Türkiye bir Çalışan Gazeteciler Günü’ne daha onlarca işsiz ve tutuklu gazeteciyle giriyor. 2013’ün son, 2014’ün ilk günlerine bakmak bile tablonun vehametini ortaya koyuyor.
Yeni yıla işsiz girdiler
İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere birçok şehirde çok sayıda gazeteci tasarruf gerekçesiyle işten atıldı. Tenkisat dalgasının vurduğu Radikal’in Ankara bürosu neredeyse kapatılırken, birçok servisten 15 kadar kişi işten atıldı.
Hürriyet Daily News’te yaklaşık 20 kişi aynı küçülme kararı doğrultusunda işten atıldı. HaberTürk’te, yılın son günü doruğa çıkan tenkisatta birçok servisten 10’dan fazla isim işsiz kaldı. Acun Ilıcalı’nın satın aldığı TV8’de ise Ankara’da 17, toplamda ise yaklaşık 40 basın çalışanı işten çıkarıldı.
Yılbaşı öncesi Sabah dergi grubunda yaklaşık 40 kişinin işten çıkarılmasıyla başlayan tenkisat, daha sonra Sabah gazetesine de sıçradı ve 15’ten fazla isim işten çıkarıldı.
Gazetecilik mezunuyum, işsizim!
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2012 yılı verileri de gazetecilerin yaşadığı işsizlik gerçeğini gözler önüne seriyor. TÜİK’in mezun olunan alanlar itibariyle yaptığı değerlendirmeye göre, işsizlik sorununun en fazla yaşandığı alan gazetecilik ve enformasyon.
İletişim alanındaki yükseköğrenim kurumlarından mezun olanların 5’te 1’inden fazlası işsiz. Gazetecilik ve enformasyon alanında 16 bin kişilik işgücüne karşılık 3 bin işsiz var. Bu alan, yüzde 22,1’lik işsizlik oranıyla yükseköğrenimde mezun olunan alanlar arasında en yüksek işsizlik oranında ilk sırada.
İşsiz gazeteciler dışında bir vahim gerçek daha var ki o da tutuklu gazeteciler. Committee to Protect Journalists (Gazetecileri Koruma Komitesi-CPJ) adlı kuruma göre, Türkiye üst üste iki yıl dünyanın en çok gazeteci hapseden ülkesi oldu.
Halen hapiste bulunan gazeteci sayısı en az 39! Tabii bir de Nedim Şener gibi dışarıda olup yargılaması süren gazeteciler var.
Türkiye hapishanelerindeki gazeteci sayısı bazılarının tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmesiyle 49’dan 40’a indi. CPJ hapishane sayımını 1 Aralık 2013 günü kapatmıştı, bu tarihten sonra Mustafa Balbay’ın tahliye edilmesiyle bu sayı 39’a indi.
Bazı gazeteciler sanıkların hapis kaldığı uzun süre göz önüne alınarak salıverilmelerini sağlayan yeni yasa değişikliklerinden yararlandı. Ancak Ekim 2012’den bu yana serbest bırakılan gazetecilerin pek çoğunun yargılanması hala sürüyor. Bunlardan biri de 2013 Uluslarası Basın Özgürlüğü Ödülü’nü alan Nedim Şener.
TMK kıskacı
Adalet Bakanlığı’nın CPJ’in talebi üzerine Kasım 2013’te gönderdiği bilgilendirme yazısında tutuklu bulunan 54 gazetecinin nerede oldukları, hapsediliş tarihleri ve kendilerine yöneltilen suçlamalar bulunuyordu. Pek çoğuna yöneltilen suçlama Terörle Mücadele Kanunu çerçevesindeydi.
CPJ bu 54 gazeteci arasından 40 kişinin mesleki faaliyetlerinden dolayı hapsedildikleri yönünde bağımsız bir karara varmış; diğer 14 vaka içinse, hapsedilmelerinin mesleki faaliyetten olup olmadığına karar vermek için yeterli bilgi olmadığını bildirmişti.