İlk olağanüstü hal kararnamesi yayınlandı: Gözaltı süresi yakalama anından itibaren 30 güne çıkarıldı, 15 vakıf üniversitesi kapatıldı.
Binlerce kurum ve kuruluşa kilit
Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’yle ayrıca, 35 sağlık kurum ve kuruluşu, 1043 özel öğretim kurum ve kuruluşu, özel öğrenci yurdu ve pansiyonu, 1229 vakıf ve dernek, 19 sendika, federasyon ve konfederasyon da kapatıldı.
OHAL kararnamesinden maddeler özetle şöyle:
Soruşturma ve kovuşturma işlemleri
* Gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hâkim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren otuz günü geçemez. Mahkemeye gönderilmesi için harcanan süre 30 gün içinde sayılmayacak.
* Yakalanan askerler adli kolluk görevlilerine teslim edilecek.
* Kamu görevlileri de dahil tüm şüphelilerin, mağdur ve tanıkların ifadeleri adli kolluk görevlileri tarafından da alınabilecek.
* Tutuklu olanların avukatları ile görüşmeleri gizli veya şifreli mesajlar iletebilecekleri gerekçesiyle Cumhuriyet savcısının kararıyla, teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilecek.
* Tutuklu ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli hazır bulundurulabilecek. Tutuklu ve avukatın birbirine verdiği belgelere el konulabilecek. Görüşmelerin gün ve saatleri sınırlandırılabilecek.
* Görüşmede yasaklanan hükümler çiğnenirse tutuklunun avukatlarıyla görüşmesi yasaklanabilecek. Avukatı değiştirilebilecek. Bu atamayı baro yapacak.
* Tutuklu olanlar sadece eşi, ikinci dereceye kadar kan ve birinci derece kayın hısımları ile vasisi veya kayyımı tarafından ziyaret edilebilecek. Tutuklular telefonla haberleşme hakkından ancak onbeş günde bir, on dakikayı geçmemek üzere faydalanabilecek.
* Eğer müdafinin hakkında soruşturma ve kovuşturma bulunursa, müdafilik görevini üstlenmesi yasaklanabilecek.
* Yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarda, ifade alma ve sorgu sırasında veya duruşmada en çok üç avukat hazır bulunabilecek.
* Ceza mahkemelerinde duruşma başlamadan önce iddianame ya okunacak ya da özetlenecek.
Yargı mensupları
* Yargı mensuplarının meslekten atılmaları konusunda karar kendi kurumlarında olacak. Buna göre,
– Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt çoğunluğunca,
– Yargıtay daire başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca,
– Danıştay daire başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık Kurulunca,
– Hâkim ve savcılar hakkında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulunca,
– Sayıştay meslek mensupları hakkında Sayıştay Başkanının başkanlığında, başkan yardımcıları ile Sayıştay Başkanı tarafından belirlenecek bir daire başkanı ve bir üyeden oluşan komisyonca; yargı mensuplarının meslekte kalıp kalmayacaklarına karar verilecek.
* Meslekten men edilenlerin silah ruhsatı ve hususi damgalı pasaportları iptal edilecek. Bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından onbeş gün içinde tahliye edilecek.
Kamu personelleri
* Kamu görevlileri bağlı bulundukları bakanlığın onayıyla kamu görevinden çıkarılacak.
* Akademisyenler YÖK onayıyla işten çıkarılabilecek.
* TSK mensupları Savunma Bakanlığı’nın onayıyla görevden alınabilecek.
* Askerlerle ilgili tutuklama kararı ceza infaz kurumlarında yapılabilecek.
* Bir bakanlığa bağlı, olmayan personeller görevli atamaya kim yetkiliyse onun kararıyla kamu görevinden çıkarılacak.
* Kamu görevinden atılanların silah ruhsatları ve pilot lisansları iptal edilecek. Lojmanlardan 15 gün içinde çıkarılacak. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak.
* Görevine son verilen memurlar kamuda çalışamayacak.
Yürütme durdurulamayacak
* Kararnameyle alınan kararlarda açılan davalarla yürütmenin durdurulmasına karar verilemez.
* Kararname kapsamında karar alan ve görevleri yerine getirenlerin hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu olmayacak.
* Darbe girişiminde hayatını kaybedenlere TMK kapsamında aylık bağlanabilecek.
Kapatılan kurumlar
* Kapatılan vakıf ve kurumların her tür taşınır ve taşınmaz mal varlığına el konularak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bedelsiz devredilecek.
* Aynı karar kapatılan üniversite ve sağlık merkezleri için de alındı; bu kurumların mal varlıklarının Hazine’ye bedelsiz devredilmesine karar verildi.
* Kapatılan üniversitelerin öğrencileri diğer devlet veya vakıf üniversitelerine yerleştirilecek.
20 Temmuz’da MGK’ca tavsiye niteliğinde alınıp bakanlar kurulunca onaylanan üç ay süreli olağanüstü hal ilanı kararını bizzat Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan açıklamıştı. Karar 21 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş, aynı gün Meclis’te 346 oyla kabul edilmişti.
MHP OHAL ilanını desteklemiş, CHP ve HDP karşı çıkmıştı.
OHAL kararnameleri ya da kararnameyle yönetilmek…
Hükümet kaynakları: OHAL’le birlikte askeri okullar MEB’e bağlanacak
HDP’nin OHAL yorumu: ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ fiilen işletilecek
Şimşek: OHAL’in amacı risklerin minimize edilmesi, ekonomik temellerimiz sağlam
Darbe girişimi | Yıldırım: Alınan karar halkımızın gündelik hayatına yönelik değil
OHAL kararının ardından: Dolar tarihin en yüksek seviyesine yükseldi
OHAL, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi
Üç ay OHAL: Amaç ‘FETÖ’yle mücadele ama hak ve özgürlükler kısıtlanabilir
MGK kararı: Üç ay süreyle olağanüstü hal
