Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’nin görev süresi dolan Işıl Karakaş yerine önerdiği dördüncü listedeki yargıç adaylarından ikisine ‘yeşil ışık’ yakarken, bir adayı reddetti.
Fotoğraf: Reuters
Karakaş’ın görev süresi 30 Nisan 2017’de dolmuştu. Mevzuat gereği AİHM yargıçlığı için ülkelerin en az biri kadın olmak üzere üç aday göstermesi gerekiyor.
Türkiye yeni yargıcı belirleyecek Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’ne (AKPM) geçen aralık ayında önce İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Hacı Ali Açıkgül dahil üç adaylı liste iletmiş, ancak AKPM adayların yeterli kriter taşımadığına kanaat getirerek yeni liste istemişti.
Bunun üzerine Türkiye, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı Ergin Ergül, 8 Temmuz’da Yargıtay üyeliğine seçilen, adaylık sürecinde Adalet Bakanlığı müsteşar yardımcılığını yürüten Basri Bağcı ve Hollanda’da yaşayan avukat Fatma Arslan’ı aday göstermişti.
AKPM, ikinci listeyi de ‘gerekli koşulları taşımadıkları’ gerekçesiyle geri çevirmişti. Üçüncü bir liste hazırlayan hükümetin adaylarından birinin ‘Barış için akademisyenler’ bildirisine imza atan Prof. Dr. Necati Polat olduğu ortaya çıkmıştı.
Hürriyet’ten Güven Özalp’ın haberine göre Türkiye’nin hazırladığı son liste de sorun yarattı. Uluslararası uzmanlardan oluşan danışma birimi, üç kişilik listeden iki isme yeşil ışık yakarken bir ismin değiştirilmesini telkin etti. Türkiye ise sürece aynı isimlerle devam etme kararını Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’ne (AKPM) bildirdi.
AİHM’in reddettiği Selma Öztürk Pınar
Mülakat yapılacak
Yeşil ışık yakılan isiler ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Profesör Doktor Necati Polat ve Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Profesör Doktor Selami Kuran. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim görevlisi Selma Öztürk Pınar ise uygun bulunmadı.
Bu aşamadan sonra, AİHM yargıçlarının seçiminden sorumlu AKPM’deki beş siyasi grup tarafından belirlenen 20 üyeli komite devreye girecek. Türkiye’nin de bir üyesinin bulunduğu komite, Polat, Kuran ve Pınar’ı mülakata alacak.
Komite, adayların gerekli hukuki niteliklerinin ve deneyimlerinin yanında bazı pratik unsurlara da dikkat ederek yapacağı mülakat sonrasında adayların AİHM yargıcı seçilebilmek için gerekleri kriterleri karşılayıp karşılamadığı konusunda AKPM genel kuruluna görüş bildirecek. Geçmiş örnekler, AKPM komitesinin tavsiyesinin genel kurul tarafından izlendiğine işaret ediyor.
Bir kez daha olmuştu
Bir türlü seçim yapılamaması nedeniyle Karakaş’ın 2018’e kadar görevde kalması bekleniyor. AKPM, 2007 yılında da Rıza Türmen’in görev süresinin dolmasının ardından Türkiye’nin sunduğu Prof. Dr. Ruşen Ergeç, Prof. Dr. Mustafa Erdoğan ve Prof. Dr. Arzu Oğuz’lu aday listesini ‘çok fazla seviye farkı olduğu’ gerekçesiyle iade etmişti. Türkiye’nin gönderdiği ikinci listeden Işıl Karakaş, AİHM yargıçlığına seçilmişti.
AİHM yargıçlığı için adayların İngilizce ve Fransızca’yı çok iyi bilmesi, ‘yüksek ahlaki kriterlere sahip olması’, hukuk fakültesi mezunu veya hukuk bilgisinin yeterince verildiği siyasal bilgiler, iktisadi idari ilimler fakültelerinden birini bitirmiş olması isteniyor. Akademisyen, yargıç ve avukatlıktan gelen adaylar da seçilebiliyor.
