümüyle ilgili kurulan Meclis komisyonu bugün 12’nci ve son toplantısını yaptı.
23 Ekim 2019’da çalışmalara başlayan komisyon, görgü tanıklarını, Giresun Başsavcısı Abdurrahim Alan’ı, polisleri, aileyi, adli tıp uzmanlarını ve müfettişleri dinledi. Şimdi rapor hazırlanacak. Ancak rapor Rabia Naz’ın nasıl öldüğüne yanıt vermekten ziyade soruşturma sürecindeki eksiklikleri barındıracak gibi.
Rabia Naz Vatan’ın yaşamını yitirmesinden bir yıl sonra Giresun Emniyet Müdürlüğü Cinayet Büro Amirliği’ne bağlı özel bir ekip oluşturuldu. Ekibin yanısıra Hâkimler ve Savcılar Kurulu ve İçişleri Bakanlığı müfettişleri de rapor hazırladı. Görele başsavcılığının soruşturması ise hâlâ açık.
Rabia Naz’ın ölümünün ikinci yıldönümüne yaklaşırken dosyadaki bilgileri 9 Soruda derledik.
1- Rabia Naz Vatan nasıl öldü?
Şaban Vatan’ın iddiası: Babaya göre kızına araç çarptı, sonra ayak bileğindeki yaralanma sonucu akan kan evlerinin yakınında bulunan metruk evde temizlendi ve çocuk evin önüne bırakıldı.
Savcılığın iddiası: Savcılık ölümünün birinci yıldönümüne kadar Rabia Naz’ın 4 metre 30 santimlik sundurmanın bulunduğu binanın ön cephesinden atlayarak intihar ettiğini savundu. Cinayet büroya bağlı özel ekibin ölümün üstünden bir yıl geçmesinin ardından yaptığı çalışmadan sonra bir tanık ifade değiştirdi. Savcılık bunun üzerine Rabia Naz’ın binanın yan tarafında bulunan fındık bahçesine atladığını, oradan da 6-7 metre sürünerek bulunduğu yere ulaştığını öne sürdü.
Dosyada altı tane adli tıp raporu var. Raporlar ölüm şeklini şöyle açıklıyor:
Olay yeri inceleme ve ölü muayene tutanağı: Vücudunda sürüklenmeye ve yüksekten düşmeye bağlı herhangi bir patolojik bulgu yok.
Adli Tıp Kurumu Trabzon Grup Başkanlığı: Genel beden travmasına bağlı omur, kalça ve etraf kemik kırıklarıyla birlikte iç organ yaralanması sonucu ölüm.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı: Ölüm trafik kazasına bağlı çarpma sonucu meydana gelmiş olabilir.
Giresun Adli Tıp Şube Müdürlüğü: Yüksekten düşmeye bağlı genel beden travmasına bağlı omur, kalça ve etraf kemik kırıklarıyla birlikte iç organ yaralanması nedeniyle ölüm.
1. Adli Tıp İhtisas Kurulu: Genel beden travmasına bağlı omur, pelvis ve ekstremite kemik kırıkları ve gelişen komplikasyonlar sonucu ölüm.
Adli Tıp Üçüncü Üst Kurulu: Yeşillik alana düşme sonrası sürünerek yaralı olarak bulunduğu yere (yaklaşık olarak 6-7 metre) ulaşabileceği oybirliğiyle mütalaa olunur.
Rabia Naz’ın otopsisinde tıbbi görüntüleme yapılmadığı için kırıkların yönü de tespit edilemedi. Bu nedenle nasıl öldüğüne ilişkin kesin ve somut bir tespit yok.
2- Kamera görüntüsü var mı?
Rabia Naz’ın yaralı olarak bulunduğu evinin önünü gören herhangi bir güvenlik kamerası yok. Ancak Rabia Naz, okuldan çıkıp evine doğru giderken pek çok işyerinin güvenlik kamerasında görünüyor. Buna göre Rabia Naz, saat 16.30 civarı okulundan çıktı ve arkadaşlarıyla birlikte okulun karşısındaki markete girdi. Dondurma almaya parası yetmediğinden güvenlik arkadaşları ona para verdi. Dondurmayı yolda bitirdiler. Sonra kırtasiyeye gittiler. Buradan çıktıktan sonra da Rabia Naz’ın annesinin çalıştığı eczaneye yöneldiler. Rabia Naz, annesinden arkadaşlarıyla okulun bahçesinde oynamak için izin istedi. Annesi 15 dakika izin verince Rabia Naz arkadaşlarından ayrıldı ve evine gitmek üzere yola koyuldu. Saat 16.49’da bir beyaz eşya bayisinin güvenlik kamerasında görüldü. Bu saatten sonra herhangi bir güvenlik kamerasının görüş alanına girmedi. Rabia Naz’ın hastaneye kaldırıldığı ambulansın ve Görele Devlet Hastanesi’nin güvenlik kamera kayıtları ise alınmadığı için geriye dönük kayıtlar kendiliğinden silindi.
