İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Güneydoğu ve Doğu’da bu yılın ilk dokuz ayında 40 bin 573 hak ihlali yapıldığını raporladı.
ETHA’nın haberine göre dernek binasındaki toplantıda açıklanan rapor, Temmuz 2015 sonrası artarak süren çatışma ortamının insan hakları ihlallerini artırdığını ortaya koydu.
Çatışmalarda 1040 kişi yaşamını yitirdi
Buna göre, 2016’nın ilk dokuz ayında Kürt illerinde dokuz çocuk yaşamını yitirdi, dokuz çocuk intihara sürüklendi, 71 çocuksa istismara maruz bırakıldı.
Bölgede, polis ve asker intiharları, şüpheli ölümler, saldırılar ve silahlı çatışmalar toplamında 1040 kişi hayatını kaybederken, 1077 kişi yaralandı.
‘553 kişiye işkence yapıldı’
Rapora göre, 553 kişi işkence ve şiddete maruz kaldı. 5 bin 213 kişi gözaltına alınırken, bunlardan 1334’ü tutuklandı.
Bölgede ilk dokuz ayda, 2 bin 591 ev baskını düzenlendi, 23 televizyon ve radyo kapatıldı, 32 internet sitesine erişim engellendi, dört gazete ve yayın organı baskına uğradı, 94 yayın toplatıldı, üç etkinlik de yasaklandı.
130 kişiye ‘ifade özgürlüğü’ cezası!
Düşünce özgürlüğü bağlamında 565 kişiye soruşturma açıldığının belirtildiği raporda, 48 kişi hakkında dava açıldığı, 103 kişinin tutuklandığı belirtildi. 35 siyasi parti, sekiz dernek, dört eğitim ve kültür kurumu ve 17 diğer sivil toplum kuruluşu baskına uğradı, 17 dernek ve iki eğitim ve kültür kurumu kapatıldı.
Sınırda 36 kişi hayatını kaybetti
İHD verilerine göre şu an cezaevlerinde 300’ü ağır olmak üzere 756 hasta tutuklu ve hükümlü bulunuyor.
Raporda, Türkiye sınırında yaşanalar nedeniyle de 36 kişinin yaşamını yitirdiği, 39 kişinin de yaralandığı aktarıldı.
Şube başkanı Raci Bilici’nin açıkladığı bazı hak ihlalleri şöyle:
* Toplantı ve gösteri özgürlüğü kapsamında 72 gösteri ve yürüyüşe polislerce müdahale edilirken, 34 toplantı ve gösteri ise yasaklandı.
* Yılın ilk dokuz ayında cezaevlerinde 1007 hak ihlali yaşandı.
* Yaşanan iş kazalarında altı kişi yaşamını yitirdi, altı kişi ise yaralandı. 907 kişi çeşitli gerekçeler ile işten çıkarıldı. 13 bin 55 kişi kamu emekçisi hakkında idari soruşturma açıldı ve bunlardan 10 bin 448’i görevden uzaklaştırıldı.
* Eğitim hakkına yönelik yaşanan hak ihlallerinde ise üniversitelerde 27 kişi hakkında soruşturma açıldı, 105 kişi ceza aldı ve üç öğrenci üniversiteden uzaklaştırıldı.
* 29 belediyeye kayyım atandı, 90 sağlık hakkı ihlali, 131 mülkiyet hakkı ihlali ve beş konut hakkı ihlali de yaşandı.
İHD şube başkanına gözaltı
Öte yandan, bu haber yayına hazırlanırken, Hakkari’de, aralarında İHD şube başkanı İsmail Akbulut’un da bulunduğu 10 kişi gözaltına alındı.