KİBİR TÜRK MODELİNİ BOZUYOR (Financial Times, 8 Ocak)
Arap isyanları 2011’de ilk patlak verdiğinde Türkiye, Müslümanların çoğunluğu oluşturduğu demokratik bir ülke olarak bölgedeki diğerlerine örnek gösteriliyordu. Fakat Türkiye bugün siyasi karmaşa içinde ve Erdoğan’ın güçlükle edindiği uluslararası imajı mahvolmuş durumda. Son darbe, hükümetinin üyelerini etkileyen yolsuzluk skandalıydı. Erdoğan’ın yanıtıysa, yasaları altüst etmek yoluyla yakınlarının soruşturulmasını sabote ederek kendini korumak oldu. Bunun sonucunda ve Türkiye’nin komşuları Suriye’yle Irak’ı da etkileyen krizler düşünüldüğünde, yabancı yatırımcılar giderek daha rahatsız hissediyor.
En büyük sorun otoriterlik
Türkiye’nin sorunlarının kalbinde, AK Parti’nin 2011’deki üçüncü seçim zaferinden sonra Erdoğan’ın benimsediği otoriter tarz yatıyor. Dış dünya bunun belirtisini geçen yaz, halkın istemediği bir inşaat projesine karşı protestolar patlak verdiğinde gördü. Erdoğan’ın kavgacı yanıtı, protestoların tüm ülkeye yayılmasına yol açtı. Fakat polis geçen ay, aralarında başbakana yakın kişilerin ve kabine üyelerinin de bulunduğu 50’den fazla kişiyi gözaltına aldığında, bu olaylar gölgede kaldı. Erdoğan yanıt olarak, soruşturmayı yürüten polislerin görev yerlerini değiştirdi.
Yatırımcının güveni sarsıldı
Erdoğan, yolsuzluk soruşturmasının siyasi gayeler taşıdığını ve daha önce AK Parti’yle müttefik olan Fethullah Gülen tarafından yürütüldüğünü öne sürüyor. Gülen’le Erdoğan’ın çirkin bir güç kavgasına giriştiği ortada. Fakat Erdoğan’ın zorbaca yaklaşımı, bizzat kendisinin en büyük gurur kaynağı olan ekonominin üzerine gölge düşürme riski taşıyor. Hukukun tehlikeli bir biçimde aşındırılması yabancı yatırımcıların güvenini sarsıyor. Bu önemli zira Türkiye’nin büyük cari hesap açığının uzun vadeli yatırımdan ziyade sıcak parayla finanse edilmesi nedeniyle, ekonomi en küçük bir siyasi risk karşısında hassas bir durumda.
Cumhurbaşkanlığı zor
Bugüne dek, Erdoğan’ın ana siyasi amacı, cumhurbaşkanlığı koltuğu ağustos ayında boşaldığında bu göreve gelmek gibi görünüyordu. Yolsuzluk iddialarının yarattığı kargaşa göz önünde bulundurulduğunda, bu amaca ulaşması artık pek kolay değil. Fakat her durumda, Türkiye Erdoğan’ın otoriter tarzı nedeniyle çok ağır bir bedel ödüyor. Erdoğan dünyaya şunu gösteriyor ki, Türkiye demokrasisi sallantıda ve anayasası sorunlu olan, müttefikleri de giderek azalan bir ülke. 2014 ne getirirse getirsin, Türkiye’nin yüzü ileriye dönük olan, bölgedeki diğerlerinin örnek alabileceği İslami bir devlet olarak imajını yeniden kazanması epey uzun zaman alacak.