2019 seçimlerine ittifak yaparak gitmekte anlaşan AKP ve MHP, oy pusulasının şeklini de ittifak yapacak partilere avantaj sağlayacak şekilde düzenliyor.
Alışılmış seçim uygulaması, oyların geçerli olabilmesi için partilerin ambleminin altında ayrılan haneye tercih mührünün taşırılmadan vurulması gerektiriyor. Ayrılan hane net ve yeterli görünse bile her seçimde binlerce oy iptal ediliyor. AKP ve MHP, 2019 seçimleri için Meclis’e sunacakları yasa tasarısında ittifak yapacak partiye mührü rahatça vurabilmesi için geniş alan açmaya hazırlanıyor.
Cumhuriyet’ten Emine Kaplan’ın haberine göre, AKP ve MHP’nin ortak imzayla yarın TBMM başkanlığına sunacağı ilk uyum paketinde, şu düzenlemelerin yer alması bekleniyor:
Çok seçenekli ittifak imkanı
Siyasi Partiler Yasası, Milletvekili Seçim Yasası ile Seçimlerin Temel Hükümleri Yasası’nda yapılacak değişiklikle partilerin ittifak yapmasını engelleyen hükümler değiştirilecek. Siyasi partiler, birden fazla modelle ittifak yapabilecek. Partiler kendi aday listesi ve amblemiyle ittifak yapabileceği gibi kendi amblemlerinde ortak aday listesiyle ya da bir parti diğer bir partinin listesinde seçime girebilecek.
İster yan yana ister ayrı yazılacaklar
İttifak yapan partiler oy pusulasında yan yana olabilecekleri gibi tercihlerine göre ayrı ayrı da yer alabilecek. İsteyen partiler, yapacakları ittifaka bir isim yazılmasını isteyebilecek. Siyasi partiler, oy pusulasındaki tercihleri ile hangi modelle ittifak yapacaklarını YSK’ye bildirecek.
İttifaka verilen her türlü oy geçerli:
Oy pusulasında da düzenleme yapıldı. Buna göre, her iki partiye ayrı ayrı verilen oylar da ittifak partilerinin bulunduğu sütunların tam ortasına mühür vurulması da geçerli sayılacak (Bu, ittifak yapacak partiler için pusulada daha geniş mühür alanın yaratılması anlamına geliyor). Her iki partiye verilen oylar ittifakın oyu olarak sayılacak. Milletvekili dağılımında ise bu oylar, partilerin aldıkları oy oranına göre aralarında paylaştırılacak.
Parti sınırı yok
Milletvekili seçiminde ittifak yapacak partilerle ilgili bir sayı sınırlaması konulmayacak. Ancak MHP, parti sınırlaması konulmamasına karşın AKP’nin BBP’yi de almak istemesi durumunda BBP’li adayların AKP listelerinden gösterilmesini isteyecek.
Baraj geçmek ittifakla daha kolay
İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları toplam oy, seçim barajı için kriter olacak. İttifakta yer alan bir partinin oy oranı yüzde 10’un altında kalsa bile toplam oy oranı yüzde 10’nun üzerindeyse altında kalan parti de barajı geçmiş sayılacak.
Yerel seçimde de seçilme yaşı 18
Yerel seçimlerde belediye başkanları, belediye meclis üyeleri ve muhtarlar başta olmak üzere tüm oy pusulaları tek bir zarfa konularak oy kullanılacak. Belediye başkanı, belediye meclis üyeliği ve muhtarlık için seçilme yaşı 18’e düşürülecek. Sandık kurulu başkanları, ilçe seçim kurulu başkanları tarafından kamu yöneticileri arasından seçilecek. Sandık çevresinde vatandaş da güvenlik görevlilerini çağırabilecek.