• 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • SANAT
  • KEYİF
  • AGORA

Gövdeye sızan devlet: Bu gidişle misyoner pozisyonuyla yetineceğiz

21/04/2015 21:07

 

 

istar gozaydinİŞTAR GÖZAYDIN

[email protected]  / @IstarGozaydin

Kamu hukuku alanına derinlemesine dalmaya çalıştığım neredeyse 35 yıldır iki kavram beni özellikle irkiltir: kamu yararı ve genel ahlak. Tamam, devlet başlı başına bir belalı bir mesele, ama bu ikisi ayrıca bir muğlak.

Reklam

Kamu yararını şimdilik bir kenara bırakıp ‘genel ahlak’ çıkışlı olarak aklıma takılan bir dizi soruyu paylaşmak istiyorum.

Yüksek yargı ahlakı

Devlet-hukuk-genel ahlak ilişkisini dert etmeme bu kez de Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 1 Nisan 2015 tarihli bir kararı yol açtı: Türk Ceza Kanunu’nun ‘müstehcenlik’ başlıklı 226. maddesinin 4. fıkrası bir davaya konu olunca, bu fıkrada geçen ‘doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlar’ ifadesi önce AYM’de, sonra medyada tartışılmaya başladı.

Reklam

Tabii beraberinde hemen bu düzenlemeyle korunmak istenen hukuki menfaat sorusu geldi. Bu vesileyle AYM’nin genel ahlak hakkındaki kanaati de ortaya dökülmüş oldu: “Genel ahlak, belirli bir dönemde doğru, makul ve adil düşünceye sahip toplum genelinin benimsediği ahlak ve edep anlayışıdır.” Yargıtay içtihatlarında da karşılıklı rızaya dayalı olsa bile, ‘anal, oral, grup seks, lezbiyen, eşcinsel ilişki, ensest ilişki’, doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranış olarak nitelendirilmekte.

Özel hayat, özgürlük meselesi, insan hakları hukuku

Oysa ensest hariç, cebir-şiddet içermeyen ve rızaya dayalı tüm bunlar, ‘özel hayatın gizliliği’ koruması altında. Dahası bunun bir özgürlük meselesi oluşturduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yerleşik kararlarıyla ortaya konmuş durumda. Yani bu tür cinsel davranışlara kamu gücü tarafından müdahale edilemez. Cinsellik alanının ve kişinin cinsel tercihlerinin, özel hayatın en önemli ve mahrem alanı olduğu hususunda Avrupa insan hakları hukuku bakımından tereddüt yok.

Bu arada, dikkat etmekte yarar var; Türkiye’nin yürürlükteki ceza hukuku, bu şekilde tanımlanan davranışları değil, bunlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünleri üreten, ülkeye sokan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, başkalarının kullanımına sunan veya bulunduran kişiler için öngörülen yaptırımları kapsar.

Burada özellikle takıldığım husus ‘bulunduran’ nitelemesi; yani kişisel kullanım da suç haline getirilmiş. Oysa ‘doğal olmayan yoldan yapılan’ olarak nitelendirilen cinsel davranışları içeren ses, yazı ve görüntülerin, kişilerin mahremiyet alanında kaldığı ve toplumla paylaşılmadığı sürece, kanunla korunmak istenen toplumu ve özellikle çocukları müstehcenlikten koruma amaçlı hukuki yararı haleldar etmesi mümkün değil.

Sınırlama ölçütü, demokratik toplum düzeni

Peki, bu tür haklar sınırsız mı? Değil, ama Türkiye’nin tarafı olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve bu sözleşmeyi uygulamaktan sorumlu AİHM’in ilgili durumlarda kullandığı sınırlama ölçütü ‘demokratik toplum düzenine ilişkin davranışlar.’

Gelgelelim AYM çoğunluk gerekçesinde bu ölçütü içini bomboş ederek lafzen kullanmış: ‘demokratik toplum düzenlerinde doğal yol olarak kabul edilmesi mümkün olmayan, demokratik toplumun ahlaki standartları üzerinde olumsuz etkisi bulunan, hatta bizatihi kendisinin suç kabul edildiği düzeye ulaşmış cinsel davranışlar.’

Neresini düzeltmeli!

Bu gerekçenin neresinden başlamalı?

‘Toplumun ahlaki standartlarına uygun olmayan yol’ diye nitelenen bir davranışın toplumda yaygınlık kazanmasını ceza tehdidiyle önlemeye çalışmasından mı? Bunu formüle edenlerin demokrasi mefhumuyla en ufak bir alakalarının olmadığından mı? Böyle bir gerekçenin, kişilerin özel yaşamlarının gözetlenmesi, teşhir edilmesi ve çoğunluğa uymayanların cezalandırılması şeklindeki müdahaleleri meşru kılabileceğinden mi? Bunun, referansı dinsel olsun ya da olmasın, ahlaken de caiz olmadığından mı? Bireyin en mahrem alanlarından biri olan cinsellikte, rızaya dayalı ilişkide neyin ‘doğal’ neyin değil olduğunu ceza hukuku alanına sokmanın insan hakları hukuku bakımından kabul edilemez olduğundan mı?

