Çiftlik Bank benzeri yapıları inceleyen TEPAV uzmanları, saadet zincirlerinin çökmeye mahkum olduğunu belirtti.

Fotoğraf: Çiftlik Bank
TEPAV’ın ‘Hadi Gelin Danaya Girelim: Çiftlik Bank Hadisesi’ raporuna göre, zincire her yeni katılandan altı kişiyi ekibe katması isteniyor. Sistemin devam etmesi için 10’uncu halkadan sonra Türkiye nüfusunun neredeyse 50 katından fazla insanın katılması gerekiyor. Sistem böyle çöküyor.
Dr. Selim Soydemir’in araştırmasına göre, 2006 yılında Konya’da ‘Dana Bank’ adıyla başlayan sistem yıllar içinde ‘Düve Bank’, ‘Çiftlik Bank’, ‘Süt Bank’, ‘İnek Bank’, ‘Tosun Bank’ ve ‘Anadolu Farm’ gibi adlarla geniş bir katılımcı sayısına ulaştı.
Saadet zincirleri son dönemde özellikle ‘Çiftlik Bank’ın çökmesi ve ardından da gelmesi beklenen 65 yeni benzeri sistemle birlikte kamuoyunun gündemine taşındı.
İki sistem

Fotoğraf: Hürriyet
Rapora göre, iki farklı sistem varmış gibi görünse de sonuçta her ikisi de aynı basit bir mekanizmayla çalışıyor.
Birinci sisteme göre sözleşme imzalayan katılımcı sisteme para yatırıyor, bu parayla de inek (dana/tavuk) alınıyor.
İkinci sistemde ise işe internet oyunu olarak başlanıyor, katılımcı oyuna yatırdığı para karşılığında sanal olarak inek (dana/tavuk) alıyor. Oyuncunun elde ettiği sanal kazanımlar hesabına para olarak aktarılıyor. Ancak bu sistemde önceden imzalanmış bir sözleşme bulunmuyor. ‘Oyun’u yapan şirket yatırılan paralarla gerçek inek (dana/tavuk) satın alıyor.
İki sistemde de bu hayvanlar çiftliklerde bakılıyor, sütü veya eti paraya çevirilerek katılımcılarla paylaşılıyor.
Ayda yüzde 2.1 reel kazanç

Fotoğraf: DHA
Yaklaşık 7 bin liralık katılma payına aylık ortalama 120-180 litre çiğ süt bedeli getiri olarak ödeniyor. 150 litre kazancın TL karşılığı Süt Konseyi’nin 2017’nin ikinci yarısı için belirlediği çiğ süt tavsiye bedeliyla hesaplandığında aylık ödeme 195TL oluyor. Bu da 7 bin liralık katılıma aylık yüzde 2.79 oranında faiz ödenmesi demek. Yıllık olarak yaklaşık yüzde 39’a ulaşan bu oran, Aralık 2017 rakamlarına göre enflasyondan arındırıldığında ise aylık yüzde 2.1 gibi reel kazanç çıkıyor. Bu oran devlet tahvillerinde yüzde 0.96, borsada yüzde 0.81 ve mevduatta yüzde 0.2.
Devamlılığı imkansız