3- Rabia Naz’ı kim buldu? Görgü tanıkları ne diyor?
Rabia Naz’ı evinin önünde yaralı olarak M.K. isimli kişi buldu. Emniyetin çalışmasına göre M.K., Rabia Naz’ı 17.15’te buldu. M.K., o sırada Rabia Naz’ı bulduğu yolun yaklaşık 100 metre ilerisindeki çeşmeden su dolduruyordu. Tanıkların anlatımına göre çocuk yüksek sesle inleyip el, kol ve bacaklarını hareket ettiriyordu. Saçlarında, pantolonunun diz altında ve çorabında talaşa benzer parçacıklar ve ince toz vardı. Ayakkabısının teki ayağından çıkmıştı. Açık yara bulunan bu ayağı, diğer bacağının üstünde duruyordu. Ayakkabısında birkaç damla kan vardı ancak ortalıkta kan yoktu.
Rabia Naz’ın yanına gelen ikinci kişi, Vatan Apartmanı’nın karşısında, Ören Yolu kenarında ikamet eden Ş.D. isimli komşuydu. Ş.D. verdiği ifadeye göre saat 16.00-16.30 civarı evinin altındaki bahçedeydi ve bir saat burada kaldı. O süre zarfında yokuştan aşağı inen iki komşusuyla da sohbet etti ve saat 17.00 sıralarında eve girerek abdest aldı. Bu sırada Rabia Naz’ı bulan M.K.’nin kendisini çağırdığını duydu. Yol üzerinde bir kaza ya da fren sesi olsaydı duyacağını söyledi. M.K.’nin kendisine bir çocuğun sara geçirmiş gibi yerde yattığını aktaran Ş.D., yanına gittiğinde Rabia Naz’ın yüzüne su serpti ve ağzına bir miktar su verdi.
Güvenlik kamerasına yansıyan son görüntüsünde Rabia Naz’ın saçı tokayla toplanmıştı. Bulunduğunda toka saçında değildi.
Ş.D.’nin seslenmesi üzerine binadaki yenge G.V. aşağı indi. Ardından amca M.V. çıkageldi. Rabia Naz’ın yattığı nokta M.V.’nin geliş açısından rahatlıkla görülebilmesine karşın M.V., doğrudan binaya girdi ve baba Şaban Vatan’ın evine çıkarak Rabia Naz’ı sordu.
4- Rabia Naz’ın ölüm sebebini açıklayacak deliller korundu mu?
Hayır. Rabia Naz yaralı olarak bulunduğunda tozlu çorabı ambulansta bulunan sağlık çalışanları tarafından olay yerinde bırakıldı. Kamera görüntüsünde Rabia Naz’ın sırtında görülen sırt çantası da ortalıkta yoktu. Ambulans hareket ettikten sonra gelen polisler güvenlik şeridi çekmedi. O andan itibaren apartmanın çatısında ve Vatan ailesinin evinde polisler inceleme yaptı. Vatan ailesi gece eve döndükten sonra çanta çatıda bulundu. Güvenlik şeridi olmadığından çatıya biri tarafından bırakılıp bırakılmadığı da tespit edilemedi.
Rabia Naz’ın günlüğü de korunamayan deliller arasındaydı. Tanıklara göre günlüğün sayfalarında Rabia Naz’ın kendisinden ve insanlardan nefret ettiği, arkadaşlarının kendisini sevmediği yazılıydı. Bu kişiler, günlüğü Rabia Naz’ın halasının üst kattaki evine bıraktı. Günlük burada bir süre kaldı. Tanıkların anlatımına göre bu süre içinde yenge G.V., günlüğü alıp komşularına burada yazanları okuyordu. Rabia Naz’ın dayısı, yenge G.V.’nin günlükteki söz konusu ifadelerin de olduğu yaklaşık 20 sayfayı Rabia Naz’ın annesi üzülmesin diye yırttığını kendisine söylediğini aktardı. Emniyet de, günlükte yırtık sayfalar olduğunu ve söz konusu ifadelerin olduğu sayfaların bulunmadığını tespit etti.
Rabia Naz’ın kıyafetleri de cinayet bürosu polislerinin bir yıl sonra yaptığı çalışmada incelendi.
5- Dosyada polislerin ifadesine başvuruldu mu? Polislerin olayda ihmalleri var mı?
Evet.
Olay yerine gelen Eynesil İlçe Emniyet Amirliği’ne bağlı polisler ve Görele Emniyet Müdürlüğü’nden gelen olay yeri inceleme ekibi hem müfettişlere hem de Meclis Komisyonu’na konuştu. Polislerden K.S. Görele Devlet Hastanesi’nden döndükten sonra olay yerine gittiğini ve incelemelerde bulunduğunu belirterek, “Evin üzerinde nereden baksanız 100-150 kişi vardı. Yani, dersiniz ki futbol maçı gibi bir yerdi yani” dedi.