Adıyla sanıyla toplum mühendisliği

Devletin, bireylerin ve toplumun nasıl olması gerektiğine dair bir tasavvuru olması ve bu yolda eğitimin yanısıra yasamayı, yürütmeyi ve yargıyı da kullanarak tahayyül ettiği toplumu yapılandırmaya çalışması, adıyla sanıyla toplum mühendisliği. İnsan aklının, din/inanç referansının yerini aldığı modern zamanlarda, devletin yapıştırıcı unsur olarak tektipleştirmeyi kullanması, gerektiğinde uğruna savaşacak/ölecek, sorun yaratmayacak sadık, makbul, makul vatandaşlar ve bunlardan oluşan bir ‘sürü’ elde etmesinin yolu bu.

Kontrol altında tutmayı sabit fikir haline getirmiş bir yapıda, beden üzerinden en geniş kullanımıyla siyaset yapma çabası devlet aklı açısından anlaşılır. Mesele, ‘sürü’nün bir parçası olmayı reddedenlerin kendi dilini üretmesi… haklar/özgürlükler ekseninde hukuk düzenlemeleriyle, gerektiğinde sivil itaatsizlikle, yaratıcı ve barışçıl her tür ifade tarzını geliştirerek.

Yoksa en mahrem alanımızda dahi misyoner pozisyonuyla iktifa etmek zorunda kalırız…

Filed Under: Agora

Tüm yazılar: İştar Gözaydın

SON HABERLER

Der Spiegel: ABD artık ‘özgür dünyanın lideri’ değil

Almanya’nın önde gelen yayınlarından Der Spiegel, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in Münih Güvenlik Konferansı’ndaki konuşmasıyla alay etti ve ABD’nin artık özgür dünyanın lideri olmadığını yazdı.

CHP’nin Beyoğlu adayı Taş’ın vaadi: LGBTİ meclisi kurulacak

CHP’nin Beyoğlu Belediye Başkan adayı Alper Taş, seçildiğinde LGBTİ meclisi kuracaklarını ve birlikte çalışacaklarını söyledi.

Benzine 27 kuruş zam

Benzinin litre fiyatına bu geceyarısından geçerli olmak üzere 27 kuruş zam yapıldı.

DSG: Tutuklu IŞİD militanları ‘saatli bomba’ gibi

Demokratik Suriye Güçleri’nden (DSG) bir yetkili, IŞİD’in tutuklu yabancı militanlarını ‘saatli bomba’ diye nitelerken DSG kontrolündeki bölgeye bir saldırı olması halinde bu militanların kaçabileceğini söyledi.

İdlib’de iki patlama: 15 ölü, 70’ten fazla yaralı

Suriye’nin İdlib kentinde iki farklı patlamada en az 15 kişi öldü, en az 30 kişi de yaralandı.

HDP’ye güven duymak, eleştirmek ve anlatmak…
AK Parti’deki hava durumu

DİKEN’İ TAKİP EDİN…

  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

Osman Kavala 476 gündür tutuklu

AGORA

Peter Pan kuşağından yeni sosyalizm talebi

Elçin Poyrazlar

Muhalefete bir soru: HDP’li vekillere ne yapıldığında rahatsız olacaksınız?

Murat Sevinç

Popülizmde yeni bir eşik: Patlıcanla ters köşe

Banu Güven

Kuyruktakiler

Murat Sevinç

Mankafalar için kadınları anlama kursu

Elçin Poyrazlar

BTK artık müstehcen sitelere erişimi engelleyemeyecek

Yaman Akdeniz

Meclis tutanağını erişime engelleyen hakimlere kim ‘Dur’ diyecek?

Yaman Akdeniz

Türkiye’nin beka sorunu

Levent Gültekin

GÜNÜN 11’İ

Batuhan Çolak: MHP’nin hukukçusu FETÖ’cü çıktı!

İbrahim Varlı: Küresel hegamonya mücadelesi kızıştı

İbrahim Kahveci: Çiftçi daha da zora düşecek

Turgay Olcayto: Biten gazetecilik değil demokrasi

Emre Kongar: Bir parti lideri böyle dönek insanları partisine nasıl kabul eder

Fadime Özkan: Millet İttifakı tepede kurulurken partiler aşağıda resmen dökülüyor!

Hande Fırat: Ankara ABD’ye DEAŞ’lılar için ‘Alırız, koyacağımız yer belli’ mesajını verdi

Oray Eğin: Dertleri sinemaya daha çok insanın gitmesi olmadı hiç

Sedat Ergin: Hayatının bir yılını hücrede tek başına geçiren bir tuğgeneralin göreve başlaması…

Mahmut Övür: DSP’ye gidişin nedeni sadece koltuk değil

Yılmaz Özdil: Tbmm’de emektar bir berber vardı

BİR SAYI

91 bin 93

Beyan ettiği yerleşim yerinde oturmadığı belirlenip seçmen kaldı dondurulan kişi sayısı

Tarihe ‘sıradan’ bir bakış: ‘Bir Alman’ın Hikâyesi’

Ne okusak: Dört kitap önerisi

Ufak Yangınlar’ın yazarı Celeste NG: Gerçek hayatın hep ilgi çeken hikayeleri yok

Kısa kısa: Haftanın kültür sanat haberleri

Ne izlesek: Dört film önerisi

Reuters: Çin’in popüler ‘resmi’ uygulamasını Alibaba geliştirdi

BM’nin yasa tasarısı mangacıları kızdırdı

Erdoğan’ın mitinginde ambulans krizi: Trafiği açmayan polise tepki gösterildi

Fransa’da direniş ve özgürlük değerlerine veriliyor: Montluc ödülü Demirtaş’ın

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • SANAT
  • KEYİF
  • AGORA
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • Email
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube
Diken 'Yılın Internet Gazetesi' ödülünü kazandı...

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi