MEHVEŞ EVİN
Çatı aday için MHP ile uzlaşan CHP, daha demokrat ve yenilikçi bir aday bekleyen seçmenlerde kafa karışıklığı yarattı. Cumhurbaşkanlığı yarışının en genç ve sola en yakın adayı Selahattin Demirtaş. Peki Kürt siyasetiyle sivrilen Demirtaş, partisinden umduğunu bulamayanlar için nasıl bir alternatif? Erdoğan’ın üslubundan hoşnut olmayan AKP seçmeni acaba Demirtaş’a oy verir mi?
HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş’la dün biraraya gelip kafamızı kurcalayan soruların yanıtını aradık…
“Türkiye’de demokratik değişim yaşandı, ancak değişim gücünden otoriterleşmeye evrildi. Uzun yıllardan beri süren Kürt, Alevi ve İslami kesimin mücadelesi son birkaç yıldır hor kullanıldı” diyen Demirtaş, ‘kuru Erdoğan karşıtlığı’nı eleştiriyor ve muhalefetin ‘barışçı, eşitlikçi, sosyal demokrat’ yanının eksik kaldığını vurguluyor.
Demirtaş, “Ezilenlerin adayıyım” diyor ve Kürtlerin ‘en ezilen’den’ ‘ezilen’ statüsüne atladığını; yıllar içinde Aleviler, gayrımüslimler, emekçiler ve kadınların ezildiğini belirtiyor.
Demirtaş’ın konuşmasından notlar:
Rıza Türmen’i desteklerdik; CHP’ye yollar ayrıldı
• Türkiye’deki muhalif cephelerin durumu, cumhurbaşkanlığı seçimiyle bir kez daha ortaya çıktı. Çumhurbaşkanlığı seçimi bir fırsattı, acaba CHP daha kucaklayıcı bir aday çıkaracak mı diye…
• Kılıçdaroğlu bizi ziyaret ettiğinde isim konuşmadık, ‘evrensel insan haklarını savunabilecek’ bir adayı, ilkeleri tarif ettik. Rıza Türmen (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargıçlığı da yapmış CHP İstanbul milltevekili) olsaydı, destekleyecektik.
• CHP’nin çatı adayı MHP ile belirlemesi bir tercihtir, yollar artık ayrılmıştır. Eğer CHP’nin ana gövdesi buysa tavsiyem, sosyal demokrat arkadaşların partiden ayrılması.
İnsan haklarını ‘ama’sız savunalım
• HDP yeni siyaseti, yeni bir tarzı temsil ediyor. Kadın, çevre, sol örgütlere, İslami kesime de gittik, önerilerini dinledik. Yeni siyaseti kurabilmenin ittifaklarını geleceğe taşımak için bu temasları yaptık. Kimlikleri nötrleştiren, yeni bir siyaset üretelim…
• Demokrasiyi herkes kendi bakış açısından tarif etmeye çalışıyor. ‘Radikal demokrasi’ derken bunu yıkmak istiyoruz. Hiçbir parti, insan hakları derneklerinin programlarını ‘ama’sız, ‘ancak’sız savunmuyor. Herkes kendi cephesinden kurguluyor.
• Bir başörtülü ile bir LGBTİ’nin haklarını savunmak, insan hakları derneklerinin görevi oldu. Deyim yerindeyse ‘siyaseten para etmiyordu’ çünkü. Şimdi, edecek. Özellikle emekten yana, sol partilere ihtiyaç var.
Bağlamadan başka bir şey çalmıyorum!
• (‘HDP seçmeni olmayanlar neden Demirtaş’a oy versin?’ sorusuna cevaben) Bağlamadan başka bir şey çalmam! Dokunduğunuz, temas ettiğinizde önyargılar kırılabilir.
• Kategorize etme, siyasette çok önümüze çıktı. Cumhurbaşkanlığı, değişimin ilk sinyalleri. Tek parti, tek lideri isteyen bir halk tipi yok artık… Bakınız Gezi.
• 8-10 miting planlıyoruz, ağırlıkla Batı’da. Yurtdışında Almanya, İsviçre, İngiltere, Fransa, Belçika’ya gideceğiz. Önemli duruşmalara katılacağız, Soma ve Roboski’yi, inanç merkezlerini ziyareti edeceğiz.