Rabia Naz soruşturmasında sonra üç polisin başka şehre tayini çıktı. Polislere görevi ihmal suçlamasıyla kınama cezası da verildi.
Soruşturmada görevli polislerle ilgili İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin hazırladığı raporda, sekiz polisin olayın meydana geldiği bölgenin korunması konusunda ve delillerin toplanması aşamasında gerekli özen ve dikkati göstermeyerek görevlerini ihmal ettiği anlatıldı. Müfettişler, gereğinin savcılık tarafından yapılması gerektiğini belirtti. Ancak şimdiye kadar polisler hakkında bir dava açılmadı.
6- Savcılığın Rabia Naz’ın ölümüyle ilgili soruşturması ne aşamada?
Savcılığın 2019’un sonlarına kadar dosyada neler yaptığı soruşturmadaki gizlilik kaldırıldığı için alenileşti. Buna göre şüpheli ölümle ilgili Rabia Naz’ın amcası M.V. ve ailesinin telefonları ‘kasten öldürme’ suçlamasıyla üç ay boyunca dinlendi, HTS kayıtları alındı. Savcılık, 6 Kasım 2019’da Rabia Naz’ın kuzeni M.B.V.’nin ifadesini aldı. Ona yöneltilen sorular, savcılığın Rabia Naz’ın ölümünün aile içi bir durum nedeniyle gerçekleşmiş olabileceği ihtimalini akıllara getiriyor.
7- Bu zamana kadar olay neden çözülemedi?
Soruşturma dosyasında Rabia Naz’ın yaşamını yitirmesinden kısa süre sonra alınan ifadeler ile son dönemde alınan ifadeler arasında, yöneltilen sorular bakımından ciddi bir özensizlik olduğu göze çarpıyor. Bu durum ilk ifadeler ile sonraki ifadeler arasında ciddi bilgi farklılıklarının oluşmasına neden olmuş.
Soruşturmanın ilk savcısı Halil Çokkaş, Temmuz 2018’e kadar dosyada işlem yaptı. Çokkaş, kıyafetler üzerinde inceleme yapılması, görüntülerin muhafaza edilmesi ve baba Şaban Vatan’ın iddialarını araştırmak gibi işlemleri zamanında yapmadığı için pek çok delil kayboldu.
Otopsi işleminde röntgen çekilmemesi ise ölümün yüksekten düşmeye mi bağlı olduğu, araç çarpması sonucunda mı gerçekleştiği konusunda belirsizliğe neden oluyor.
8- İktidar yanlısı medya mensupları bu olayla ilgili neler dedi?
Bu konuyla ilgili en çok konuşan ve yazan kişi Türkiye gazetesi yazarı Cem Küçük. Eynesilli olan Küçük, 24 Haziran 2019’da katıldığı yayında “Rabia Naz olayı örtülmüştür. Bu tür eleştirel konulara girince ne yazık ki AKP’liler telefon açıyor” dedi. Küçük, 30 Ekim 2019’da katıldığı yayında ise “Rabia Naz net bir şekilde öldürüldü. Ona araba çarptı, arabayla çarpanlar panikle kızımızı alıp evinin önüne koydular. Çarpan arabanın daha sonra içi yıkandı, temizlendi” dedi.
Küçük’ün yanısıra Yeni Şafak gazetesi yazarı İsmail Kılıçarslan 26 Mart 2019’da köşe yazısında Rabia Naz’ın evinin önüne ağır yaralı olarak bırakıldığını aktardı.
9- Bu olayı araştıran gazeteciler nasıl engellendi?
Müge Anlı’nın ekibi Eylül 2018’de olayı araştırmak için Eynesil’e gitti. Ekipten biri aileye “Biz olayı çözdük. İntihar değil. Bizim konuşma hakkımız yok. İzin verirlerse konuşuruz” dedi. Ancak bir telefon geldi ve ilçeden apar topar ayrıldılar.
Gazeteci Metin Cihan, olaydaki çelişkileri 3 Mart 2019’da Twitter hesabından duyurdu ve Rabia Naz’a ne olduğunu sordu. Bu tarihten sonra Cihan, elde ettiği bilgileri duyurmaya devam etti. Mayıs 2019’da Cihan hakkında Gezi Parkı eylemleriyle ilgili Twitter hesabından yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı, emniyette ifadesi alındı. Cihan, 11 Eylül 2019’da Twitter hesabından, ülkeyi terk etmek zorunda kaldığını açıklayarak “Karşımda devlet değil mafya varmış gibi gibi hissediyorum, devlet yine neyse ama mafyadan korkuyorum” dedi.
Meclis komisyonunun çalışmalarını takip etmek ve olayı araştırmak için Eynesil’e giden gazeteci Canan Coşkun ve belgeselci Kazım Kızıl 13 Kasım 2019’da gözaltına alındı. Bir gün gözaltında tutulduktan sonra yurt dışına çıkış yasağı konularak serbest bırakıldılar. Bilgisayar, telefon ve kameralara dört ay süreyle konuldu.
