Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın yaptığı görüşmede ilişkilerin normalleştirilmesi için mutabakata varıldı. Çavuşoğlu, Menbiç’ten YPG’nin çıkarılmasını sürecin ilk somut adımı olarak algılayacaklarını söyledi. Tillerson ise ABD’nin Menbiç’le ilgili geçmişten gelen taahhütleri bulunduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Çavuşoğlu ve Tillerson dün akşam Türkiye ile ABD arasındaki sorunları Beştepe’de üç saati aşan toplantıda görüşmüştü. Ankara’da heyetler arası görüşmeler dün sabaha kadar sürdü. Görüşmenin sonunda varılan mutabakatı iki bakan ortak basın toplantısıyla açıkladı.
Ortak mekanizma kurulacak
İki ülke arasındaki ilişkilerin kritik bir aşamada olduğunu belirten Çavuşoğlu, bütün sorunların görüşüleceği bir mekanizma kurulması konusunda anlaşmaya vardıklarını açıkladı.
Mekanizmanın ilk toplantısının martta yapılacağı bilgisini veren Çavuşoğlu şöyle konuştu: “Ya bu ilişkileri tekrar yoluna koyacaktık, ya da daha kötüye gidecektik. Dün akşamdan itibaren ortaya koyduğumuz iradeyle ilişkileri normalleştirme yoluna girdik ve bu konuda mutabakata vardık. Ancak atılması gereken adımlar var. Biz FETÖ konusunda, YPG’ye destek konusunda, PKK’yla mücadele konusunda beklentilerimizi dile getirdik. Yaşamsal güvenlik kaygılarımızın ciddiye alınması gerektiğini düşünüyoruz.”
Bakan şöyle devam etti: “Bundan sonra sonuç odaklı adımları nasıl atabiliriz, konuştuğumuz konuların uygulanabilmesi için neler yapabileceğimizi konuştuk. Tüm bu konular için mekanizmalar oluşturma kararı aldık. Bir tanesi genel konular, konsolosluk (tutuklanan ABD çalışanlar) konuları, FETÖ konusu gibi. Burada tüm bu sorunları nasıl çözeceğimizi birlikte konuşacağız. FETÖ konusunda delil var mı yok mu, uzun uzun kamuoyunda konuşmak yerine bu mekanizma içinde beraber değerlendireceğiz. Aynı şekilde Suriye konusunda oluşturacağımız mekanizmayla, terörden nasıl arındıracağız, Cenevre süreciyle beraber siyasi çözüme nasıl gideceğiz, birlikte nasıl çalışacağız, Irak’ın toprak bütünlüğünü nasıl sağlayacağız, bunları konuşacağız. Bu çalışmalar bizim için önemli sonuçlar doğuracaktır. Bu mekanizmalar topu taca atmak değildir. Sonuç alınacak mekanizmalardır. Oyalama yok. İnşallah ilk toplantı da Mart ayının ortasında gerçekleşecek. Birlikte geleceğe yönelik ortak adımlar atacağımıza ve neticeler alacağımıza inanıyorum.”
‘DSG’ye desteğimiz sınırlı olacak’
Tillerson’ın açıklamalarından satır başları ise şöyle:
“Türkiye çok önemli bir ülke. Bu anlamda Suriye’de işbirliğimiz, DEAŞ’la ilgili konular, bağımsız ve birleşik bir Suriye’nin kurulması için birlikte çalışmamız gerekiyor. Suriye halkı için Cenevre konferanslarının bir çözüm getirmesini diliyoruz.
Dün Sayın Erdoğan’a bugün de bakana ilettik. Her zaman DSG’ye (YPG’nin çatı örgütü) sağladığımız desteğin sınırlı olacağı ve zaman sınırı olacağını ilettik. Türkiye’yi hukukun üstünlüğünü, basının özgürlüğü konusunda destekliyoruz.
15 Temmuz darbe girişimi suçlularının adil ve şeffaf bir şekilde yargılanması gerekiyor. OHAL çerçevesinde tutuklu sayısının fazla olduğu dile getirdik. Konsolosluk çalışanlarıyla ilgili ciddi kaygılarımızı ilettik. Serkan Gölge ile ilgili itiraz süresinin sürdüğünü biliyoruz. Burada da yargılamanın adil yapılmasını diliyoruz. Göstermiş oldukları işbirliğinden dolayı çok teşekkür ediyoruz. ABD, Türkiye ilişkileri çok önemsiyor ve daha da ileri taşınabileceğini düşünüyor.”
Tillerson: Aşama aşama çözüm
Tillerson kurulacak ortak mekanizmayı da “ABD bir şey yapıp, Türkiye başka bir şey yapmayacak. Birlikte hareket edeceğiz ve aşama aşama çözüme odaklanacağız” sözleriyle tanımladı.
Görüşmenin hemen öncesinde Reuters’in geçtiği haberde, Türkiye’nin ABD’ye Menbiç’ten YPG’nin çıkarılmasını ve bölgede iki ülke askerlerinin birlikte üslenmesini teklif ettiği bilgisi yer almıştı.
Konuyla ilgili soru üzerine Tillerson “Menbiç’in müttefiklerimizin kontrolünde olmasını istiyoruz. Öncelikli konumuz Menbiç. Bu konuda ABD’nin geçmişte taahhütleri var. Ardından Kuzey Suriye konusunda tümden çalışacağız. Sonraki hedefimiz Cenevre sürecinde çözüme ulaşmak” diye konuştu.
‘YPG çıktıktan sonra güvene dayalı adım atabiliriz’
Çavuşoğlu da Menbiç konusundaki soruyu yanıtlarken Tillerson’ın sözünü ettiği ABD’nin taahhütlerini şöyle anlattı: “Münbiç ile ilgili cevabı Tillerson verdi. ABD’nin 2016 yılında sözü vardı. Obama, Kerry, Dunford ve yetkililer tarafından sözler verilmişti. YPG’nin Münbiç’ten gitmediğini öğrendik. Öncelikle (sorunların çözümüne) Menbiç’ten başlayacağız . Önce emin olmamız lazım uygulamayı da görmemiz lazım. Menbiç’i kimin yöneteciği önemli. YPG buradan (Menbiç’ten) çıktıktan sonra ABD ile güvene dayalı adım atabiliriz ama önce YPG’nin buradan çıkması lazım.”