• İslami kesimin duruşu, bir çocuğun ölümünü yuhalatmak değil (Başbakan Erdoğan’ın Gezi eylemlerinde öldürülen Berkin’i yuhalatmasını kast ediyor). Hükümetin söyleminden rahatsız, ciddi bir kesim var.”
Kim kazanırsa kazansın, barış görüşmeleri kesilmeyecektir
• Biz yeni bir Anayasa diyoruz. Müzakereyi kurumsallaştıracak yasal dayanak gerekiyor. Cumhurbaşkanlığını kim kazanırsa kazansın, barış görüşmeleri kesilmeyecektir.
• Bize en çok “Kimlik siyaseti yapıyorlar” diyenlere bakın, esas onlar kimlik siyaseti yapıyor…. Erdoğan da ayrımcılığa uğramış kimlikleri tanıdığını söylüyordu. Bizde fark şu: Elde ettiğimiz iktidar gücünü kolektif kullanmayı öneriyoruz.
• Çözüm modeli olarak önerdiğimiz üç temel başlık var. Her birinde gelişme yaşandı.
1- Herkes için daha fazla demokrasi. Kültür, dil ve anayasal düzenleme. Yeni anayasa için bir konsensus sağlandı. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesini her bölge için istiyoruz. İnsanlar özgürce örgütlenebilmeli. Eşit yurttaşlık tarifl edilmeli.
2- Silahsızlanmada adım atıldı, geri dönüşle ilgili yasalar için hazırlık var. Eğer bu sağlanırsa Öcalan ve PKK gerekli adımları atar.
3. Hesaplaşma konusunda ciddi bir adım yok. Faili meçhullerden Ermeni kıyımına, kapsamlı olmalı.
AKP’den elektrik kesintisi bekliyoruz!
• (‘Cumhurbaşkalığı seçimi öncesi AKP’den barış sürecine dair sürpriz bir paket bekliyor musunuz’ sorusuna cevaben) Evet bekliyoruz, elektrik kesintileriyle!
• Bakan Taner Yıldız çok tehlikeli bir dil kullandı, Ramazan ayında, müthiş sıcakta halk çok zor durumda kaldı. Fatura ödenmiyor diye tüm şehrin elektriğini kesemezsiniz. İcraya verirsiniz, ödemeyeninkini mühürlersiniz.
Çizgimiz parlamenter sistem; cumhurbaşkanının yetkileri azaltılmalı
• Kürt hareketinin genel çizgisi parlamenter model. Başkanlık-yarı başkanlık sistemi değil. Cumhurbaşkanının yetkileri azaltılmalı.
• Yürütmenin temsil kabiliyeti yüksek; yerel yönetimler güçlü olmalı.
• İkinci turda kimsenin lehine çekilmeyeceğiz. Aynı ilkeleri savunacağız. AKP’den de oy alacağız.
Eşit olmayan bir yarıştayız
• Başbakan’ın istifa edip etmemesi önemli değil. TRT’nin altı kanalında cumhurbaşkanı adayı tanıtımı canlı verildi. Eşit, adil olmayan bir yarışa giriyoruz. Hiç değilse TRT bunu yapmasın. Yüksek Seçim Kurulu harekete geçsin, mahkemeye ‘rücu’ talebiyle başvuracağız.
• Bizim kampanya bütçemiz 5-6 milyon lira tutacak. Kesin bilmiyorum ama AKP’nin en az 100 katıdır.
Kömür dağıtımı sosyal yardım
• ‘AKP doğuda kömür, çıkar dağıtıyor’ söylemi çok yanlış. Sosyal yardım adı altında her yerde yapıyor. Seçmen sadece bu saikle oy veriyor demek yanlış. Sosyal devlet ilkesini partisi için istismar eden bir politika uyguluyor.
• Alternatif istihdam politikaları üretemeliyiz.
• Seçmen korkmasın, sandığa gitsin. Her sandıkta müşahitlerimiz olacak. İmzalı, resmi tutanağın belgesi varsa, her tür yanlışlığı engelleyebilirsiniz.
• Katılım oranının yüksek olması önemli.