Fotoğraf: DHA
TEPAV’ın raporuna göre devamlılığı imkansız bu sistem bir yerde mutlaka sona ermek zorunda.
Buna göre, her katılımcıdan kendisinden sonra iki, dört veya altı gibi yeni katılımcılar getirmesi isteniyor. Yeni girenlerin de benzeri bedel ödemesi gerekiyor. Bir katılımcının kendi altında oluşturduğu çembere katılan sayısı belli aşamaya ulaştığında o kişiye özel tören düzenlenip kendisine yeni katılımcılardan toplanan paranın bir kısmı ödeniyor.
Ancak, herhangi bir insanın arkadaş dost sayısının belirli bir aşamadan sonra artmaması yüzünden katılımcı sayısı düştükçe elde edilen ‘gelir’ de azalarak sıfıra yaklaşıyor. İlk başlanan çemberdeki sayı arttıkça sistemin devamı için gerekli insan sayısının sonuna çok çabuk geliniyor. Örneğin ilk çember altı kişiyle başlar ve her yeni gelenden altı kişi bulunması istenirse 13’üncü çemberde dünya nüfusundan daha fazlasının sisteme girmesi gerekiyor.
AKP oylarıyla: Çiftlik Bank’ın araştırılması için verilen önergeler reddedildi
Çiftlik Bank’ı ‘Kudüs kırmızı çizgimiz’ diye tanıtan oyuncu sisteme para yatırmamış
Çiftlik Bank mağduru: Aydın ‘maşa’ydı, daha büyük bir yapı tarafından dolandırıldık
Gündem Çiftlik Bank: Altı kişi için kırmızı bülten kararı
Çiftlik Bank’ın Beylikdüzü şubesi soyuldu: İşletmeci ‘Mağdurlar şüpheli’ dedi
Gündem Çiftlik Bank: 3 milyon 90 bin liraya el konuldu
Çiftlik Bank vurgununda yeni rakamlar: 132 bin kişiden, 1 milyar 139 milyon lira
‘Çiftlik Bank mağduru’na yargıdan ret: Para kaptırman kendi kusurun
Çiftlik Bank’a para kaptıranlar arasında milletvekilleri de varmış
Tutuklu eşinin ifadesi: Çiflik Bank’ın CEO’su Dubai ya da Arjantin’de olabilir
Çiftlik Bank’ın CEO’sunun Beykoz’daki villasına baskın: Kasa boşaltılmış
Nerede bilinmiyor: Çiftlik Bank CEO’su hakkında kırmızı bülten kararı
Çiftlik Bank’ın CEO’sunun Uruguay’daki ‘aracısı’: Eşeklik ettim, ben de aldandım
Dosya Arjantin’de: Çiftlik Bank CEO’su Mehmet Aydın’ın iadesi istendi
Çiftlik Bank’ın CEO’su Uruguay’da malikane, yat ve 2.5 milyonluk Ferrari almış
Akşener’den ‘Çiftlik Bank’ yorumu: AK Parti iktidarını daha iyi hiçbir şey anlatamaz
Çiftlik Bank CEO’sunun eşi: Eksik görünen paraları Bitcoin’le telafi ediyordu
Kılıçdaroğlu ‘Çiftlik Bank mağdurları’na seslendi: Dava açın, paranızı BDDK’dan alın
Gündem Çiftlik Bank: Dört kişi tutuklandı, 34 araca el konuldu
Telefonlar kapalı: ‘Çiftlik Bank mağduru’ 1650 kişi ikinci kez ‘dolandırıldı’
Çiftlik Bank’ın 12 milyon liralık arazisi ‘FETÖ’ sanığından alınmış
‘Çiftlik Bank’a hibe’yi reddeden Fakıbaba: Kandırdıklarını anladığımız an şikayet ettik
Çiftlik Bank 100 bin liradan 150 bayilik vermiş: ‘1 milyon 200 bin lira kaptırdım…’
Eşi ‘başını duvarlara vuruyor’: Çiftlik Bank’ın patronu Uruguay’dan istenecek
Çiftlik Bank’ın CEO’sundan mesaj var: Ödemeleri Bitcoin’le yapacağım
Üç tutuklama sonrası: Çiftlik Bank soruşturmasında 19 kişiye yakalama kararı
‘Titan’ın mucidinin ‘Çiftlik Bank’ yorumu: Ben bile böylesini görmedim
Çiftlik Bank’ın CEO’su, Edirneli Dural’ın da ‘başını yaktı’: Beni o zannedip fotoğrafımı çekiyorlar
Çiftlik Bank soruşturmasında bir tutuklama daha
Çiftlik Bank’ın ‘yatırım yapamadığı’ belediye başkanı: Tosuncuk hepimizi kandırdı
Çiftlik Bank CEO’sunun eşi: Başta paraları ‘günübirlik yiyordu’
Çiftlik Bank CEO’sunun eşi ve yönetim kurulu üyesi ‘dolandırıcılık’tan tutuklandı
Savcılık harekete geçti: İnegöl’de Çiftlik Bank’ın mallarına el kondu
Çiftlik Bank CEO’sunun eşi teslim oldu: Boşanmadık, Uruguay’da inşaat işine girdi
Gözaltına alınan Çiftlik Bank yönetim kurulu üyesi: Bilgim dışında müdür oldum
Gündem Çiftlik Bank: Aynı gün yapılan ikinci aramada 50 büyükbaşa ‘ulaşılamadı’
Çiftlik Bank danışmanı oyuncu Mehmet Çevik: Benim resmi görevim yok
‘Çiftlik Bank mağdurları’ tesis bastı: Hayvanları kamyonla götürmek istediler
Çiftlik Bank’ın genel müdüründen bayilere: Kandırıldım, başınızın çaresine bakın
Bakandan Çiftlik Bank’a para yatıranlara: Suç duyurusunda bulunup dava açabilirler
Bakanlık, ‘Çiftlik Bank’a dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulundu
Bakan ‘Ceza yolda’ dedi, Çiftlik Bank yalanladı: Algı operasyonu
Çiftlik Bank ‘panik istemedi’: Bankalar çalışmayı kesti, ödemeler aylık olacak
Gündem Çiftlik Bank: Tavuk çiftliği görünümlü Bitcoin madeni yapmışlar
Bakan Çiftlik Bank’ı anlattı: Dolandırıcılığa giden bir sistem kurgulanmış
Gündem Çiftlik Bank: Sisteme yeni üye alımı durduruldu
Gündem Çiftlik Bank: CEO paraların büyük kısmını Kıbrıs’taki hesabına aktarmış
Gündem Çiftlik Bank: 25 yaşındaki CEO tüm hisselerini ağabeyine devretti
Bir bakanlıktan daha Çiftlik Bank’a suç duyurusu: Şikayetler çoğaldı
Bakanlıktan Çiftlik Bank’a suç duyurusu: Güven kazanmak için ismimizi kullanıyor